Ortaokul Öğrencileri için Bilgi Teknolojilerinin Güvenli Kullanımına Yönelik Farkındalık Ölçeği

Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. Araştırmanının başlangıcında araştırmanın amacı ile bir bilginin sorumlu yazara e-posta gönderilmesi yeterlidir.

Makale

İNDİR

Ölçek Formu

İNDİR

Link: https://doi.org/10.48146/odusobiad.1724869

Ölçek Çeşidi: Geliştirme

Kategori(ler):

30 Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme » 330 Ölçme ve Değerlendirme » 350 Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi

Kaynak Türü: Makale

Kaynak/Referans:

Tokgöz, E. Ö., & Serin, H. (2025). Awareness scale for Safe Use of Information Technologies for Secondary School Students. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 15, 54-86. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1724869

Geliştiren/Uyarlayan: Elif Öznur TOKGÖZ, Hüseyin SERİN

Yıl: 2025

Kaynak Adı: Ortaokul Öğrencileri İçin Bilgi Teknolojilerinin Güvenli Kullanımına Yönelik Farkındalık Ölçeği

Dergi: Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi

Cilt: 15

Sayfa Aralığı: 54-86

DOI: https://doi.org/10.48146/odusobiad.1724869

Sorumlu Yazar: Elif Öznur TOKGÖZ

İletişim: elifoznurtokgoz@gmail.com

Ölçülen Özellikler: bilgi teknolojileri, güvenli internet kullanımı, Siber Zorbalık

Alt Boyutlar: Dijital Güvenlik ve Veri Koruma, Dijital Ortamda Sosyal Güvenlik ve Destek Arama, Sağlıklı Teknoloji Kullanımı, Siber Zorbalık Farkındalığı ve Etik Davranışlar

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: İnternette paylaştığım yazıların, yorumların veya resimlerin başkalarını incitebileceğini veya yanlış anlaşılabileceğini düşünerek dikkatli davranırım.
İnternet ortamındaki kurallara (örneğin oyun kuralları, site kullanım koşulları) uymaya çalışırım.
İnternette başkaları hakkında kötü veya yalan şeyler yaymamak gerektiğini biliyorum.
İnternette başkalarıyla konuşurken veya yorum yaparken saygılı olmaya özen gösteririm.
Siber zorbalık yapmanın karşıdaki kişiyi çok üzeceğini ve ona zarar vereceğini anlıyorum.
23 Madde

Kimlere Uygulanabilir: Ortaokul ve Lise Öğrencileri

Derecelendirme: Her zaman: 5, Çoğunlukla: 4, Ara sıra: 3, Nadiren: 2, Asla: 1

Ölçek Puanlaması: Ölçekteki tüm maddeler olumlu yapıdadır. Ölçekten alınabilecek minimum puan 23, maksimum puan ise 115’tir.

Ölçek Değerlendirmesi: Ölçeğin genelinden 23-54 arası puan almak düşük farkındalığa, 55-84 arası puan almak orta farkındalığa, 85-115 arası puan almak yüksek farkındalığa işaret etmektedir.

Geçerlik: Yapı geçerliliğini değerlendirmek üzere gerçekleştirilen açımlayıcı faktör analizi (AFA) sonucunda, özdeğeri 1’in üzerinde olan dört faktör toplam varyansın %50.210’unu açıklamış; maddelerin faktör yükleri .498 ile .753 arasında, ortak varyans (h²) değerleri ise .40’ın üzerinde bulunmuştur. Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) katsayısı .92, Bartlett Küresellik Testi sonucu ise χ²(1176) = 6962.929; p < .001 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) bulguları, modelin verilerle yüksek düzeyde örtüştüğünü ortaya koymuştur (χ²/sd = 2.019, RMSEA = .045, GFI = .927, AGFI = .910, CFI = .924, IFI = .925, TLI = .915). Ayrıca ikinci düzey DFA bulguları, dört alt boyutun “Güvenli Teknoloji Kullanımı” çatısı altında bütünleşik bir yapıyı temsil ettiğini doğrulamıştır.

Güvenirlik: Ölçeğin genel Cronbach’s Alpha değeri .893 olup, alt boyutlara ait güvenirlik katsayıları Siber Zorbalık Farkındalığı ve Etik Davranışlar için .861, Sağlıklı Teknoloji Kullanımı için .800, Dijital Güvenlik ve Veri Koruma için .641 ve Dijital Ortamda Sosyal Güvenlik ve Destek Arama için .601 olarak belirlenmiştir. Bu değerler, özellikle ilk iki boyutta yüksek iç tutarlılığı işaret ederken, diğer iki boyutta kabul edilebilir sınırları karşılamaktadır.

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr