Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. İzin için ayrıca e-posta gönderilmesine gerek yoktur.

---

---

Link: https://doi.org/10.30794/pausbed.1431239

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

10 Psikoloji » 180 Siber Psikoloji

20 Psikiyatri /Klinik Psikoloji » 207 Travma ve Stresörle İlişkili Bozukluklar » 260 Travma, Stres ve Baş Etme

---

Kaynak Türü: Makale

---

Kaynak/Referans:

Aktu, Y. (2024). Çevrimiçi Çocuk İstismar Riski Ölçeği’nin Türk Kültürüne Uyarlanması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(62), 369-378. https://doi.org/10.30794/pausbed.1431239

---

Geliştiren/Uyarlayan: Yahya Aktu

---

Yıl: 2024

---

Kaynak Adı: Çevrimiçi Çocuk İstismar Riski Ölçeği'nin Türk Kültürüne Uyarlanması

---

Dergi: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

---

Sayı: 62

---

Sayfa Aralığı: 369-378

---

DOI: https://doi.org/10.30794/pausbed.1431239

---

Sorumlu Yazar: Yahya Aktu

---

İletişim: aktuyahya@gmail.com

---

Ölçülen Özellikler: Çocuk istismarı

---

Alt Boyutlar: 13-18 yaş ergenlerde çevrimiçi çocuk istismarı riski

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: 1. İnternette düzenli olarak bir yabancıyla sohbet ettim.
5. Bir yabancıyla (sanal) arkadaşlığımı ailemden sakladım.
8. İnternette tanıştığım bir kişinin bana yalan söylediğini fark ettim.

Çevrimiçi Çocuk İstismar Riski Ölçeği, 2 boyutlu ve 8 maddeli bir ölçme aracıdır. Ölçeğin ilk dört maddesi yakınlık ve son dört
maddesi gizlilik boyutunu ölçmektedir.

---

Kimlere Uygulanabilir: 13-18 yaş arasındaki ergenler

---

Derecelendirme: 5’li Likert (1= hiçbir zaman – 5= her zaman)

---

Ölçek Puanlaması: Çevrimiçi Çocuk İstismar Riski Ölçeği, 2 boyutlu ve 8 maddeli bir ölçme aracıdır. Ölçeğin ilk dört maddesi yakınlık ve son dört maddesi gizlilik boyutunu ölçmektedir. Ölçekte tersten puanlanan madde bulunmamaktadır. Ölçme aracından en düşük 8 ve en yüksek 40 puan alınabilmektedir. Ölçekten alınan yüksek puanlar, çevrimiçi istismar riskinin
arttığının bir göstergesi olarak yorumlanabilir.

---

Ölçek Değerlendirmesi: Çevrimiçi Çocuk İstismar Riski Ölçeği, 2 boyutlu ve 8 maddeli bir ölçme aracıdır. Ölçeğin ilk dört maddesi yakınlık ve son dört maddesi gizlilik boyutunu ölçmektedir. Ölçekte tersten puanlanan madde bulunmamaktadır. Ölçme aracından en düşük 8 ve en yüksek 40 puan alınabilmektedir. Ölçekten alınan yüksek puanlar, çevrimiçi istismar riskinin
arttığının bir göstergesi olarak yorumlanabilir.

---

Çeviri Süreci: Çevrimiçi Çocuk İstismar Riski Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması için Dr. Pasca’dan izin alınmıştır. Çalışmanın etik onayı Siirt Üniversitesi Etik Kurulu’nun 15/5/2023 tarih ve 4811 sayılı kararı ile alınmıştır. Ölçeğin çeviri ve dil çalışmasında iki İngilizce uzmanı, iki Türkçe uzmanı, bir ölçme-değerlendirme uzmanı ve iki ruh sağlığı uzmanı görev almıştır. Pilot çalışma 30 ergen ile gerçekleştirilmiştir. Geri bildirimler sonucunda ölçeğe son hali verilmiştir.

---

Geçerlik: Bulgular 8 maddeli ve 2 boyutlu Çevrimiçi Çocuk İstismar Riski Ölçeği’nin kabul edilebilir uyum iyiliği indekslerine sahip olduğunu göstermiştir (χ2/ df = 1.903, RMSEA= .053, SRMR= .056, TLI= .868, CFI= .915, GFI= .930, AGFI= .859). Hesaplamalar, yakınlık boyutu için AVE = .71, CR = .91; gizlilik boyutu için ise AVE = .61 ve CR = .86 olduğunu ortaya koymuştur. Diğer taraftan ıraksak geçerliği değerlendirmek için MSV, ASV, AVE, √AVE ve r katsayıları analiz edilmiştir. Bu doğrultuda yakınlık boyutu için MSV = .40, ASV = .22, √AVE = .84, r =. 77; gizlilik boyutu için ise MSV = .47, ASV = .36, √AVE = .78, r =. 77 olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, AVE > .50, CR > .70, MSV < AVE, ASV r ölçütlerini karşılandığına işaret etmektedir.
Çevrimiçi İstismar Riski Ölçeği ile benlik saygısı arasında (r = -.344, p< .01) ve ÇİR ile aile desteği (r=-.409, p< .01) arasında negatif ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Aile desteği ile benlik saygısı arsında pozitif ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r= .511, p< .01).

---

Güvenirlik: Ölçeğin yakınlık alt boyutunun madde-toplam korelasyonlarının .655 ile .769 arasında değiştiği görülmektedir. Gizlilik alt boyutunun madde-toplam korelasyonlarının ise .630 ile .681 arasında değiştiği görülmektedir. Yakınlık alt boyutunun iç tutarlılık katsayısı .89, gizlilik alt boyutunun iç tutarlılık katsayısı .83 ve ÇİR ölçeğinin iç tutarlılık katsayısı .90 olarak bulunmuştur. McDonald’s Omega güvenirlik katsayısının .88 ile .91 arasında değiştiği saptanmıştır. Ayrıca ÇİR ölçeği için hesaplanan iki yarı güvenilirlik katsayısı .79 olarak belirlenmiştir. Alt %27 ve üst %27 gruplarının ortalamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır (p < .001). Bu bağlamda, ÇİR ölçeğinin ölçülmek istenen özelliği etkili bir şekilde ayırt edebildiği belirtilebilir.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr