Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının bilimsel araştırmalarda kullanılması için sorumlu yazara araştırmanın amacı ile bilgi notu içeren bir e-posta gönderilerek izin alınması zorunludur.

---

---

Link: file:///C:/Users/29152602962/Downloads/10.MARMARA%20KONGRE%20K%C4%B0TABI%20(1).pdf

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

30 Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme » 395 Sağlık Eğitimi

60 Sağlık Bilimleri » 644 Halk Sağlığı Hemşireliği

---

Kaynak Türü: Bildiri Kitabı

---

Kaynak/Referans:

Türkoğlu, N., & Sülüker, K. (2025). Çocuklar için Sağlık Aktivasyon Ölçeği’nin (HAS-C) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. In S. S. Kırdar, E. Seçer, & İ. Başar (Ed.), Uluslararası Marmara Bilimsel Araştırmalar ve İnovasyon Kongresi: Kongre kitabı (27-28 Haziran 2025) (ss. xx–xx). International Science and Research Center. https://www.isarconference.org

---

Geliştiren/Uyarlayan: Nihan Türkoğlu, Kevser Sülüker

---

Yıl: 2025

---

Kaynak Adı: 10 ULUSLARARASI MARMARA BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR VE İNOVASYON KONGRESİ 27-28 НАZİRAN 2025 KONGRE KİTABІ

---

Sayfa Aralığı: 29-35

---

Kitap Adı: 10 ULUSLARARASI MARMARA BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR VE İNOVASYON KONGRESİ 27-28 НАZİRAN 2025 KONGRE KİTABІ

---

Kaçıncı Baskı: 1.

---

Basım Yeri: 10 ULUSLARARASI MARMARA BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR VE İNOVASYON KONGRESİ

---

Yayınevi: 10 ULUSLARARASI MARMARA BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR VE İNOVASYON KONGRESİ

---

Editör: 10 ULUSLARARASI MARMARA BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR VE İNOVASYON KONGRESİ

---

Sorumlu Yazar: Nihan Türkoğlu

---

İletişim: nturkoglu@atauni.edu.tr

---

Ölçülen Özellikler: çocuk sağlık aktivasyon düzeyi, erken yaşta sağlık farkındalığı, okul sağlığı

---

Alt Boyutlar: BİLGİ VE BECERİLER, SAĞLIK GÜVENİ, SAĞLIK YÖNETİMİNE KATILIM

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: 1. Sevdiğim “çok sağlıklı olmayan” yiyecek ve içeceklere hayır diyebileceğimden eminim.
2. Çoğu gün sağlıklı yiyecek ve içecekler yiyip içebileceğime eminim.
3. Yetişkinlere soru sorabileceğimden veya sağlığım hakkında konuşabileceğimden eminim.
4. Sağlıklı kalmak veya daha sağlıklı olmak için değişiklikler yapabileceğime eminim.
5. Çoğu gün sağlıklı yiyecek ve içecekler yemeye ve içmeye hazırım.
6. Boş zamanım olduğu çoğu günde egzersiz yapmaya istekliyim.
7. Sağlığımı nasıl koruyabileceğim veya iyileştirebileceğim konusunda daha fazla bilgi edinmeye hazırım.
8. Sağlıklı kalmak veya daha sağlıklı olmak için değişiklikler yapmaya hazırım.
9. Sağlığımın benim için önemli olduğuna inanıyorum.
10. Kendi sağlığıma dikkat etmem gerektiğine inanıyorum.
11. Sağlıklı kalmak veya daha sağlıklı olmak için değişiklikler yapmamın önemli olduğuna inanıyorum.
12. Sağlıklı davranışları (sağlıklı beslenmek, yeterince egzersiz yapmak ve yeterince uyumak gibi) düzenli olarak uygulamanın beni sağlıklı tuttuğuna inanıyorum.

---

Ölçek Türü: Kendini Değerlendirme

---

Kimlere Uygulanabilir: 8-12 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR

---

Derecelendirme: 4’lü Likert tipi ölçek 1= Kesinlikle katılmıyorum - 2= Katılmıyorum - 3= Katılıyorum - 4= Kesinlikle katılıyorum

---

Ölçek Puanlaması: Ölçeğin toplam puanı 12 ile 48 arasında değişir. Toplam puan yükseldikçe çocuğun sağlık aktivasyonu düzeyinin arttığı kabul edilir. Alt boyutların her biri 4 maddeden oluşmakta olup, alt boyut puanları 4 ile 16 arasında değişmektedir.

Ölçekten elde edilen puanlar sağlık aktivasyonu düzeyinin düşük, orta ya da yüksek olduğunu göstermede kullanılabilir.

---

Ölçek Değerlendirmesi: 1. Puanlama Yöntemi:

Ölçek, 4’lü Likert tipi bir yapıya sahiptir. Katılımcılar her maddeye şu seçeneklerden birini işaretler:

1 = Kesinlikle katılmıyorum

2 = Katılmıyorum

3 = Katılıyorum

4 = Kesinlikle katılıyorum

Bu şekilde her madde 1 ile 4 arasında puan alır.

2. Alt Boyutlar ve Toplam Puan:

Ölçek toplam 12 maddeden oluşur ve 3 alt boyutu vardır:

Davranışsal Güven (Behavioural Confidence): 4 madde

Eylem Niyeti (Intention for Action): 4 madde

Sağlık İnançları (Health Beliefs): 4 madde

Her alt boyut 4 ile 16 puan arasında, toplam ölçek ise 12 ile 48 puan arasında değerlendirilir.
3. Puanların Yorumlanması:

Toplam puan, çocuğun sağlık aktivasyon düzeyini yansıtır:

Yüksek puanlar, çocuğun sağlığıyla ilgili farkındalığının, güveninin ve eyleme geçme isteğinin yüksek olduğunu gösterir.

Düşük puanlar, sağlıkla ilgili bilinç ve sorumluluk düzeyinin düşük olabileceğini gösterir.

Araştırmacı, ihtiyaç duyarsa puanları düşük, orta ve yüksek düzey olarak sınıflandırabilir. Bu sınıflandırma, örnekleme özel olarak belirlenmeli ve istatistiksel yöntemlerle desteklenmelidir,

4. Kullanım Amaçları:

Bu ölçme aracı:

Çocukların sağlıkla ilgili tutum ve davranışlarını belirlemek,

Müdahale programlarının öncesi-sonrası değerlendirmesini yapmak,

Sağlık eğitimi, sağlık okuryazarlığı ve öz-yönetim becerilerini ölçmek
amaçlarıyla kullanılabilir.

---

Çeviri Süreci: Çocuklar İçin Sağlık Aktivasyon Ölçeği (HAS-C) ölçeğinin geliştiricisi Lixia Ge’den yazılı izin alındıktan sonra, ölçek İngilizce'denTürkçe'ye iki dilli dilbilimciler ve yazarlar tarafından bağımsız olarak çevrilmiştir. Çevrilen versiyon, doğruluğunu sağlamak amacıyla yedi iki dilli dilbilim uzmanından oluşan bir panel tarafından titizlikle incelenmiştir. Ardından, kavramsal ve dilsel eşdeğerliği doğrulamak için Türkçe'denİngilizce'ye bağımsız bir geri çeviri işlemi gerçekleştirilmiştir. Son çeviri, üç bağımsız uzman tarafından kavramsal ve dilsel uygunluk açısından değerlendirilmiştir.

---

Geçerlik: Türkçe Çocuklar İçin Sağlık Aktivasyon Ölçeği (HAS-C), İngilizce orijinaliyle birlikte Türkiye'deki farklı üniversitelerde görev yapan yedi halk sağlığı hemşireliği uzmanına gönderilmiştir. Uzmanlardan, kültürel ve dilsel uygunluğu değerlendirmeleri ve öneriler sunmaları istenmiştir. Kapsam geçerliğini nicelleştirmek için Polit ve Back Tekniği (2006) kullanılmış olup, her madde 4'lü Likert ölçeğinde derecelendirilmiştir: 1 = uygun değil, 2 = biraz uygun, 3 = oldukça uygun, 4 = son derece uygun. Madde yeterliliğini onaylamak için S-CVI>0.80, I-CVI>0.78 içerik geçerlik indeksi (CVI) eşiği benimsenmiştir.

---

Güvenirlik: Ölçeğin güvenirliği üç metodolojik yaklaşımla değerlendirilmiştir: (a) iç tutarlılık analizi (madde güvenirliği ve homojenliğini ölçmek için), (b) iki yarı test güvenirliği analizi (testin yarılarının eşdeğerliğini belirlemek için), (c) test-tekrar test analizi (zaman içinde kararlılığı değerlendirmek için). (Seçer, 2015). İki yarı test güvenirliği; Spearman-Brown formülü, Guttman iki yarı test katsayısı ve Cronbach alfa ile hesaplanmıştır. Psikometrik standartlarla uyumlu olarak ≥0.60 güvenilirlik kriteri kabul edilmiştir (Alpar, 2014). Ayrıca, madde ortalamaları arasındaki anlamlı farklılıkları incelemek için Hotelling’s T² testi kullanılmıştır

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr