Türkçe Öğretim Yöntem ve Tekniklerini Kullanma Becerisi Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. İzin için ayrıca e-posta gönderilmesine gerek yoktur.
Ölçek Çeşidi
Geliştirme
Kategori(ler)
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Süğümlü, Ü., & Sulak, S. E. (2020). Türkçe öğretim yöntem ve tekniklerini kullanma becerisi ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dil Dergisi, 171(1), 147-171. 10.33690/dilder.686207
Geliştiren/Uyarlayan
Üzeyir Süğümlü, Süleyman Erkam Sulak
Yıl
2020
Kaynak Adı
Türkçe öğretim yöntem ve tekniklerini kullanma becerisi ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Dergi
TÖMER Dil Dergisi
Cilt
171
Sayı
1
Sayfa Aralığı
147-171
Link:
https://dergipark.org.tr/tr/pub/dilder/issue/52401/592637
Dosyalar
Makale
PDF
Ölçek Formu
Word
Sorumlu Yazar
Üzeyir Süğümlü
İletişim
u.sugumlu@gmail.com
Ölçülen Özellikler
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Alt Boyutlar
Araştırma İnceleme Yoluyla Öğretim, Buluş Yoluyla Öğretim, İş Birlikli Öğretim, Sunuş Yoluyla Öğretim
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları
Dersin konusuna yönelik grup çalışmaları yaptırırım. (Grupla Öğretim)
Dersin konusuna yönelik öğrencilere eğitsel oyunlar oynatırım. (Eğitsel Oyun)
Konuları, olayları ve sorunları öğrencilerin birlikte tartışmalarını sağlarım (Tartışma)
Öğrencilere dersin konusuna uygun drama çalışmaları yaptırırım. (Drama)
Öğrencilere duygu ve düşüncelerini başka bir kimlikle ifade edebilmeleri için uygun roller veririm. (Rol)
Dersle veya gerçek yaşamla ilişkili problemleri, belli aşamalara göre çözmelerini sağlarım. (Problem Çözme)
Dersin konusuna yönelik örnek bir olayı incelemelerini ve olayda verilen sorunu çözmelerini sağlarım. (Örnek Olay)
Konuya ilişkin bir senaryodan hareketle öğrencilerin konuyu anlamalarını sağlarım (Senaryo)
Konuyu işledikten sonra konunun önemli noktalarını kavratmak için özetleme yaparım (Özetleme)
Öğrencilere konunun önemli yerlerini kısa ve açık bir biçimde not aldırırım. (Not Alma)
Ders konusu ve günlük yaşamla ilişkili bir sorunun çözümüne yönelik öğrencilerin düşüncelerini sınırlama olmaksızın ifade etmelerini sağlarım. (Beyin Fırtınası)
Öğrencilerin bir olay, sorun ya da konuya ilişkin farklı bakış açıları geliştirebilmelerine yönelik çalışmalar yaparım. (Altı Şapkalı Düşünme/Altı Ayakkabılı Uygulama vb.)
Öğrencilerin konuya ilişkin temel ve güncel bir sorunun ana ve alt nedenlerini belirleyebilmelerine yönelik çalışmalar yaparım. (Balık Kılçığı)
Dersin konusuna ilişkin olay, sorun ve sözcüklerin anlamları gibi unsurları öğrencilerin tahmin etmelerini sağlarım. (Tahmin Etme)
Öğrencilere konu, sorun ya da olaya ilişkin sorular sorarak onların sorguma yapmalarını sağlarım. (Sorgulama)
Öğrencilere metnin temel noktalarını kavratmaya yönelik sorular sorarım. (5N1K / Hikâye haritası)
Dersin konusuna yönelik öğrencilerin zihninde oluşan çağrışımları ve bunlar arasındaki ilişkileri (sözcük, kavram, düşünce, olay vb.) çeşitli işaret ve görsellerle gösteririm. (Zihin Haritası)
Dersin konusuna yönelik çalışmaları önce öğrencilere gösteririm, daha sonra onlara uygulama yaptırırım.(Gösterip Yaptırma)
Öğrencilere konuya ilişkin sorular sorarak onların cevap vermelerine fırsat veririm. (Soru-Cevap)
Konuyu etkili bir şekilde ve zengin bir içerikle anlatırım. (Anlatım Yöntemi)
Dersin içeriğine uygun teknolojik uygulamalardan (sunum programları) yararlanırım. (Teknoloji Tabanlı Öğretim)
Öğrencilerin konuyu somut olarak anlamaları için kavramların birbirleriyle olan ilişkilerini çeşitli işaret ve çizimlerle gösteririm. (Kavram Haritası)
Öğrencileri, dersin konusuna ilişkin gezi ve müzelere götürerek onların gözlem ve inceleme yapmalarını sağlarım. (Gezi ve Gözlem)
Öğrencilerin ilgi ve istekleri doğrultusunda yapabilecekleri proje çalışmaları oluştururum (Proje Tabanlı Öğretim)
Öğrencilerin bireysel/bağımsız çalışma yapmalarına fırsat veririm (Bireysel/Bağımsız Öğrenme Yöntemi)
Öğrencilere konulara ilişkin sınıf dışında yapabilecekleri; araştırma, uygulama, okuma, yazma, dinleme/izleme, vb. çalışmalar veririm. (Sınıf Dışı Öğrenme Çalışmaları)
Ölçek Türü
Öz Bildirim
Kimlere Uygulanabilir
İlköğretim 2. Kademe Türkçe Öğretmenleri, Türkçe Öğretmeni Adayları
Derecelendirme
5’li Likert (1= hiçbir zaman – 5= her zaman)
Ölçek Puanlaması
26-130 aralığında değişmeÖlçeğin iş birlikli öğretim alt boyutundan alınabilecek en yüksek puan 25, en düşük puan ise 5; buluş yoluyla öğretim alt boyutundan alınabilecek en yüksek puan 60, en düşük puan 12; sunuş yoluyla öğretim alt boyutundan alınabilecek en yüksek puan 25, en düşük puan 5 ve araştırma inceleme yoluyla öğretim alt boyutundan alınabilecek en yüksek puan 20, en düşük puan ise 4’tür. Her bir alt boyuttan alınan aritmetik puan değerinin yüksek olması, o boyuttaki öğretim yöntem ve tekniklerinin diğerlerine göre daha fazla tercih edilip uygulandığı ve uygulamaya yönelik yöntem teknik kullanma becerisini belirtmektedir.kte...
Ölçek Değerlendirmesi
Toplam ya da ortalama puan üzerinden...
Geçerlik
Ölçeğin yapı geçerliğini incelemek için yapılan açımlayıcı faktör analizinde (AFA), öncelikle bütün maddeler arasında korelasyon matrisi incelenerek önemli oranda anlamlı korelasyonların olup olmadığına bakılmış ve faktör analizinin yapılabilmesine uygunluk gösterir nitelikte anlamlı ilişkilerin olduğu görülmüştür. Daha sonra örneklem uygunluğu (sampling adequacy) ve Bartlett Sphericity testleri yapılmıştır. Kaiser-Meyer-Olkin (KMO), gözlenen korelasyon katsayılarının büyüklüğü ile kısmi korelasyon katsayılarının büyüklüğünü karşılaştıran bir indekstir. KMO oranının .60’tan büyük olması, veri setinin temel bileşenler analizi için uygunluğunu gösterir (Büyüköztürk, 2019).
Geçerlik çalışması kapsamında verilerin temel bileşenler analizine uygunluğu KMO katsayısı ve Bartlett Sphericity testi ile incelenmiştir. Yapılan test sonucunda KMO değeri, .865 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca Bartlett Sphericity testine göre p değeri .01’den küçük olduğu için değişkenler arasında yüksek korelasyon (χ2= 1891,191; sd=153; p=.00) bulunmuştur. Buna göre KMO’nun değeri yüksek (.865) ve Bartlett Sphericity testinin anlamlı çıkması (p<.01) verilerin temel bileşenler analizine uygun olduğunu göstermiştir.
Ölçek maddelerinin faktör yükleri, madde ile ölçülecek yapı arasındaki korelasyonu gösterir. Araştırmada bir maddenin bir faktörde gösterilebilmesi için en az 0.30’luk bir faktör yüküne sahip olması ve maddelerin bulundukları faktörlerdeki yük değerleri ile diğer faktörlerdeki yük değerleri arasındaki farkın .10 ve daha fazla olması koşulu aranmıştır (Büyüköztürk, 2019).
Çalışma grubundan toplanan verilerle gerçekleştirilen uygulamanın sonucunda yapılan temel bileşenler analizinin sonuçları, Tablo 1’ de gösterilmiştir.
Tablo 1. Ölçeğin temel bileşenler analizi sonuçları
Faktörler Madde No Faktör Yükleri
İş Birlikli Öğretim 1 .832
2 .811
8 .748
10 .707
11 .689
Buluş Yoluyla Öğretim
12 .770
13 .740
14 .739
15 .662
18 .624
20 .611
21 .603
22 .546
23 .523
24 .510
25 .501
26 .489
Sunuş Yoluyla Öğretim 3 .735
4 .721
5 .702
16 .684
19 .644
Araştırma İnceleme Yoluyla Öğretim 6 .701
7 .651
9 .572
17 .532
Tablo 1 incelendiğinde ölçek maddelerinin dağılımının dört faktör altında toplandığı görülmektedir. Ölçeğin iş birlikli öğretim faktöründe beş madde yer almakta ve maddelerin faktör yük değerleri .832 ile .689 değişmektedir. Ayrıca toplam varyansın %27.59’unu açıklamaktadır. İkinci faktör olan buluş yoluyla öğretim faktöründe on iki madde yer almakta ve maddelerin faktör yük değerleri .770 ile .489 arasında değişmektedir. Ayrıca toplam varyansın %18.29’unu açıklamaktadır. Üçüncü faktör olan sunuş yoluyla öğretim faktöründe beş madde yer almakta ve maddelerin faktör yük değerleri .735 ile .644 arasında değişmektedir. Ayrıca toplam varyansın %12.73’ünü açıklamaktadır. Dördüncü faktör olan araştırma inceleme yoluyla öğretim faktöründe dört madde yer almakta ve maddelerin faktör yük değerleri .701 ile .532 arasında değişmektedir. Ayrıca toplam varyansın %5.73’ünü açıklamaktadır. Dört faktörün açıkladıkları varyans miktarı, %64.34 olarak hesaplanmıştır.
Temel bileşenler analizi sonucunda, özdeğeri 1’den büyük dört bileşen bulunmuştur. Döndürülmüş temel bileşenler analizi sonucunda, özdeğer grafiğinde (scree plot) boyuta ait özdeğerde ani düşüşlerin gözlenmesi, ölçeğin dört boyutlu bir yapıya sahip olduğunu destekler niteliktedir (Büyüköztürk, 2019).
Çıkarılacak faktör sayısını belirlemede bir ölçüt olarak kullanılan özdeğer grafiği (scree plot), Şekil 1’de gösterilmiştir.
Şekil 1. Özdeğer grafiği
Çalışmanın önceki bölümlerinde madde-faktör bağıntıları belirlenmiştir. Bu bağıntıların sınanması amacıyla doğrulayıcı faktör analizine başvurulmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi ile model-veri uyumuna ilişkin hesaplanan istatistiklerden en sık kullanılanları ki-kare (χ2), χ2/sd, RMSEA, RMR, GFI ve AGFI’dir. Kurulan modelin doğrulayıcı faktör analizi ile çözümlenmesi sonucunda elde edilen bulgular, Şekil 2’de gösterilmiştir.
Şekil 2. Doğrulayıcı faktör analizi
Hesaplanan χ2/df oranının 3’ten küçük olması, GFI ve AGFI değerlerinin .90’dan yüksek olması model veri uyumunu göstermektedir (Jöreskog ve Sörbom, 1993). Yirmi altı maddenin dört farklı alt boyuta ilişkin bağıntıları üzerine kurulu model uyum indekslerine göre yüksek değerler elde edilmiştir. Madde-faktör bağıntısını gösteren faktör yüklerinin her biri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<.05). Bu analizde hesaplanan uyum istatistikleri RMSEA= .061, GFI = .92; CFI= .93; NFI = .92; χ2/df = 1.92; AGFI= .91 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlara göre elde edilen madde-faktör bağıntılarının istatistiksel sınaması gerçekleştirilmiştir.
Güvenirlik
Ölçeğin güvenirliğinin belirlenmesi için Cronbach’s α güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır. Ölçeğin güvenirlik katsayısı ve alt boyutlara ilişkin güvenirlik katsayıları, Tablo 2’de gösterilmiştir.
Tablo 2. Ölçeğin güvenirlik katsayı değerleri
Alt Faktörler Cronbach’s α
İş Birlikli Öğretim .821
Buluş Yoluyla Öğretim .830
Sunuş Yoluyla Öğretim .792
Araştırma İnceleme Yoluyla Öğretim .800
Toplam Ölçek .802
Tablo 2 incelendiğinde, ölçeğin Cronbach’s α güvenirlik katsayısının .802 olarak bulunduğu görülmektedir. Bu değer, ölçeğin yüksek derecede güvenilir olduğunu göstermektedir.
Madde Analizi
Madde toplam korelasyonu değeri .30 ve üzerinde olan maddelerin ölçülecek özelliği ayırt etme açısından yeterli düzeyde olduğu kabul edilmektedir (Büyüköztürk, 2019). Ölçeğin madde toplam korelasyon değerleri, Tablo 3’te gösterilmiştir.
Tablo 3. Ölçeğin düzeltilmiş madde-toplam korelasyonları ve %27’lik alt-üst grup farkına ilişkin t değerleri
Madde
No Madde-Toplam
Korelasyonu t
Madde No Madde-Toplam
Korelasyonu t
1 .750 -3.986 3 .396 -2.972
2 .736 -3.543 4 .460 -3.807
8 .635 -3.299 5 .449 -3.916
10 .605 -3.508 16 .588 -5.015
11 .576 -3.802 19 .539 -4.931
12 .518 -4.110 6 .635 -5.438
13 .479 -3.471 7 .557 -4.023
14 .688 -5.005 9 .601 -4.232
15 .639 -4.945 17 .584 -5.902
18 .755 -7.538
20 .457 -3.060
21 .611 -4.266
22 .684 -5.969
23 .620 -6.494
24 .628 -5.862
25 .590 -5.002
26 .501 -5.417
** p< .01, *p<.05
Tablo 3 incelendiğinde ölçeğin düzeltilmiş madde-toplam korelasyonlarının .396 ile .755 arasında olduğu, toplam puanlara göre belirlenmiş %27’lik alt ve üst grupların madde puanlarındaki farklara ilişkin t değerlerinin ise -7.538 (p<.01) ile -2.972 (p<.01) arasında sıralandığı görülmektedir. Bu değerler, tüm maddelerin ölçülecek özelliği ayırt etmede yeterli olduğunu ve ölçeğin ayırt edicilik özelliğine sahip olduğunu göstermektedir.
Faktörler Arasındaki Korelasyon Değerleri
Ölçeğin faktörleri arasındaki korelasyonlara Pearson momentler çarpım korelasyonu ile bakılmış ve sonuçlar, Tablo 4’te gösterilmiştir.
Tablo 4. Faktörler arası korelasyon değerleri
(1) (2) (3) (4) Toplam Ölçek
İş Birlikli Öğretim (1) 1
Buluş Yoluyla Öğretim (2) .564** 1
Sunuş Yoluyla Öğretim (3) .351** .568** 1
Araştırma İnceleme Yoluyla Öğretim (4) .452** .526** .528** 1
Toplam Ölçek .874** .873** .641** .702** 1
** p<.01; *p<.05
Tablo 4 incelendiğinde ölçeğin toplam puanı ile faktör puanları arasındaki korelasyonların .641 ile .874 arasında, ölçeğin faktörleri arasındaki korelasyon değerlerinin ise .351 ile .568 arasında değiştiği ve .01 düzeyinde anlamlı farklılığa sahip olduğu görülmektedir. Faktörler arasındaki korelasyon değerlerinin pozitif yönlü ve orta düzeyde olması, kullanılan yöntem ve tekniklerin birbiriyle ilişkili olduğu ve birlikte kullanılmalarının da tercih edilebileceği anlamına gelmektedir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr