Yaşlı Yetişkinlerin Göz Ardı Edilen Enformel Üretkenliği Ölçeği

Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının bilimsel araştırmalarda kullanılması için sorumlu yazara araştırmanın amacı ile bilgi notu içeren bir e-posta gönderilerek izin alınması zorunludur.

Ölçek Formu

İNDİR

Link: https://www.tandfonline.com/doi/citedby/10.1080/03601277.2025.2538209?scroll=top&needAccess=true

Ölçek Çeşidi: Geliştirme

Kategori(ler):

40 Sosyal ve Beşeri Bilimler » 410 Sosyal Hizmetler » 415 Sosyoloji

60 Sağlık Bilimleri » 644 Halk Sağlığı Hemşireliği

Kaynak Türü: Makale

Kaynak/Referans:

Pamukçu, I. (2025). The effect of age on ageism: The mediating role of the level of ignoring the informal productivity of older adults. Educational Gerontology, 51(12), 1416–1426. https://doi.org/10.1080/03601277.2025.2538209

Geliştiren/Uyarlayan: Işıl Pamukçu

Yıl: 2025

Kaynak Adı: The effect of age on ageism: The mediating role of the level of ignoring the informal productivity of older adults.

Dergi: EDUCATIONAL GERONTOLOGY

Cilt: 51

Sayı: 12

Sayfa Aralığı: 1416–1426

DOI: https://doi.org/10.1080/03601277.2025.2538209

Sorumlu Yazar: ISIL PAMUKCU

İletişim: isilkalayci@sdu.eu.tr

Ölçülen Özellikler: Yaşlı yetişkinlerin enformel üretkenliği

Alt Boyutlar: Maddi Boyut, Manevi Boyut

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: 1) Akrabalarının yemeklerini hazırlayan yaşlılar aileye veya topluma katkıda bulunurlar.
2) Akrabaları için alışveriş yapan yaşlılar aileye veya topluma ekonomik olarak katkıda bulunurlar.
3) Çeşitli resmi kurumlarda (banka, vergi dairesi vb.) akrabalarının işlerini yapan yaşlılar aileye veya topluma ekonomik olarak katkıda bulunurlar.
4) Akrabaları için bakım, onarım ve bahçe işleri yapan yaşlılar aileye veya topluma ekonomik olarak katkıda bulunurlar.
5) Derneklerde, siyasi örgütlerde, dini kurumlarda, huzurevlerinde ve eğitim kurumlarında çalışan yaşlılar aileye veya topluma ekonomik olarak katkıda bulunurlar.
6) Torunlarına bakan yaşlılar aileye veya topluma ekonomik olarak katkıda bulunurlar.
7) Engelli veya hasta bireylere bakan yaşlılar aileye veya topluma ekonomik olarak katkıda bulunurlar.

Ölçek Türü: Yaşlıların göz ardı edilen enformel üretkenliği

Kimlere Uygulanabilir: 18 yaş ve üstü herkes

Derecelendirme: 5'li Likert tipindedir (1: Kesinlikle katılmıyorum, 5: Kesinlikle katılıyorum).

Ölçek Puanlaması: Ölçekten alınabilecek puan 7 ile 35 arasında değişmektedir. Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.

Ölçek Değerlendirmesi: Yüksek puan, yaşlı yetişkinlerin enformel üretkenliğinin göz ardı edildiğini göstermektedir.

Geçerlik: Araştırmacı IIPOA için mevcut bir ölçek bulamadığı için yeni bir ölçek geliştirilmiştir. Literatür taranmış ve DeVellis (2017) tarafından önerildiği gibi hedeflenen madde sayısının 3-4 katı olan bir madde havuzu oluşturulmuştur. Maddeler yazılırken ölçeğin dili, ölçülmek istenen kavram, ölçme-değerlendirme bakış açısı ve hedef grubun psikososyal özellikleri dikkate alınmıştır. Ölçeğin psikodilbilimsel özelliklerini belirlemek amacıyla iki Türk dili uzmanı maddelerin anlamlarını ve dil yapısını incelemiştir. Daha sonra ölçeğe son hali verilmiştir. Beş uzman içerik geçerliğini değerlendirmiş ve iyi düzeyde bulunmuştur (W=0,141, df=0,6, p=0,534). Pilot çalışmaya katılan 50 katılımcı ölçek maddelerinin okunabilir ve anlaşılır olduğunu bildirmiştir. Pilot çalışmanın Cronbach alfa katsayısı 0,81 olarak bulunmuştur. Normallik testlerinde veri dağılımının çarpıklık katsayısı .937, basıklık katsayısı .937 ve Kolmogorov-Smirnov değeri .136 olmak üzere normal dağılım gösterdiği görülmüştür. KMO değeri (.818) ve Bartlett Küresellik Testi sonuçları (χ2=626.080; df=21, p<0.001), ölçeğin faktör analizi için uygun olduğunu göstermiştir. AFA’da çapraz yüklemeler nedeniyle bazı maddeler çıkarılmış ve analiz tekrarlanmıştır. Varimax rotasyonu kullanılarak faktör yükleri en az .40 olan iki bileşenli bir yapı ortaya çıkmıştır.

Güvenirlik: Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile veri setinin iki faktörlü bir yapıyla uyumlu olduğu belirlenmiştir. Uyum indekslerine göre CMIN/DF=1,900, RMSEA=0,048, GFI=0,983, AGFI=0,961, NFI=0,964 ve CFI=0,982 iyi uyum aralığında, SRMR=0,054 ise kabul edilebilir uyum aralığında yer almaktadır. Veriler geçerli, güvenilir ve anlamlı olarak değerlendirilmiştir. Faktörleri oluşturan bileşenlerin hem kapsam hem de içerikleri isimlendirme sırasında dikkate alınmıştır. Faktör 1 maddi boyut, Faktör 2 ise manevi boyut olarak adlandırılmıştır. Faktör puanlarının ortalamaları ve aralıkları şu şekildedir: Faktör 1: M = 12,810, SD = 5,05 (aralığı 5-24), Faktör 2: M = 4,337, SD = 1,851 (aralığı 2-10) ve toplam ölçek: M = 17,14, SD = 5,90 (aralığı 7-32). Pearson korelasyon analizi, ölçeğin alt boyutları arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermiştir (p < 0,001). Hotelling'in T2 testi sonucu 86,301'dir (F = 14,203, df = 6, p = 0,000). Cronbach alfa katsayıları Faktör 1 için .568, Faktör 2 için .752 ve toplam ölçek için .752 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak, ölçek iki faktörden oluşmaktadır: maddi ve manevi boyutlar. Puanlar 7 ile 35 arasında değişmektedir. Yüksek puan, yaşlı yetişkinlerin gayriresmî üretkenliğinin göz ardı edildiğini göstermektedir.

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr