Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. Araştırmanının başlangıcında araştırmanın amacı ile bir bilginin sorumlu yazara e-posta gönderilmesi yeterlidir.

---

---

Link: https://www.iccsor.com/index.php/jatss/article/view/271/147

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

10 Psikoloji » 128 Kişilik ve Benlik

40 Sosyal ve Beşeri Bilimler » 440 Temel İnsan ve Toplum Bilimleri » 480 İktisadi ve İdari Bilimler

---

Kaynak Türü: Makale

---

Kaynak/Referans:

Katı, A. C., & Şevik, A. E. (2024). Adaptation of Extended Self Scale into Turkish: Validity and Reliability Study. Journal of Applied and Theoretical Social Sciences, 6(2), 156-178.

---

Geliştiren/Uyarlayan: A. Cenk Katı, Ali E. Şevik

---

Yıl: 2024

---

Kaynak Adı: Genişletilmiş Benlik Ölçeği Türkçe Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

---

Dergi: Journal of Applied and Theoretical Social Sciences

---

Cilt: 6

---

Sayı: 2

---

Sayfa Aralığı: 156-178

---

DOI: https://doi.org/10.37241/jatss.2024.108

---

Sorumlu Yazar: A. Cenk Katı

---

İletişim: cenkkati@comu.edu.tr

---

Ölçülen Özellikler: Genişletilmiş Benlik

---

Alt Boyutlar: Bağımlılık, Bağlanma, Kimliğin Merkezinde Olmak

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: GBÖ1 Otomobilimin hayatımda özel bir yeri vardır.
GBÖ2 Otomobil sahibi olmak hayatımda özel bir yer tutar.

---

Kimlere Uygulanabilir: 10 yaş üzeri herkese

---

Derecelendirme: 1 = Kesinlikle Katılmıyorum / 2 = Katılmıyorum / 3 = Kararsızım / 4 = Katılıyorum / 5 = Kesinlikle Katılıyorum

---

Ölçek Puanlaması: Ölçekten alınabilecek puanlar 19 ila 95 arasında değişmektedir.

---

Ölçek Değerlendirmesi: Kişinin Genişletilmiş Benlik Ölçeği’nden aldığı puanın yüksekliği, benlik genişletme eğiliminin yüksekliği olarak değerlendirilir.

---

Çeviri Süreci: Genişletilmiş Benlik Ölçeği; çeviri - geri çeviri yöntemiyle Türkçe’ye çevrilmiştir. Ölçeğin orijinal formu olan İngilizce hali; bir İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümü akademisyeni ve bir İngiliz Dili ve Edebiyatı Mezunu yeminli tercüman tarafından öncelikle bire bir olarak Türkçe'ye çevrilmiştir. İki çeviri karşılaştırılarak yapılan düzeltmelerin ardından, ölçeğin “dağ bisikleti deneyimi” bağlamının “otomobil sahibi olmak” bağlamına uyarlanabilme aşamasında bir Dr. Öğr. Üyesi Psikolog’dan destek alınmıştır.
Orijinal ölçeğin bazı maddelerinde bulunan “biking” kavramı orijinal ölçeğin araştırdığı bisiklet sürme deneyimi/hobisini işaret eden bir kavramdır; bire bir çeviride “bisiklet sürmek” olarak çevrilmiştir fakat “otomobil sahibi olmak” bağlamına uyarlama aşamasında “otomobil sahibi olmak” olarak aktarılmıştır. Söz konusu kavram için otomobil sahibi olmak uyarlamasının seçilmesinin sebebi, orijinal ölçekte benlik genişletme öznesi olarak “dağ bisikleti sürme esnasında eşik deneyim” belirlenmişken; bu çalışmada, benlik genişletmenin öznesi olarak “otomobil sahibi olma”nın belirlenmiş olması ve “genişletilmiş benlik” kavramının otomobil sahibi olmak alanında özelleştirilmesinin hedeflenmiş olmasıdır.
Orjinal ölçeğin başka bir maddesinde bulunan “dağ bisikletçisi olma” kavramı; otomobil sahibi olmak bağlamına uyarlanma aşamasında; “otomobil meraklısı olmak” olarak aktarılmıştır. “Otomobil meraklısı tanımı”; Belk’in 2004 yılındaki çalışmasında otomobillerini kendi uzantıları gibi gören, bakım ve ilgi konusunda fetiş düzeyde alışkanlıkları bulunan insanlar için “car enthusiastics” olarak kullandığı tanımın Türkçe çevirisi olarak kullanılmıştır.
Orijinal ölçeğin bire bir çevirisinde; “Bisikletçilik (bisiklet sürme hobisi), benim için sahip olduğum herhangi bir bisikletten daha önemlidir.” olarak çevrilen maddesinde; çalışmanın araştırdığı bisiklet sürme deneyiminin/hobisinin sadece bisiklet sahibi olmak ile olan farkının tespit edilmeye çalışıldığı değerlendirililerek; uyarlama aşamasında; kişi için otomobilin sahibi olmanın anlamını otomobilin işlevinden ayırt edebilmek amacıyla; “Otomobil, benim için bir yerden bir yere götüren bir araçtan fazlasıdır” çevirisi kullanılmıştır.
Bu aşamada bir Uzm. Psikolog’dan yardım alınarak Türkçe’ye çevirilen ölçek maddeleri ile orijinal İngilizce ölçek maddeleri arasında anlamsal olarak tutarsızlıklar varsa tespit edilmesi ve giderilmesi için iki form arasında karşılaştırma yapılmıştır. Son olarak ölçek yeminli tercüman tarafından tekrar İngilizceye çevrilerek kontrol edilmiştir. İngilizce olan orjinali ve Türkçe çevirisi tekrar karşılaştırılmış ve ölçek Türkçe dilinde son halini almıştır.

---

Geçerlik: Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda açıklanan toplam varyans yine üç faktörlü bir yapıda %56,18 olarak bulunmuştur.
Açımlayıcı faktör analizi neticesinde tespit edilen üç faktörlü yapı ile doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin güvenirliği, iç tutarlık katsayısı hesaplanarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, ölçeğin güvenilir sınırlar içinde olduğunu göstermektedir. Böylece 19 maddeden oluşan ve “Bağlanma”, “Kimliğin Merkezinde Olmak” ve “Bağımlılık” olarak adlandırılan üç faktörden oluşan Genişletilmiş Benlik Ölçeği ortaya çıkmıştır.

---

Güvenirlik: Bu çalışmada, Genişletilmiş Benlik Eğilimi Ölçeği'nin maddelerinin toplam puanlarının yordama yeteneğini ve ölçeği temsil etme kapasitesini değerlendirebilmek için madde analizi gerçekleştirilmiştir. Bu analizin sonuçlarına göre, düzeltilmiş madde-toplam korelasyon değerlerinin .383 ile .769 aralığında değiştiği tespit edilmiştir. Bu durum, ölçek maddelerinin ölçeği uygun düzeyde temsil ettiğini ortaya koymaktadır. Madde-toplam korelasyonuna dair ayrıntılı bilgiler Tablo 6’da bulunmaktadır. Ölçeğin güvenirlik analizi ise, iç tutarlılık (Cronbach Alpha) testi ile ölçülmüştür. Yapılan analizde ölçeğin iç tutarlılık katsayısı 0,928 olarak bulunmuştur. İç tutarlılık katsayısı olan Cronbach Alfa değerinin 0,70'in üzerinde çıkması, ölçeğin iç tutarlılığının sağlandığını göstermektedir.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr