Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının bilimsel araştırmalarda kullanılması için sorumlu yazara araştırmanın amacı ile bilgi notu içeren bir e-posta gönderilerek izin alınması zorunludur.

---

---

Link: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4422486

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

60 Sağlık Bilimleri » 606 Halk Sağlığı » 640 Hemşirelik » 644 Halk Sağlığı Hemşireliği

---

Kaynak Türü: Makale

---

Kaynak/Referans:

Avcı, S., Bor, N. A., Kaplan, B., İpekçi, N. N. ve Ortabağ, T. (2025). Hemşirelerin Afet Yönetimine İlişkin Uygulama Becerileri Algısı Ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği çalışması. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 12(2), 240-252. https://doi.org/10.52880/sagakaderg. 1597592

---

Geliştiren/Uyarlayan: Sezer Avcı, Neşe Ataman Bor, Betül Kaplan, Nuriye Nesrin İpekçi, Tülay Ortabağ

---

Yıl: 2025

---

Kaynak Adı: Hemşirelerin afet yönetimine ilişkin uygulama becerileri algısı ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği çalışması

---

Dergi: Sağlık Akademisyenleri Dergisi

---

Cilt: 12

---

Sayı: 2

---

Sayfa Aralığı: 240-252

---

DOI: 10.52880/sagakaderg. 1597592

---

Sorumlu Yazar: Sezer Avcı

---

İletişim: sezer.2744@gmail.com

---

Ölçülen Özellikler: Afet Yönetimine İlişkin Uygulama Becerisi Algısı

---

Alt Boyutlar: Hazırlık Aşaması, İyileşme Aşaması, Yanıt Aşaması

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: 15 Maddedir.
Hazırlık Aşaması
Afetin etkilerine karşı kırılgan olan nüfusun farkında olmak
Kurumum ve toplum paydaşları arasındaki yıllık toplantı ve tartışmalara öncülük etmek
Afet oluştuğunda, güvenli yeri tanıma ve bulma

Afet durumunda harekete geçmekten sorumlu ulusal organizasyon ve kurumları tanımak
Afet uyarı yöntemlerini uygulamak için toplumla birlikte afet tatbikatlarına katılmak
Yanıt Aşaması
Cilt değerlendirmesi yapmak, özellikle yara, yanık ve döküntü değerlendirmesi
Yaralanmadan dolayı dış kanamayı önlemek ya da kanamayı kontrol etmek için baştan ayağa kadar yaralanma değerlendirmesi yapmak
Mental durum değerlendirmesi yapmak (hastanın komutlara uyma yeteneğini değerlendirmek)
Solunum değerlendirmesi yapmak (havayolu ve nefes alma)
Yaşam bulguları ve şok belirtilerinin izlenmesini de içeren kardiyovasküler değerlendirme yapmak
İyileşme Aşaması
Doğru hijyen uygulamaları, güvenli su ve gıda tüketimi, güvenli su kaynağı ve erken tedavi arama davranışını teşvik etmek için bilgilendirme eğitimi vermek
Toplumdaki morbidite ve mortalite oranını değerlendirmek
Nüfusun yaşam koşulları da dâhil olmak üzere (nufüs, büyüklüğü, yeri ve yoğunluğu), toplumda yaygın olarak görülen endemik ve epidemik hastalıkları tanımlama.
Doğal afeti takiben kamp alanında görülebilecek diyare, akut solunum yolu enfeksiyonları (ASYE), kızamık ve vektör kaynaklı hastalıklar gibi bulaşıcı hastalıkları kontrol altına almak
Gözlem sonuçlarını diğer kurumlara yaymak

---

Ölçek Türü: Kendini Değerlendirme

---

Kimlere Uygulanabilir: Hemşire Öğrencileri, Hemşireler, üniversite hemşire öğrencileri

---

Derecelendirme: 5'li likert (0= Bu ifadedeki uygulamaların hiçbirini yapamam. 1= Yapabilmenin zor olduğunu düşünüyorum. 2= Kararsızım (veya Emin değilim). 3= Verilen talimatları takip ederek yapabilirim. 4= Kendi kendime yapabilirim.)

---

Ölçek Puanlaması: Ölçekte ters madde bulunmamaktadır. Ölçekten alınabilecek puan 0 ile 60 arasında değişmektedir.

---

Ölçek Değerlendirmesi: Ölçekten alınan toplam puan arttıkça hemşirelerin afet yönetimine ilişkin uygulama becerileri algısının yüksek olduğu söylenebilir. Ölçeğin alt boyutlarında “Hazırlık Aşaması”nda puan arttıkça hemşirelerin afet durumlarının yönetimine hazır olma konusundaki, “Yanıt Aşaması”nda puan arttıkça hemşirelerin afetzedelere yaşamsal müdahalede bulunma ve müdahale sonuçlarını değerlendirme konusundaki ve “İyileşme Aşaması”nda puan arttıkça hemşirelerin afet sonrası afetzedelerin korunması ve iyileştirilmesi için gerekli çalışmaları yapma konusundaki uygulama becerileri algısının yüksek olduğu şeklinde yorumlanabilir.

---

Çeviri Süreci: Lawshe yöntemi
kullanılarak, ölçeğin Türkçe çevirisi alanı halk sağlığı
hemşireliği ve afetlerle ilgili çalışmaları olan 3 uzman
tarafından ayrı ayrı yapıldı. Ölçek metni tekrar benzer
alanda farklı 3 uzman tarafından İngilizceye çevrildi.
Çevrilmiş olan ölçek metninin anlam değişikliği olup
olmadığı ve kavramsal olarak uyumlu olup olmadığı
değerlendirildi ve değerlendirme sonucunda fark
saptanmadı. Ayrıca uzman görüşü sonrası kapsam
geçerlik indeksi hesaplandı ve 0.80’nin altında kalan
maddeler uzmanların önerileri doğrultusunda çeviri
ekibi ile yeniden değerlendirildi.

---

Geçerlik: Psikometrik testler, geçerlik ve güvenirlik analizlerinden
oluşmaktadır (Deniz, 2007). Yapı geçerliği için AFA ve
DFA analizleri uygulandı.

---

Güvenirlik: Güvenirlik hesaplanması için madde
toplam korelasyon analizi, iç tutarlılık için ise Cronbach
alfa katsayısı, test tekrar test, iki yarıya bölme (Karakoç
ve Dönmez, 2014) ve %27 alt ve üst grup madde ayırt
edicilik yöntemleri uygulandı.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr