Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının bilimsel araştırmalarda kullanılması için sorumlu yazara araştırmanın amacı ile bilgi notu içeren bir e-posta gönderilerek izin alınması zorunludur.

---

Link: https://link.springer.com/article/10.1007/s10826-025-03169-x

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

10 Psikoloji » 110 Gelişim Psikolojisi -Genel » 145 Aile İlişkileri, Ebeveynlik ve Aile Danışmanlığı

20 Psikiyatri /Klinik Psikoloji » 260 Travma, Stres ve Baş Etme

---

Kaynak Türü: Makale

---

Kaynak/Referans:

Bayar, Ö. (2025). Expanded Benevolent Childhood Experiences Scale (BCEs-20): Psychometric properties and comparison of BCEs-Original and BCEs-Revised. Journal of Child and Family Studies. https://doi.org/10.1007/s10826-025-03169-x

---

Geliştiren/Uyarlayan: Öznur Bayar

---

Yıl: 2025

---

Kaynak Adı: Expanded Benevolent Childhood Experiences Scale (BCEs-20): Psychometric properties and comparison of BCEs-Original and BCEs-Revised

---

Dergi: Journal of Child and Family Studies

---

DOI: https://doi.org/10.1007/s10826-025-03169-x

---

Sorumlu Yazar: Öznur Bayar

---

İletişim: bayar.oznur@gmail.com

---

Ölçülen Özellikler: 0-18 yaş aralığındaki yaşantıları, Çocukluk Çağı Olumlu Yaşantıları, Çocukluk dönemi olumlu yaşantıları, olumlu çocukluk yaşantıları

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: Sizi rahatlatan inançlarınız var mıydı?
Okulu sever miydiniz?
İyi komşularınız var mıydı?
Kendinizi sever miydiniz veya kendinizle barışık mıydınız?

---

Ölçek Türü: Öz Bildirim

---

Kimlere Uygulanabilir: 18 yaş üzeri yetişkinler

---

Derecelendirme: 1= Evet, 0= Hayır

---

Ölçek Puanlaması: ** Olumlu Çocukluk Dönemi Yaşantıları Ölçeği (BCEs-Orijinal Formu); Genişletilmiş Olumlu Çocukluk Dönemi Yaşantıları Ölçeği’nin (BCEs-20) sırasıyla #1-10. maddelerinden oluşmaktadır.

**Genişletilmiş Olumlu Çocukluk Dönemi Yaşantıları Ölçeği (BCEs-20) #1-20 arası tüm maddeleri içerir.

**BCEs-Güncellenmiş Ölçeği; Genişletilmiş Olumlu Çocukluk Dönemi Yaşantıları Ölçeği’nin (BCEs-20) sırasıyla #3, 4, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 16, ve 19. maddelerinden oluşmaktadır.

---

Ölçek Değerlendirmesi: 20 madde ile toplanan Genişletilmiş Olumlu Çocukluk Dönemi Yaşantıları Ölçeğinde 1. ile 10. maddeler arasına verilen yanıtlar toplanarak BCEs-Orijinal puanı (0-10 arası), ve #3, 4, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 16, ve 19. toplanarak BCEs-Güncellenmiş puanı toplamı (0-10 arasında) alınabilmektedir.

---

Çeviri Süreci: Çeviri Süreci
BCEs maddelerinin (BCEs-20) Türkçe’ye uyarlanması, sistematik bir çeviri ve geri çeviri prosedürü izlenerek gerçekleştirilmiştir.
1. Bağımsız Çeviri: İlk olarak, iki dilli uzman (biri danışmanlık, diğeri İngilizce öğretmenliği alanında) tüm maddeleri İngilizce’den Türkçe’ye bağımsız olarak çevirmiştir.
2. Sentez ve Geri Çeviri: Araştırmacı bu çevirileri tek bir Türkçe versiyonda birleştirmiştir. Ardından, bu Türkçe versiyon, Amerikan Kültürü alanından bir iki dilli uzman tarafından tekrar İngilizce’ye geri çevrilmiştir.
3. Kavramsal Eşdeğerlik Kontrolü: Geri çevrilen versiyon, kavramsal ve dilsel eşdeğerliği sağlamak amacıyla orijinal İngilizce versiyonuyla karşılaştırılmıştır.
4. Uzman Gözden Geçirmesi: Tutarsızlıkları gidermek ve fikir birliğine varmak için araştırmacı, dil uzmanlarından biriyle kısa görüşmeler yapmıştır. Yapılan küçük değişikliklerin ardından, Türkçe Öğretmenliği alanından iki dil uzmanı, çevrilen versiyonu netlik, anlam ve dil bilgisi kuralları açısından inceleyerek küçük revizyonlar yapmıştır.
5. Pilot Test: Türkçe versiyonun kültürel uygunluğunu ve anlaşılırlığını değerlendirmek için genç yetişkinlerle (n = 8) görüşmeler yapılarak pilot test gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar maddelerin anlaşılır olduğunu belirttiği için bu aşamada herhangi bir ayarlama yapılmamıştır.
6. İzin: Genişletilmiş BCEs versiyonunu uyarlamak için ölçek yazarlarından birinden e-posta yoluyla izin alınmıştır

---

Geçerlik: 1. Yapı Geçerliği (Faktör Yapısı)
BCEs-Revised ölçeği için yürütülen açımlayıcı faktör analizi (AFA), tek faktörlü bir yapıyı desteklemiştir. Bu yapı, toplam varyansın %55.53’ünü açıklamış ve RMSEA = 0.042 gibi güçlü uyum iyiliği indeksleriyle mükemmel bir model uyumu sergilemiştir. Bu bulgular, BCEs-Revised’ın tek boyutlu yapısını desteklemektedir.
Öte yandan, BCEs-Original için yapılan AFA, toplam varyansın %73.33’ünü açıklayan iki faktörlü bir çözüm önermiştir.
2. Ayırt Edici Geçerlik
Her iki BCEs versiyonu, çocuk istismarı ve ihmalinin tüm biçimleriyle (Çİİ) anlamlı ve negatif yönde ilişkiler göstermiştir. Korelasyon katsayıları zayıf ile orta düzey arasında değişmekte olup, BCEs-Revised versiyonu Çİİ türleriyle daha güçlü negatif ilişkiler sergilemiştir. Özellikle duygusal ihmal (r = −0.54) ve aşırı koruma-aşırı kontrol (r = −0.48) ile en yüksek negatif korelasyonlar gözlemlenmiştir.
3. Yordayıcı Geçerlik
BCEs-Revised, BCEs-Original’e kıyasla öz bildirime dayalı ruh sağlığı sonuçlarını (depresyon, anksiyete ve stres) yordamada daha yüksek geçerlik göstermiştir. BCEs-Revised; depresyon varyansının %29.8’ini, anksiyetenin %25.3’ünü ve stresin %24.2’sini açıklamıştır.
Ayrıca BCE’ler, çocukluk çağı istismarı ve ihmal düzeyinden bağımsız olarak, depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin azalmasıyla ilişkili destekleyici (promotive) etkiler göstermiştir.
Moderasyon analizleri ise farklı sonuçlar ortaya koymuştur. Anksiyete için hem BCEs-Original hem de BCEs-Revised modellerinde anlamlı Çİ × BCEs etkileşimleri bulunmuştur. Bu etkileşimler, yüksek BCEs düzeylerinde Çİ-anksiyete ilişkisinin daha güçlü olduğunu göstermiştir. Bu durum, olumlu çocukluk deneyimlerinin (PCE’ler) artan Çİ maruziyetinin etkisini tamponlamaktan ziyade, genel bir koruyucu faktör olarak işlev gördüğünü düşündürmektedir. Depresyon ve stres için ise anlamlı bir moderasyon etkisi gözlemlenmemiştir.
4. Küme Analizi (Risk Profilleri)
Çİ ve BCEs-Revised puanlarına dayalı olarak yapılan küme analizi, üç farklı risk profili ortaya koymuştur:

Yüksek Risk (yüksek Çİ/düşük PCEs, %17.2)
Orta Risk (orta Çİ/orta PCEs, %32.8)
Düşük Risk (düşük Çİ/yüksek PCEs, %50)

Bu kümeler arasında depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinde anlamlı farklılıklar gözlemlenmiştir. En belirgin farklar depresyon puanlarında ortaya çıkmış, bu da BCEs-Revised’ın risk düzeylerini ayırt etme gücünü desteklemiştir.

5. Grup Farklılıkları
Her iki BCEs versiyonunda da çocukluk dönemi sosyoekonomik durumuna göre anlamlı puan farklılıkları gözlemlenmiştir. Düşük gelir düzeyine sahip katılımcılar, her iki ölçekte de anlamlı şekilde daha düşük puanlar bildirmiştir. Ayrıca, kadın katılımcılar erkeklere kıyasla her iki ölçekte de anlamlı şekilde daha yüksek puanlar almıştır.

---

Güvenirlik: Güvenirlik Kanıtları
Ölçeklerin iç tutarlılığı, McDonald's sıralı omega (ω) ve standartlaştırılmış Cronbach'ın alfası (α) güvenirlik katsayıları kullanılarak değerlendirilmiştir.
• İç Tutarlılık: Hem BCEs-Original (ω=0.89, α=0.89) hem de BCEs-Revised (ω=0.91, α=0.90) güçlü iç tutarlılık sergilemiştir. BCEs-Revised, BCEs-Original’e göre biraz daha yüksek güvenilirlik göstermiştir.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr