Deprem Sonrası Çok Boyutlu Öğrenci Etki Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. İzin için ayrıca e-posta gönderilmesine gerek yoktur.
Link: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4876328
Ölçek Çeşidi: Geliştirme
Kategori(ler):
10 Psikoloji » 130 Duygu Durumu, Duygusal Tepkiler ve Motivasyon
20 Psikiyatri /Klinik Psikoloji » 260 Travma, Stres ve Baş Etme
30 Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme » 374 Sosyal Bilgiler Eğitimi
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
Tarı, K., Arslan, K., & Hayır Kanat, M. (2025). Ortaokul öğrencilerine yönelik Deprem Sonrası Çok Boyutlu Öğrenci Etki Ölçeği geliştirme çalışması. International Journal of Geography and Geography Education, (56), 170-190. https://doi.org/10.32003/igge.1700668
Geliştiren/Uyarlayan: Kevser Tarı, Kevser ARSLAN, Meryem Hayır Kanat
Yıl: 2025
Kaynak Adı: Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Deprem Sonrası Çok Boyutlu Öğrenci Etki Ölçeği Geliştirme Çalışması
Dergi: International Journal of Geography and Geography Education (IGGE)
Sayı: 56
Sayfa Aralığı: 170-190
DOI: https://doi.org/10.32003/igge.1700668
Sorumlu Yazar: Kevser Tarı
İletişim: kevsertarii@gmail.com
Ölçülen Özellikler: Deprem sonrası etki
Alt Boyutlar: Depremin Psikolojik Etkileri, Eğitim, Sosyal Uyum
Ölçek Türü: TUTUM ÖLÇEĞİ
Kimlere Uygulanabilir: 10-14 Yaş arası Ortaokul Öğrencileri
Derecelendirme: 5'li Likert
Ölçek Puanlaması: Ölçekte toplam 30 madde bulunmaktadır ve tüm maddeler 5’li Likert tipi olarak puanlanmaktadır. Puanlama 1–5 arasında yapılır (1 = Hiç Katılmıyorum, 5 = Tamamen Katılıyorum). Ölçek üç alt boyuttan oluşmaktadır: Eğitimsel Etkiler (1–10. maddeler), Psikolojik Etkiler (11–18. maddeler) ve Sosyal Uyum (19–30. maddeler). Ölçek yönsüz yapıdadır; maddeler olumlu–olumsuz ayrımına göre değil, öğrencilerin deprem sonrası etkilenme düzeylerini belirlemeye yönelik geliştirildiğinden yüksek veya düşük puan yalnızca etkilenme düzeyinin şiddetini göstermektedir. Ölçekte ters madde bulunmamaktadır. Her alt boyut için madde puanları toplanarak alt boyut puanı elde edilir; tüm madde puanlarının toplamı ise toplam ölçek puanını oluşturur. Puan aralığı 30–150 arasındadır. Puanın artması, öğrencinin deprem sonrası etkilenme düzeyinin arttığı anlamına gelir.
Ölçek Değerlendirmesi: Yüksek puan daha fazla etkilenmeyi, düşük puan daha az etkilenmeyi gösterir. Alt boyutlar bağımsız şekilde yorumlanır.
Geçerlik: Ölçeğin geçerliği, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile incelenmiştir. İlk olarak Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0,893 olarak hesaplanmış ve Bartlett Küresellik Testi anlamlı çıkmıştır (χ²(435)=4694,84; p<0,001). Bu bulgular, veri setinin faktör analizine uygun olduğunu göstermektedir. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) sonucunda ölçeğin üç faktörlü bir yapıya sahip olduğu belirlenmiş ve toplam varyansın %44,998’inin açıklandığı görülmüştür. Maddelere ait faktör yükleri 0,473 ile 0,834 arasında değişmektedir. Üç faktörlü yapı, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile test edilmiş ve ölçeğin model uyum indekslerinin mükemmel ve kabul edilebilir uyum düzeylerinde olduğu tespit edilmiştir (χ²/df=1,38; CFI=0,95; NNFI=0,95; IFI=0,95; RMSEA=0,044). Tüm maddelere ait t-değerlerinin anlamlı olması, üç faktörlü yapının doğrulandığını göstermektedir. Bu sonuçlar, ölçeğin yapı geçerliğine sahip olduğunu ortaya koymaktadır.
Güvenirlik: Ölçeğin güvenirliği Cronbach alfa iç tutarlılık katsayıları ile değerlendirilmiştir. Ölçeğin toplam güvenirlik katsayısı α=0,732 olarak bulunmuştur. Alt boyutlara ilişkin güvenirlik katsayıları; eğitim durumu için α=0,815, psikolojik durum için α=0,902 ve sosyal durum için α=0,853 şeklindedir. Bu değerler, ölçeğin yüksek düzeyde iç tutarlılığa sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca madde-toplam korelasyonlarının 0,411 ile 0,796 arasında değişmesi, ölçek maddelerinin ayırt edicilik düzeylerinin yeterli olduğunu doğrulamaktadır. Alt-üst %27’lik gruplar arasındaki t-değerlerinin tamamının anlamlı olması da maddelerin ayırt ediciliğini desteklemektedir. Bu sonuçlar, ölçeğin güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymaktadır.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr