Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının bilimsel araştırmalarda kullanılması için sorumlu yazara araştırmanın amacı ile bilgi notu içeren bir e-posta gönderilerek izin alınması zorunludur.

---

---

Link: https://www.bmij.org/index.php/1/article/view/1290/1157

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

10 Psikoloji » 103 Duyusal, Motor ve Algısal Süreçler » 160 Mesleki Gelişim ve Meslek/Kariyer Danışmanlığı » 170 Değerler Psikolojisi » 190 Örgütsel/Endüstriyel Psikoloji

40 Sosyal ve Beşeri Bilimler » 430 Yönetim ve Organizasyon » 480 İktisadi ve İdari Bilimler

60 Sağlık Bilimleri » 640 Hemşirelik

---

Kaynak Türü: Makale

---

Kaynak/Referans:

Tatlı, M. ve Çakmak, A. F. (2019). Kişi-çevre uyumunun farklı kavramsal yaklaşımlar açısından çok düzeyli ölçümü: Hemşirelerin uyum algıları ile çalışma tutum ve davranışları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. BMIJ, 7(5), 2464-2488. doi:http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v7i5.1290

---

Geliştiren/Uyarlayan: Mehpare Tatlı Yöndem, Ahmet Ferda Çakmak

---

Yıl: 2019

---

Kaynak Adı: Kişi-Çevre Uyumunun Farklı Kavramsal Yaklaşımlar Açısından Çok Düzeyli Ölçümü; Hemşirelerin Uyum Algıları İle Çalışma Tutum ve Davranışları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

---

Dergi: BMIJ

---

Cilt: 7

---

Sayı: 5

---

Sayfa Aralığı: 2464-2488

---

DOI: doi:http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v7i5.1290

---

Sorumlu Yazar: Mehpare Tatlı Yöndem

---

İletişim: mehpare.tatll@beun.edu.tr

---

Ölçülen Özellikler: Algılanan Kişi-Çevre Uyumu, Çalışan Algısı, Kişi-çevre uyumu, kişi-grup uyumu, Kişi-İş Uyumu, kişi-örgüt uyumu, Kişi-Yönetici uyumu

---

Alt Boyutlar: Kişi-Grup Uyumu, Kişi-İş Uyumu, Kişi-Örgüt Uyumu, Kişi-Yönetici Uyumu

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: Kişi-Örgüt Uyumu: 4 Madde, Örnek: “Bir değer olarak dürüstlüğe kurumunuzun verdiği önem ve kişisel yaklaşımınız arasındaki uyumu belirtiniz.”
Kişi-Yönetici Uyumu: 5 Madde’ Örnek: “Yöneticinizin çalışma tarzı ve sizin çalışma tarzınız arasındaki uyumu belirtiniz.”
Kişi-Grup Uyumu: 7 Madde, Örnek: “Çalışma grubunuzdaki bireylerin sergilediği performans ve çaba ile sizin sergilediğiniz performans ve çaba arsındaki uyumu belirtiniz.”
Kişi-İş Uyumu, 4 Madde, Örnek: “Sahip olduğunuz mesleki yetenek, bilgi ve becerileriniz ile işinizin gereklilikleri arasındaki uyumu belirtiniz.“
Algılanan Kişi-Çevre Uyumu Ölçeği Madde Sayısı 20’dir.

---

Ölçek Türü: Öz Bildirim

---

Kimlere Uygulanabilir: Çalışan Yetişkinler, Hekim-Hemşire, Sağlık Çalışanları

---

Derecelendirme: 1: Uyum Yok / 2: Çok Düşük Bir Uyum / 3: Düşük Seviyeli Bir Uyum / 4: Uyum Var / 5: İyi Düzeyde Uyumlu / 6: Oldukça Uyumlu / 7: Tamamen Uyumlu

---

Ölçek Puanlaması: Ölçme aracı ortalama değerler üzerinden kullanılmakta olup, puan sistemi ile tasarlanmamıştır. Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.

---

Ölçek Değerlendirmesi: Ölçme aracı farklı istatistik paket programları ile değerlendirmeye uygundur.

---

Çeviri Süreci: Kullanılacak ölçme materyaline ilişkin madde formatının belirlenmesi: ITC’nin ölçek adaptasyon ve çevirileri kılavuzunda yer alan yönlendirici ilkelerden 3.’sü dikkate alınarak; ölçeğin ölçmek istediği değişkenlerle ilgili olmayan kültürel ve dilsel özellikler, her iki dil ve kültüre hâkim 3 farklı uzmanın görüşü doğrultusunda, araştırmanın ilk aşamasında tanımlanmıştır. Bu görüş neticesinde, ilk çeviriyi gerçekleştirecek olan çevirmenlere madde formatı açıklanmış, ilk çevrilerin belirlenen ifade biçimine uygun olarak yapılması istenmiştir.
Çeviri yapılması: İlk çeviri; sağlık, işletme ve psikoloji alanlarında uzman 3 akademisyen tarafından bağımsız olarak ölçek maddelerinin hedef dile çevirmesi yoluyla yapılmıştır.
Geri çeviri yapılması: Orijinal ölçek formunu daha önce görmemiş olan, biri dil bilimi alanında uzman, 2 kişilik geri çeviri komisyonu oluşturulmuştur. Çevirmenler tarafından bağımsız olarak yapılan geri çevirilerin öncelikle birbiri ile örtüşme düzeyi dikkate alınarak, denkliği bulunmayan ölçek maddeleri ile ilgili ilk çeviriyi yapan araştırmacılara bilgi verilmiştir. Çeviri komisyonunun geri dönüşleri neticesinde, ölçek maddelerinin geri çevirileri üzerinde tüm ifadelerin örtüştüğü sonucuna varılana dek çalışılmaya devam edilmiştir.

---

Geçerlik: Araştırma ölçüm modelinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları kapsamında; iç tutarlılık güvenilirliği (internal consistency reliability), birleşme geçerliliği (convergent validity) ve ayrışma geçerliliği (discriminant validity) kriterleri incelenmiştir. Tablo 2’de araştırma ölçüm modelinin Doğrulayıcı Faktör Analizi sonuçları ile araştırmada incelenen yapıların iç tutarlılık güvenilirliği ve birleşme geçerliliği sonuçları özetlenmektedir.
Tablo 2’de özetlenen analiz sonuçları incelendiğinde, yapıların Cronbach Alfa katsayılarının 0,906 ile 0,981 arasında; CR (Composite Reliability) katsayılarının ise 0,934 ile 0,985 arasında gerçekleşmiş olması nedeniyle incelenen gizil yapılar için iç tutarlılık güvenilirliğinin sağlandığı sonucuna varılmıştır. İfadelere ilişkin faktör yüklerinin 0,775 ile 0,970 arasında olup, gizil değişkenlerin AVE (Average Variance Extracted) değerlerinin de 0,753 ile 0,929 arasında gerçekleşmiş olduğu görülmektedir. Bu sebeple araştırma ölçüm modelinde yer alan yapılara dair birleşme geçerliliğinin sağlandığı sonucuna varılmaktadır (Hair vd., 2006; Sarstedt vd., 2017; Garson, 2016).
Araştırmada incelenen yapıların ayrışma geçerliliğinin incelenmesinde öncelikle Fornell ve Larcker (1981) tarafından öne sürülen kriterler değerlendirilmiştir. Tablo 3’de Fornell ve Larcker (1981) kriteri referans alınarak gerçekleştirilen analiz sonuçları yer almaktadır.
Fornell ve Larcker (1981) kriterine göre, araştırmada yer alan yapıların Ortalama Açıklanan Varyans’larına ilişkin karekök değerleri, araştırmada incelenen yapılar arasındaki korelasyonlardan yüksek olmalıdır (Fornell ve Larcker, 1981). Tablodaki değerler incelendiğinde, her bir yapının çapraz hücresinde yer alan değer, diğer yapılarla ortaya çıkan korelasyondan daha yüksek bir değeri ifade etmektedir.
Araştırmada incelenen yapıların ayrışma geçerliliğinin tespit edilmesinde ikinci olarak Henseler vd. (2015) tarafından ortaya koyulan HTMT (Heterotrait-Monotrait Ratio) kriterleri referans alınmıştır. Yazarlar, ölçüm modelleri dahilindeki yapıların ayrışma geçerliliğinin saptanmasında HTMT değerlerinin; 0,90 eşik değerinin altında olması gerektiğini belirtmektedir (Henseler vd., 2015). Tablo 4’teki değerler incelendiğinde, araştırmada incelenen gizil yapılara dair HTMT değerlerinin, Henseler ve çalışma arkadaşları tarafından önerilen 0,90 eşik değerinin altında olduğu görülmektedir. Tablo 3 ve Tablo 4’te yer alan analiz sonuçlarına göre araştırma ölçüm modelinin ayrışma geçerliliğinin sağlandığı sonucuna varılmaktadır.

---

Güvenirlik: Açıklayıcı Faktör Analizi sonucunda, kişi- çevre uyumu düzeylerini ölçmek amacıyla uyarlama çalışması yapılan 20 ifadenin faktör yüklerinin 0,778 ve 0,976 arasında değiştiği görülmektedir. Buna bağlı olarak her bir maddenin Açıklanan Ortalama Varyans’ının, 0,50 eşik değerin üzerinde olduğu anlaşılmaktadır. Kişi- çevre uyumu düzeylerinin Cronbach Alpha değerleri 0,905 ve 0,981 arasında değişmekte olup, hem faktör yükleri hem de güvenilirlik katsayıları bakımından literatürde kabul gören değerler arasında yer almaktadır (Hair vd., 2006; Hair vd., 2014; Sarstedt vd., 2017; Karagöz; 2017).
Ölçme materyalinin tümü için hesaplanan Cronbach Alpha değeri ise 0,951 olarak tespit edilmiştir. Buna göre ölçeğin güvenilir olduğu sonucuna varılmaktadır (Karagöz; 2017). Kişi- çevre uyumu yapısı içerisinde yer alan değişkenlerin, yapıya ilişkin toplam varyansın %86,5’ini açıkladığı görülmektedir.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr