Kültürlenmiş Ete Yönelik Farkındalık Ölçeği (KEFÖ)
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. İzin için ayrıca e-posta gönderilmesine gerek yoktur.
İNDİR
Ölçek Çeşidi: Geliştirme
Kategori(ler):
50 Fen, Matematik ve Mühendislik Bilimleri » 520 Mühendislik ve Mimarlık
60 Sağlık Bilimleri » 606 Halk Sağlığı » 650 Beslenme ve Diyetetik
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
Çakır, M. A., & Mercan, Y. (2025). Kültürlenmiş Ete Yönelik Farkındalık Ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Sağlık Bilimleri Dergisi, 34(1), 61-68.
Geliştiren/Uyarlayan: Muhammet Ali ÇAKIR, Yeliz MERCAN
Yıl: 2025
Kaynak Adı: KÜLTÜRLENMİŞ ETE YÖNELİK FARKINDALIK: BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI
Dergi: Sağlık Bilimleri Dergisi
Cilt: 34
Sayı: 1
Sayfa Aralığı: 61 - 68
DOI: https://dx.doi.org/10.34108/eujhs.1380837
Sorumlu Yazar: Muhammet Ali ÇAKIR
İletişim: cakir34@gmail.com
Ölçülen Özellikler: Farkındalık, kültürlenmiş et, yapay et
Alt Boyutlar: Beslenme, Çevre, Gıda güvenliği, Sağlık
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: Madde Sayısı ve Yapı
Toplam Madde Sayısı: 21
Alt Boyut Sayısı: 4
Alt Boyutlar:
Çevre (7 madde)
Gıda Güvenliği (3 madde)
Beslenme (4 madde)
Sağlık (7 madde)
Alt Boyut Madde Numaraları Madde Sayısı
1. Beslenme 9, 11, 12, 13, 14, 32, 36 7
2. Gıda Güvenliği 2, 3, 8 3
3. Çevre 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26 7
4. Sağlık 1, 5, 6, 7 4
TOPLAM 21 madde 21
Ölçek Türü: Öz Bildirim
Kimlere Uygulanabilir: 18 Yaş Üzeri Yetişkin Bireylere
Derecelendirme: Yanıtlar, 5’li Likert tipi ile değerlendirilmiştir: “Kesinlikle katılmıyorum” (1) – “Kesinlikle katılıyorum” (5)
Ölçek Puanlaması: Ölçek toplamda 21 maddeden oluşmaktadır.
Ters madde bulunmamaktadır. Tüm maddeler olumlu yönde ifade edilmiştir.
Alınabilecek en düşük puan: 21
Alınabilecek en yüksek puan: 105
Ölçekten elde edilen yüksek puanlar, bireylerin kültürlenmiş ete yönelik farkındalık düzeylerinin yüksek olduğunu göstermektedir.
Tüm maddeler olumlu ifadelerle oluşturulmuştur ve ters maddeler içermemektedir.
Ölçek Değerlendirmesi: KEF Ölçeği, bireylerin kültürlenmiş ete yönelik farkındalık düzeylerini değerlendirmek amacıyla geliştirilmiştir. Ölçekte toplam 21 madde bulunmakta ve her madde 5’li Likert tipi olarak puanlanmaktadır:
1 = Kesinlikle katılmıyorum
2 = Katılmıyorum
3 = Kararsızım
4 = Katılıyorum
5 = Kesinlikle katılıyorum
Tüm maddeler olumlu ifadelerden oluştuğu için ters madde yer almamaktadır. Bu nedenle puanlama doğrudan yapılır.
Toplam Puan Aralığı:
En düşük puan: 21
En yüksek puan: 105
Yorumlama:
Yüksek puan: Kültürlenmiş ete yönelik farkındalık düzeyinin yüksek olduğunu gösterir.
Düşük puan: Kültürlenmiş ete yönelik farkındalığın düşük düzeyde olduğunu gösterir.
Geçerlik: KEF ölçeği, kapsam, görünüş ve yapı geçerliği açısından güçlü bir geçerlik yapısına sahiptir.
Faktör yapısı istatistiksel olarak doğrulanmış ve geçerli bir ölçüm aracı olarak kullanılabilirliği kanıtlanmıştır.
Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA):
404 katılımcıdan elde edilen veriler analiz edilmiştir.
Kontrol sorusu ve uç değerler çıkarıldıktan sonra 276 katılımcı ile AFA yapılmıştır.
KMO değeri: 0.934
Bartlett’s Test sonucu: p < 0.001
Sonuçta ölçek 21 madde ve 4 alt boyuttan (Çevre, Gıda Güvenliği, Beslenme, Sağlık) oluşmuştur.
Açıklanan toplam varyans: %64.46
Faktör yükleri: 0.433 – 0.889 arasında değişmektedir.
χ²/sd 2.26 İyi uyum
AGFI 0.85 Kabul edilebilir
CFI 0.93 İyi uyum
IFI 0.93 İyi uyum
TLI 0.92 İyi uyum
RMSEA 0.07 Kabul edilebilir uyum
Güvenirlik: KEF ölçeğinin güvenirliği, iç tutarlılık analizi (Cronbach Alfa katsayısı) ve madde ayırt ediciliği analizi ile değerlendirilmiştir.KEF ölçeği, hem genel yapısı hem de alt boyutları açısından yüksek iç tutarlılığa ve iyi madde ayırt ediciliğine sahiptir.
1. İç Tutarlılık (Cronbach Alfa Katsayısı)
Ölçeğin genelinde ve alt boyutlarında yapılan iç tutarlılık analizinde aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir:
Alt Boyut Cronbach Alfa
Çevre 0.912
Gıda Güvenliği 0.698
Beslenme 0.879
Sağlık 0.830
Toplam Ölçek 0.940
Cronbach Alfa katsayısının 0.60’ın üzerinde olması, ölçeğin ve alt boyutlarının yüksek düzeyde güvenilir olduğunu göstermektedir.
2. Madde Ayırt Ediciliği Analizi (Item Discrimination Analysis)
Alt %27 ve üst %27 gruplar karşılaştırılmıştır. Gruplar arasında 27.24 puanlık anlamlı fark bulunmuştur (p < 0.001). Bu durum, ölçek maddelerinin bireyler arasında yüksek ayırt edicilik gücüne sahip olduğunu göstermektedir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr