Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının bilimsel araştırmalarda kullanılması için sorumlu yazara araştırmanın amacı ile bilgi notu içeren bir e-posta gönderilerek izin alınması zorunludur.

---

---

Link: https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/84159/1324466

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

10 Psikoloji » 160 Mesleki Gelişim ve Meslek/Kariyer Danışmanlığı

30 Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme » 338 Yüksek Öğretim

---

Kaynak Türü: Makale

---

Kaynak/Referans:

Akyol, M. E. ve Balcı Çelik, S. (2024). Yaşam planı refleksivite ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 123-138. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1324466

---

Geliştiren/Uyarlayan: Muhammed Emir Akyol, Seher Balcı Çelik

---

Yıl: 2024

---

Kaynak Adı: Yaşam Planı Refleksivite Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

---

Dergi: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

---

Cilt: 21

---

Sayı: 1

---

Sayfa Aralığı: 123-138

---

DOI: https://doi.org/10.33711/yyuefd.1324466

---

Sorumlu Yazar: Muhammed Emir Akyol

---

İletişim: muhammedemirakyol@gmail.com

---

Ölçülen Özellikler: Otantiklik, Refleksivite

---

Alt Boyutlar: boyun eğme, Netlik, Otantiklik

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: 3 alt boyut / 15 madde
M3: Gelecekteki yaşamım için mesleki planlarım benim için anlam doludur
M6: Mesleki planım, en özgün değerlerimden çok yaşadığım toplumun değerlerine bağlıdır.
M10: Kişisel planım, içinde yaşadığım toplumun değerlerine bağlıdır.
M14: Mesleki yaşam öykümün bir sonraki evresinde olmak istediğim kişi benim için nettir.

---

Ölçek Türü: Kendini Değerlendirme

---

Kimlere Uygulanabilir: Üniversite Öğrencileri

---

Derecelendirme: 5'li Likert (1= Kesinlikle Katılmıyorum; 5= Kesinlikle Katılıyorum)

---

Ölçek Puanlaması: Ölçekten alınabilecek puanlar 15-75 arasında değişmektedir. Ölçeğin boyun eğme alt boyutundaki maddeler tersten (reverse) kodlanmaktadır.

---

Ölçek Değerlendirmesi: Ölçek 3 alt boyut, her alt boyutta 5’er madde olmak üzere 15 maddeden oluşmaktadır.
1 – 5. maddeler (M1-M2-M3-M4-M5) Otantiklik
6 – 10. maddeler (M6-M7-M8-M9-M10) Boyun Eğme
11 – 15. maddeler (M11-M12-M13-M14-M15) Netlik alt boyutlarına karşılık gelmektedir.
Puanlama:
Ölçeğin otantiklik ve netlik alt boyutlarındaki maddeler düz / normal şekilde kodlanırken boyun eğme alt boyutundaki maddeler (M6-M7-M8-M9-M10) tersten kodlanmaktadır (1=5, 2=4, 3=3, 4=2, 5=1). Ölçeğin değerlendirmesi toplam puan üzerinden yapılmaktadır. Ölçek 15-75 puan arasında değer alabilir. Alınan yüksek puanlar kişinin yaşam planlarında yüksek seviyede refleksiviteye sahip olduğunu göstermektedir.

---

Çeviri Süreci: Ölçeği geliştiren Annamaria Di Fabio’dan elektronik posta aracılığıyla izin istenmiştir. Gerekli iznin alınması sonrasında ölçeğin orijinal formu İngilizce ve Türkçe dillerine hâkim 3 uzman tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Bu adım akabinde elde edilen Türkçe çevirilerin uygunluğu rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanında profesör unvanına sahip bir akademisyen ile doktora düzeyinde öğrenimini sürdüren 3 alan uzmanı tarafından incelenmiş; geri dönütler alınmıştır. Alınan dönütler ekseninde gerekli düzenlemelerin yapılmasını da Türkçeye çevrilmiş versiyonun İngilizce alanından 2 uzman tarafından geri çevrilmesi adımı takip etmiştir. Devamında geri çeviri işlemi sonrası elde edilen form ile ölçeğin orijinal formu İngilizce alan uzmanı tarafından kontrol edilerek anlam ve gramer bakımından eş değerlik olduğuna dair dönüt alınmıştır. Sürecin tamamlanmasının ardından ölçeğin orijinal versiyonu ile Türkçeye çevrilmiş versiyonu her iki dile hâkim olan 18 kişilik bir deneme grubuna uygulanmıştır. Korelasyon ve bağımlı örneklem t testi sonuçları dil geçerliğinin sağlandığına işaret etmektedir.

---

Geçerlik: Dil Geçerliği: Dil geçerliğinin test edilmesi amacıyla her iki dile hâkim 18 kişilik bir gruba öncelikle ölçeğin orijinal versiyonu uygulanmış; 7 gün sonra da Türkçe versiyonu ulaştırılmıştır. Gerçekleştirilen korelasyon analizi sonucunda İngilizce – Türkçe formlar arasında yüksek seviyede pozitif bir ilişkinin (r = .85, p .05).

Yapı Geçerliği: Uyum iyiliği sonuçları (χ²=241.584; p<.00, sd =85, χ²/sd=2.84, GFI=.90, CFI=.94, NFI=.92 RMSEA=.08) üç faktörlü ölçeğin kabul edilebilir değerlere sahip olduğuna işaret etmektedir. Bununla birlikte standardize edilmiş katsayı değerleri, madde faktör yüklerinin .63 ile .89 arasında değiştiğini göstermektedir.

---

Güvenirlik: YPRÖ’nün güvenirlik belirlemek için Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı ile çok boyutlu ölçeklerde tercih edilen McDonald’s Omega (ω) güvenirlik katsayıları hesaplanmış; güvenirlik değerleri mukayese edilmiştir. Ölçeğin tamamına ait Cronbach alfa güvenirlik katsayısı .84 olarak tespit edilmiştir. Otantiklik, Boyun Eğme ve Netlik alt boyutlarına ait Cronbach alfa güvenirlik katsayılarının ise sırasıyla .86, .90 ve .90 olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. McDonald’s Omega (ω) güvenirlik katsayısı değerleri ele alındığında ise tüm ölçek için .81, Otantiklik alt boyutu için .89, Boyun Eğme alt boyutu için .90 ve Netlik alt boyutu için .89 olarak saptanmıştır. Buna göre Cronbach alfa ve McDonald’s Omega (ω) güvenirlik değerlerinin birbirine paralel olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte literatürde .70 ve üzerindeki değerlerinin psikolojik ölçme araçlarında güvenilirliğe işaret ettiği vurgulanmaktadır (Büyüköztürk, 2020). Bunun yanında katılımcı sayısının artması durumunda güvenirlik katsayısının da artacağı; dolayısıyla ilave analizlerle güvenirlik katsayısının teyit edilmesinin gerektiği ifade edilmektedir. Bu doğrultuda SPSS paket programında yürütülen analiz sonuçlarına ek olarak DFA sonucuna göre alt boyutlara ilişkin birleşik güvenirlik (CR) değerinin Otantiklik ve Boyun Eğme faktörleri için .90, Netlik faktörü içinse .85 seviyesinde olduğu saptanmıştır. Bu değerlere ek olarak birleşim geçerliğinin saptanması adına AVE (ortalama açıklanan varyans) değerleri de ortaya konmuştur. Buna göre otantiklik faktörü için .64, boyun eğme faktörü için .66 ve netlik faktörü için .62 değerleri hesaplanmıştır. Hair vd. (2010), AVE değerlerinin .50, CR değerlerinin .70’in üzerinde olduğu ve CR değerlerinin AVE değerlerinden büyük olduğu senaryonun ölçme aracının güvenirliğe güçlü bir kanıt oluşturduğunu vurgulamaktadır (aktaran Gürbüz, 2021, s. 82). Bu sonuçlar ışığında YPRÖ’nün güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr