Türk Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği – Kısa Formu

Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. İzin için ayrıca e-posta gönderilmesine gerek yoktur.

Makale

İNDİR

Ölçek Formu

İNDİR

Link: https://link.springer.com/article/10.1007/s12144-025-08402-w

Ölçek Çeşidi: Geliştirme

Kategori(ler):

10 Psikoloji » 101 Bilişsel Süreçler, Bellek ve Karar Verme » 185 Sağlık Psikolojisi

60 Sağlık Bilimleri » 603 Dahili Tıp Bilimleri

Kaynak Türü: Makale

Kaynak/Referans:

Simsek, H., Cevik, C., Baydur, H., Kayabek, I., Dogan, G., Ay, G., Ucan, G., & Okyay, P. (2025). Validity and reliability of the Turkish Health Literacy Scale – Short Form (THLS-SF) in the older people: A practical tool for assessment of health literacy. Current Psychology. Advance online publication. https://doi.org/10.1007/s12144-025-08402-w

Geliştiren/Uyarlayan: Hatice Simsek, Celalettin Çevik, Hakan Baydur, Ibrahim Kayabek, Geylan Dogan, Gizem Ay, Gülten Uçan, Pınar Okyay

Yıl: 2025

Kaynak Adı: Validity and reliability of the Turkish health literacy scale – Short form (THLS-SF) in the older people: a practical tool for assessment of health literacy

Dergi: Current Psychology

Sayfa Aralığı: 1-13

DOI: https://doi.org/10.1007/s12144-025-08402-w

Sorumlu Yazar: Celalettin Çevik

İletişim: celalettincevik@balikesir.edu.tr

Ölçülen Özellikler: Sağlık okuryazarlığı

Alt Boyutlar: Hastalıklardan Korunma ve Sağlığın Geliştirilmesi, Sağlıkla ilgili Bilgilere Erişim, Sağlıkla ilgili Bilgileri Anlama, Sağlıkla ilgili Bilgileri Değerlendirme, Sağlıkla ilgili Bilgileri Kullanma / Uygulama, Tedavi

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: S1. Bir sağlık kuruluşuna gitmek istediğinizde, hangi doktora başvurmanız gerektiğini araştırıp bulmak.
S2. Tahlil/tetkik öncesi hazırlıklarla (diyet uygulamak gibi) ilgili bilgileri anlamak.
S3. Hastanede ulaşmak istediğiniz birimin (laboratuvar, poliklinik gibi) yerini bulmak.
S4. Acil bir durumda (kaza, ani sağlık sorunu gibi) ne yapabileceğine karar vermek.
S5. Sigara içme, yetersiz fiziksel aktivite gibi sağlıksız davranışlarla nasıl başa çıkılacağıyla ilgili sağlık uyarılarını anlamak.
S6. Yaşınız, cinsiyetiniz ve sağlık durumunuzla ilişkili olarak yaptırmanız gereken sağlık taramaları (kadınlar için meme, erkekler için prostat kaynaklı hastalıklara yönelik taramalar gibi) ile ilgili bilgiyi araştırıp bulmak.
S7. Gündelik davranışlarınızdan hangilerinin (spor yapmak, sağlıklı beslenmek, sigara kullanmamak gibi) sağlığınızı etkilediğini değerlendirmek.
S8. Ailenize ya da arkadaşlarınıza daha sağlıklı olmaları konusunda önerilerde bulunmak.

Ölçek Türü: Öz Bildirim

Kimlere Uygulanabilir: 18 yaş üstü bireylere

Derecelendirme: 4'lü Likert (1=Çok kolay, 2=Kolay, 3=Zor, 4=Çok zor)

Ölçek Puanlaması: Ölçekten alınabilecek puan 0 ile 50 arasında değişmektedir. Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.

Ölçek Değerlendirmesi: Ölçekte 0 puan en düşük sağlık okuryazarlığını, 50 puan en yüksek sağlık okuryazarlığını göstermektedir.
Sağlık okuryazarlığı düzeyi, elde edilen puana göre dört kategoride değerlendirilmiştir:
(0-25) puan : yetersiz sağlık okuryazarlığı
(>25-33) : sorunlu – sınırlı sağlık okuryazarlığı
(>33-42) : yeterli sağlık okuryazarlığı
(>42-50) : mükemmel sağlık okuryazarlığı

Geçerlik: Ölçeğin her bir maddesinin toplam ile olan faktör yükü dağılımının 0,722 ile 0,835 arasında değiştiği, hata varyanslarının ise 0,322 ile 0,479 arasında yer aldığı belirlenmiştir. DFA uyum iyiliği değerleri incelendiğinde χ² testi sonucunun p>0,05 düzeyinde iyi uyumu, χ²/serbestlik derecesinin 1,04 ile yeterli uyum gösterdiği belirlenmiştir. RMSEA değeri <0,01 ve Stand.RMR değeri 0.025 iken CFI ve GFI değerleri 1.000’dir. Elde edilen model özet uyum iyiliği değerleri yeterli düzeydedir.

Güvenirlik: Alt boyutların iç tutarlılık katsayısı Cronbach’s alfa değeri, madde silindiğinde alfa değeri ile madde-boyut korelasyon katsayıları bir arada incelenmiştir. Öncelikle her bir boyutun iç tutarlılık katsayısının kabul edilebilir sınır olan 0,7’nin üzerinde olduğu görülmektedir. En düşük Cronbach’s alfa değeri 0,815 ve en yüksek 0,931’dir.

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr