Yaşlı Bireyler İçin Afet Kurtarılma İnanç Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. İzin için ayrıca e-posta gönderilmesine gerek yoktur.
Link: https://dergipark.org.tr/en/pub/kusbed/issue/92056/1570197
Ölçek Çeşidi: Geliştirme
Kategori(ler):
10 Psikoloji » 130 Duygu Durumu, Duygusal Tepkiler ve Motivasyon » 185 Sağlık Psikolojisi
60 Sağlık Bilimleri » 644 Halk Sağlığı Hemşireliği
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
Gökkaya, E. (2025). Disaster Recovery Conviction Scale regarding Elderly Individuals. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 53-57. https://doi.org/10.30934/kusbed.1570197
Geliştiren/Uyarlayan: Emrah gökkaya
Yıl: 2025
Kaynak Adı: DISASTER RECOVERY CONVICTION SCALE REGARDING ELDERLY INDIVIDUALS
Dergi: Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi
Cilt: 11
Sayı: 2
Sayfa Aralığı: 53-57
DOI: https://doi.org/10.30934/kusbed.1570197
Sorumlu Yazar: Emrah Gökkaya
İletişim: egokkaya@kayseri.edu.tr
Ölçülen Özellikler: Yaşlı Bireylerin İhtiyaçları
Alt Boyutlar: Tek Boyutlu
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: Afetlerde en son ben ve benim gibi yaşlıların kurtarılacağına inanırım
Afetlerde yaşlıların yalnız bırakıldığına inanırım
Afetlerde yaşlıların öncelikli olarak kurtarılmaları gerektiğine inanırım
Afetlerde kurtarıcıların beni fiziksel olarak incitmemeye çalışacağına inanırım
Afetlerde kurtarıcıların beni duygusal/psikolojik olarak incitmemeye çalışacağına inanırım
Afetlerde yaşlıları kurtarmayı önceleyenlerin dini inançlarının daha kuvvetli olduğuna inanırım
Afetlerde ailemin beni kurtarmak için çok çaba göstereceğine inanırım
Afetlerde kurtarıcıların yaşlı bireyleri kurtarma konusunda bilgilerinin yetersiz olduğuna inanırım
Ölçek Türü: 18 yaş üzeri yetişkinler
Kimlere Uygulanabilir: 65 Yaş Üzeri Yaşlılar
Derecelendirme: Ölçek 3’lü likert tipte olup, kodlaması 1= “Katılmıyorum”, 2= “Kararsızım”, 3= “Katılıyorum” şeklindedir
Ölçek Puanlaması: Bu ölçekten alınabilecek en düşük puan sekiz iken, en yüksek 24 puandır.
Ölçek Değerlendirmesi: Puanın artışı yaşlıların afet sonrası kurtarılma inançlarının yüksek olduğunu göstermektedir.
Geçerlik: Ölçeğin geçerliği incelenirken, yapı geçerliği, benzeşim geçerliği ve iç geçerliği incelenmiştir. Yapı geçerliğini belirlemek için AFA, DFA yapılmıştır. İç geçerliği belirlemek için ise %27’lik alt grup- üst grup karşılaştırılması yapılmıştır. İncelemede öz değeri 1’den büyük olan 2 faktör oluştuğu görülmüştür. Komponent matrisi incelendiğinde iki faktörlü yapının çok fazla binişik madde içerdiği görülmüştür. Ayrıca oluşan faktörlerin birinin 3 maddeli olduğu belirlenmiştir. Üç maddeli faktör için Cronbach α değerinin istenen sınırların altında olması nedeni ile ölçeğin tek faktörlü bir yapıya dönüştürülmesinin daha işlevsel olacağına karar verilmiştir. Temel bileşenler analizi sonucu bazı ifadelerin (M3, M4, M5, M6, M7, M12) faktör yük değerlerinin .30’un altında olması nedeni ile bu maddeler ölçek dışında tutulmuştur. Bu işlem sonrası 8 maddelik bir yapı oluşmuştur. Elde edilen yapıda maddelerin faktör yükleri .337 ile .883 arasında değişmektedir. Maddelere ilişkin standart faktör yük değerlerinin λ=-0.40 ile λ=0.81 arasında değiştiği ve hata varyanslarının ise ε=0.34 ile ε=0.97 arasında değiştiği görülmektedir. AFA sonucu elde edilen tek faktörlü yapı DFA ile doğrulanmaya çalışılmıştır. Bu amaçla tek faktörlü bir model kurulmuş ve modele ait uyum iyiliği değerleri incelenmiştir. Ölçeğe ait uyum iyiliği değerleri incelendiğinde χ2 /df= 4.1, AGFI= .90, CFI = .95, GFI = .91, RMSA= .08, NFI= .91 değerlerini aldığı görülmüştür. Uyum indeksleri gerekli sınırlar içinde olmakla birlikte karşılaştırmalı uyum indekslerinden biri olan RMSA’nın kabul edilebilir uyum için sınırda değer aldığı görülmüştür. Bu nedenle bir başka karşılaştırmalı uyum indeksi olan NFI incelenmiş ve NFI’nın kabul edilebilir uyum gösterdiği anlaşılmıştır. Bu bulgular doğrultusunda uyum değerlerinin istendik düzeyde olduğu, dolayısıyla ölçeğin yapısının doğrulandığı sonucuna ulaşılmıştır. AFA ve DFA sonucu oluşturulan yapının iç geçerliliğe sahip olup olmadığı %27’lik alt-üst grup karşılaştırması ile yapılmıştır. Alt-üst grup karşılaştırması için ölçekten yüksek puan alan %27’lik üst grup ile ölçekten düşük puan alan %27’lik grup “bağımsız gruplarda t testi” ile karşılaştırılmıştır. Yaşlı Bireylerin Afetlerde Kurtarılma İnanç Ölçeği’ne ait iç geçerlilik bulguları %27’lik alt grup / üst grup karşılaştırılması ile sınanmış ve ölçekten en yüksek puan ortalamasına sahip üst grup ile en düşük puan ortalamasına sahip alt grup puan ortalamalarının birbirinden istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p<0.001). Elde edilen yapı ölçeğin, ölçekten düşük puan alan bireyler ile yüksek puan alan bireyleri birbirinden doğru bir şekilde ayırdığını, yani iç geçerliğe sahip olduğunu göstermektedir.
Güvenirlik: Bu çalışmada ölçeğin geneli için Cronbach α değeri .87 olarak belirlenmiştir. Belirlenen bu değer ölçekteki maddelerin güvenirliklerinin yüksek ve aynı kavramı ölçmeye yönelik olduklarını göstermektedir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr