Uyku Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının bilimsel araştırmalarda kullanılması için sorumlu yazara araştırmanın amacı ile bilgi notu içeren bir e-posta gönderilerek izin alınması zorunludur.
İNDİR
Link: https://www.isarconference.org/_files/ugd/6dc816_04ef12aa42294ae9adcef391d4c8165b.pdf
Ölçek Çeşidi: Uyarlama
Kategori(ler):
60 Sağlık Bilimleri » 606 Halk Sağlığı » 640 Hemşirelik » 644 Halk Sağlığı Hemşireliği
Kaynak Türü: Bildiri Kitabı
Kaynak/Referans:
Yalçınöz Baysal, H., Türkoğlu, N., & Akçayır, D. (2025, 27-28 Haziran). Uyku Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği’nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması [Bildiri sunumu]. 10. Uluslararası Marmara Bilimsel Araştırmalar ve İnovasyon Kongresi, İstanbul, Türkiye.
Geliştiren/Uyarlayan: Hasret Yalçınöz Baysal, Nihan Türkoğlu, Demet Akçayır
Yıl: 2025
Kaynak Adı: Uyku Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeğinin Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması
Sayfa Aralığı: 21-29
Kitap Adı: 10. Uluslararası Marmara Bilimsel Araştırmalar ve İnovasyon Kongresi
Basım Yeri: 10 ULUSLARARASI MARMARA BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR VE İNOVASYON KONGRESİ
Yayınevi: 10 ULUSLARARASI MARMARA BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR VE İNOVASYON KONGRESİ
Sorumlu Yazar: Nihan TÜRKOĞLU
İletişim: nturkoglu@atauni.edu.tr
Ölçülen Özellikler: Sağlık okuryazarlığı
Alt Boyutlar: 2 Alt Boyut
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: 1 Yazılı bilgileri anlamakta zorluk çektiğiniz için uyku hakkında bilgi edinmede ne sıklıkla sorun yaşıyorsunuz?
2- Doktorunuz veya hemşireniz uyku hakkında konuşurken söylediklerini anlamakta ne sıklıkla zorlanıyorsunuz?
3- Doktorunuzla veya hemşirenizle uyku hakkında konuşurken söylediklerini ne kadar iyi anlıyorsunuz?
4- Doktorunuza veya hemşirenize uykuyla ilgili soru sorma konusunda kendinize ne kadar güveniyorsunuz?
5- Uyku hakkında öğrendiğiniz bilgilerin kendi durumunuza nasıl uyarlanabileceğini düşünüyor musunuz?
6-Uyku hakkında edindiğiniz bilgilerin güvenilir olduğunu düşünüyor musunuz?
7- Uykuyla ilgili topladığınız bilgilerin geçerliliği ve güvenilirliği konusunda kendinize ne kadar güveniyorsunuz?
8- Uyku hakkında farklı kaynaklardan bilgi topluyor musunuz?
Kimlere Uygulanabilir: 18 yaş üstü bireyler, Yetişkinlere
Derecelendirme: 5’li Likert
Ölçek Puanlaması: Ölçekten alınabilecek puan 8 ile 40 arasında değişmektedir. Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi: Değerlendirme sonucunda elde edilen puanın yüksek olması, uyku hakkında bilgi iletme, anlama ve toplama konusunda daha fazla yeterlilik olduğunu göstermektedir.
Çeviri Süreci: Türkiye’de 4 ilden dahil etme kriterlerini karşılayan 10 uzman, ölçeğin içerik geçerliliğini değerlendirmek üzere davet edildi. Polit&Back yöntemi dikkate alınarak yapılan değerlendirmede I-CVI 0.815 ile 1.000 arasında değişmiş ve S-CVI 0.925 olarak bulundu.
Geçerlik: İçerik Geçerliliği
Türkiye’de 4 ilden dahil etme kriterlerini karşılayan 10 uzman, ölçeğin içerik geçerliliğini değerlendirmek üzere davet edildi. Polit&Back yöntemi dikkate alınarak yapılan değerlendirmede I-CVI 0.815 ile 1.000 arasında değişmiş ve S-CVI 0.925 olarak bulundu.
Yapı Geçerliliği
Ölçeğin KMO değeri 0.823 idi ve Bartlett sferiklik testi anlamlıydı (χ2 = 1199.557, p<0.001), verilerin EFA için uygun olduğunu gösterir.
Ön EFA'da, ölçeğin 2. (Doktorunuz veya hemşireniz tarafından size verilen uyku öneri ve yönergelerine ne kadar güvenirsiniz?), 11. (Uyku konusunda bulduğunuz bilgileri ne kadar iyi anlıyorsunuz?), maddeleri binişik madde özelliği gösterdiği için ölçekten çıkarıldı. Tekrarlanan faktör analizi sonucunda açıklanan toplam Varyans %52.628 olduğu belirlendi.
Güvenirlik: İç tutarlılık
Uyku Sağlığı İletişimi Ölçeği'ne ait maddelerdeki iç tutarlılık güvenirliği ve homojenlik kanıtı olarak Cronbach α katsayısı ve madde toplam puan korelasyon katsayıları incelenmiştir. Madde-toplam test korelasyonunun yeterli olabilmesi için gerekli minimum değerin 0.30 olması gerektiği belirtilmektedir. Düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayısı eğer 0.20’nin altındaysa maddeler ölçme aracından çıkarılmalıdır. Ancak bu katsayı 0.20 ila 0.30 arasında ise maddeler zorunlu ölçme aracına alınabilir, 0.30 ya da daha üstündeyse maddeler iyidir (Şencan, 2005). Uyku Sağlığı İletişimi Ölçeği incelendiği zaman madde-toplam puan korelasyonunun 0.273-0.594 arasında olduğu görülmektedir. Bu çalışmada da 0.20’un altında madde olmadığı belirlenmiştir (Tablo 4). 8 maddelik Uyku Sağlığı İletişimi Ölçeği'nin Cronbach α katsayısının 0.762, aritmetik ortalamasının 23.19±3.79 olduğu görülmektedir. Tüm bu bulgular 8 maddeden oluşan Uyku Sağlığı İletişimi Ölçeği'nin içyapı tutarlılığının yüksek olduğunu göstermektedir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı: UYKU SAĞLIĞI OKURYAZARLIĞI ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI
Orijinal Ölçek Kaynak Türü: Bildiri Kitabı