Tanrı Algısı Bağlamında Yaşanan İnanç Sorunlarının Çözümü Üzerine Bir Ölçek Çalışması

Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. Araştırmanının başlangıcında araştırmanın amacı ile bir bilginin sorumlu yazara e-posta gönderilmesi yeterlidir.

Makale

İNDİR

Ölçek Formu

İNDİR

Link: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3009095

Ölçek Çeşidi: Geliştirme

Kategori(ler):

10 Psikoloji » 175 Dini İnançlar, Maneviyat, Manevi Gelişim/Danışmanlık

30 Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme » 307 Değerler Eğitimi

40 Sosyal ve Beşeri Bilimler » 490 İlahiyat

Kaynak Türü: Makale

Kaynak/Referans:

Can Kaynak, Ç. (2024). Tanrı Algısı Bağlamında Yaşanan İnanç Sorunlarının Çözümü üzerine bir ölçek çalışması. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(20), 159-183. https://doi.org/10.29157/etusbed.1264715

Geliştiren/Uyarlayan: Çiğdem Can Kaynak

Yıl: 2024

Kaynak Adı: Tanrı Algısı Bağlamında Yaşanan İnanç Sorunlarının Çözümü Üzerine Bir Ölçek Çalışması

Dergi: Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Sayı: 20

Sayfa Aralığı: 159-183

DOI: https://doi.org/10.29157/etusbed.1264715

Sorumlu Yazar: Çiğdem Can Kaynak

İletişim: cigdem.kaynak@samsun.edu.tr

Ölçülen Özellikler: Dini inanç, İnanç sorunlarını çözme (Tanrı algısı bağlamında), Tanrı Algısı

Alt Boyutlar: 1. Teolojik ve Manevi Çözümler (11 madde), 2.Kolektif (Yardımlı) Çözümler (9 madde), 3. Dışsal/Çevresel Çözümler (5 madde), 4. Bilimsel/Akılcı Çözümler (3 madde)

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: 2. Tanrı’ın varlığı ve sıfatları (merhameti, adaleti, affediciliği vb.) daha iyi öğrenilirse ona dair şüphe ve sorunlar azalır
7. Ölüm gerçeği (bu dünyanın geçiciliği) daha fazla düşünülürse Tanrı inancıyla ilgili sorunlar azalır
18. Tanrı inancıyla ilgili sorunlar okullarda verilen din eğitimi ile çözülür
24. Toplumsal ahlaki normlara uyulursa Tanrı inancıyla ilgili sorunlar azalır
28. Tanrı inancına dair sorun ve şüpheler akılcı ve bilimsel yollarla çözüme ulaşır

Ölçek Türü: Kendini Değerlendirme

Kimlere Uygulanabilir: 18 yaş üstü bireyler

Derecelendirme: 5'li Likert (1) Hiç Katılmıyorum (2) Katılmıyorum (3) Kararsızım (4) Katılıyorum (5) Tamamen Katılıyorum

Ölçek Puanlaması: Ölçekten alınabilecek puan 4 ile 20 arasında değişmektedir.
Ölçekte bulunan ters maddeler: Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.

Ölçek Değerlendirmesi: Ölçeğin Değerlendirilmesi: Ölçeğin her bir alt boyutundan alınan yüksek puan bireyin ilgili
alt boyutun değerlendirdiği özelliğe sahip olduğunu göstermektedir. Ölçek ayrıca toplam Tanrı
algısına bağlı olarak yaşanan inanç sorunlarını çözme puanı vermektedir. Ölçek puanlanırken
alt boyutların ve toplam puanın ortalaması alınmaktadır.

Geçerlik: Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) sonrasında elde edilen maddeler (28 madde) sonucunda belirlenen Cronbach’s Alpha değeri (iç tutarlık katsayısı) 0,935 olarak bulunmuştur. Dolayısıyla araştırmada kullanılan ölçeğin oldukça güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır.
Araştırmada kullanılan ölçeğin yapı geçerliliğini değerlendirmek için DFA uygulama aşamasına geçilmiştir. R programı kullanılarak, maximum likelihood tekniği ile gerçekleştirilen DFA’dan
sonra ilk olarak modelin uyum indeksleri değerlendirilmiştir. Gerçekleştirilen ilk modelde ölçüt değerlerin sağlandığı gözlemlenmiştir. Ayrıca standardize faktör yükleri 0,5’nin altında olan madde olmadığından ölçekten madde çıkarılmamıştır.
Bu işlemden sonra elde edilen son modelin uygunluğu, RMSEA (Root Mean Square Error Approximation), Norm ed Fit Index (NFI), CFI (Comparative Fit Index), SRMR (Square Root of
Mean Square Residual), GFI (Goodness of Fit Index) ve Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI) gibi uyum ölçütleri ile test edilmiştir. Yapılan analiz sonucu, RMSEA değeri 0,047; NFI değeri
0,968; CFI değeri 0,982; SRMR değeri 0,065; GFI değeri 0,979 ve AGFI değeri 0,976 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen verilerden hareketle model uyum değerlerinin kabul edilebilir düzeyde oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Güvenirlik: 28 ifadenin yer aldığı Tanrı Algısına Bağlı Olarak Yaşanan İnanç Sorunlarını Çözme Ölçeğinin (TAİSÇÖ) güvenirlik analizi tarafımızdan yapılmış ve analiz sonucu Cronbach’s Alpha değeri 0,935 olarak bulunmuş ve ölçeğin güvenilir olduğu kanaatine varılmıştır. Bu çalışmada “Teolojik ve manevi çözümler” alt boyutu için (𝑎 = 0,936), “Kolektif (yardımlı) çözümler” alt boyutu için (𝑎 = 0,891), “Dışsal/çevresel çözümler” alt boyutu için (𝑎 = 0,811), “Bilimsel/akılcı çözümler” alt boyutu için (𝑎 = 0,785) ve “TAİSÇÖ Toplam” puanı için ise (𝑎 = 0,934) olarak bulunmuştur. Sonuç olarak ölçeğin tamamının oldukça güvenilir olduğu saptanmıştır. 28 ifadenin yer aldığı Tanrı Algısına Bağlı Olarak Yaşanan İnanç Sorunlarını Çözme Ölçeğinin (TAİSÇÖ) güvenirlik analizi tarafımızdan yapılmış ve analiz sonucu Cronbach’s Alpha değeri 0,935 olarak bulunmuş ve ölçeğin güvenilir olduğu kanaatine varılmıştır. Bu çalışmada “Teolojik ve manevi çözümler” alt boyutu için (𝑎 = 0,936), “Kolektif (yardımlı) çözümler” alt boyutu için (𝑎 = 0,891), “Dışsal/çevresel çözümler” alt boyutu için (𝑎 = 0,811), “Bilimsel/akılcı çözümler” alt boyutu için (𝑎 = 0,785) ve “TAİSÇÖ Toplam” puanı için ise (𝑎 = 0,934) olarak bulunmuştur. Sonuç olarak ölçeğin tamamının oldukça güvenilir olduğu saptanmıştır.

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr