İngilizce Öğretmenleri İçin Üretken Yapay Zekâ (ÜYZ) Okuryazarlığı Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. İzin için ayrıca e-posta gönderilmesine gerek yoktur.
Link: https://drive.google.com/file/d/169177L74CIQmJMDrdgqia2UsEQoyb9ab/view
Ölçek Çeşidi: Uyarlama
Kategori(ler):
30 Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme » 335 Yetişkin Eğitimi/Hayat Boyu Öğrenme » 385 Yabancı Dil Eğitimi
Kaynak Türü: Bildiri Kitabı
Kaynak/Referans:
Özgün Çoban, T., Alpsülün, M., Vuran, M. ve Balıkçı, H. C. (2025). İngilizce Öğretmenleri için Üretken Yapay Zekâ (ÜYZ) Okuryazarlığı Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik analizi. In Proceeding Book of 3rd International Conference on Pioneer and Innovative Studies (ICPIS 2025) (ss. 489-496). All Sciences Academy.
Geliştiren/Uyarlayan: Tuba Özgün Çoban, Mustafa Alpsülün, Müge Vuran, Hasan Celal Balıkçı
Yıl: 2025
Kaynak Adı: Proceeding Book of 3rd International Conference on Pioneer and Innovative Studies ICPIS 2025
Sayfa Aralığı: 489-496
Basım Yeri: Konya
Yayınevi: All Sciences Academy
Sorumlu Yazar: Tuba Özgün Çoban
İletişim: tbzgnn@gmail.com
Ölçülen Özellikler: İngilizce Öğretmenlerinin Üretken Yapay Zeka Okuryazarlığı
Alt Boyutlar: Üretken Yapay Zeka Bilgisi, Üretken Yapay Zeka Değerlendirme Yetkinliği, Üretken Yapay Zeka Etiği, Üretken Yapay Zeka Kullanımı, Üretken Yapay Zeka Tasarımı
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: Üretken Yapay Zeka Bilgisi (8 madde)
Üretken Yapay Zeka Kullanımı (9 madde)
Üretken Yapay Zeka Tasarımı (6 madde)
Üretken Yapay Zeka Değerlendirme Yetkinliği (5 madde)
Üretken Yapay Zeka Etiği (4 madde)
Ölçek Türü: Okuryazarlık
Kimlere Uygulanabilir: İngilizce Öğretmenleri
Derecelendirme: Her bir boyut, 5’li Likert tipi derecelendirme ile (1 = Kesinlikle Katılmıyorum, 5 = Kesinlikle Katılıyorum) ölçülmüştür.
Ölçek Puanlaması: Ölçekte her bir madde 1 (Kesinlikle Katılmıyorum) ile 5 (Kesinlikle Katılıyorum) arasında puanlanmaktadır. Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi: Ölçek, beş boyut altında yapılandırılmıştır: Üretken Yapay Zeka Bilgisi, Üretken Yapay Zeka Kullanımı, Üretken Yapay Zeka Tasarımı, Üretken Yapay Zeka Değerlendirme Yetkinliği, Üretken Yapay Zeka Etiği. Her alt boyut için puanlar ayrı ayrı hesaplanmakta ve yorumlanmaktadır. Ölçeğin yapı geçerliliği doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile test edilmiş ve beş boyutlu yapı doğrulanmıştır. İç tutarlılığı yüksek bulunmuş, Cronbach’s α ve McDonald’s ω değerleri tüm boyutlarda .90’ın üzerinde bulunmuştur.
Çeviri Süreci: Ölçeğin Türkçeye uyarlanması sürecinde, orijinal İngilizce form araştırmacılar tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Çeviri sonrasında, üç İngilizce ve üç Türkçe dil uzmanının görüşleri alınarak gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Anlam eşdeğerliğini sağlamak amacıyla, ölçek bağımsız bir İngilizce dil uzmanı tarafından yeniden İngilizceye çevrilmiş ve orijinal form ile karşılaştırılarak tutarlılığı kontrol edilmiştir. İçerik geçerliği, eğitim teknolojileri ve öğretmen eğitimi alanlarında uzman akademisyenlerin görüşleri alınarak sağlanmıştır. Kültürel uyarlamalar tamamlandıktan sonra ölçek, pilot uygulamada test edilmiş ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapı geçerliliği değerlendirilmiştir.
Geçerlik: Ölçeğin yapı geçerliği, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile test edilmiştir. DFA sonuçlarına göre uyum indeksleri (CFI = .926, TLI = .919, RMSEA = .083 ve SRMR = .066) kabul edilebilir düzeyde bulunmuştur. Elde edilen bulgular, orijinal ölçekte öngörülen beş boyutlu yapının Türk örnekleminde de geçerli olduğunu göstermiştir. Böylece ölçeğin kültürel uyarlamasının geçerli olduğu kanıtlanmıştır.
Güvenirlik: Ölçeğin güvenirliği, Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayıları ile değerlendirilmiştir. Türkçe formda, alt boyutlar için Cronbach Alfa değerleri .83 ile .95 arasında değişmiştir. Ölçeğin toplam Cronbach Alfa katsayısı .90'ın üzerinde bulunmuştur. Bu sonuçlar, ölçeğin yüksek düzeyde iç tutarlılığa sahip olduğunu ve güvenilir bir şekilde İngilizce öğretmenlerinin üretken yapay zekâ okuryazarlık düzeylerini ölçebileceğini göstermektedir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı: EFL teachers’ generative artificial intelligence (GenAI) literacy
Orijinal Ölçek Kaynak Türü: Makale
Orijinal Kaynak / Referans:
Wang, Y., Derakhshan, A., & Ghiasvand, F. (2025). EFL teachers’ generative artificial intelligence (GenAI) literacy: A scale development and validation study. System, 133, 103791. https://doi.org/10.1016/j.system.2025.103791
Orijinal Ölçek Yazarlar: Ali Derakhshan, Farhad Ghiasvand, Yongliang Wang
Orijinal Ölçek Yıl: 2025
Orijinal Ölçek Kaynak Adı: EFL teachers’ generative artificial intelligence (GenAI) literacy: A scale development and validation study
Orijinal Ölçek Link: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0346251X25002015?casa_token=OkkhG2r6GlEAAAAA:nglrHSsRs_smwug121APft2SHMKoD3Ornjv5jqAOmzC7SZpv4A_tSZlSPax9TJ4GTlVW0zccAAA
Orijinal Ölçek DOI: https://doi.org/10.1016/j.system.2025.103791