Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.

---

---

Link: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=q3-d9QtLoVA2OMExHSkJpUvn7kmncaGelOVrNniJlCCThFVzMCC_BEaX2kwGZz75

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

10 Psikoloji » 101 Bilişsel Süreçler, Bellek ve Karar Verme

---

Kaynak Türü: Tez

---

Kaynak/Referans:

Ardanıç, P. (2017). Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanması geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

---

Geliştiren/Uyarlayan: Pelin Ardanıç

---

Yıl: 2017

---

Kaynak Adı: Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği'nin Türkçe'ye Uyarlanması Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

---

Tez Türü: Yüksek Lisans

---

Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi

---

Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü

---

Şehir: İstanbul

---

Ülke: Türkiye

---

Sorumlu Yazar: Pelin Ardanıç

---

İletişim: pelinardanic@gmail.com

---

Ölçülen Özellikler: Bilissel Çarpıtma

---

Alt Boyutlar: Aşırı Genelleme, Duygudan Sonuca Ulaşma, Etiketleme, Felaketleştirme, İki Uçlu Biçiminde Düşünme, Kişiselleştirme, Olumluyu Azımsama Veya Yok Sayma, Zihin Okuma, Zihinsel Filtreleme, Zorunluluk İfadeleri

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları:

10 alt boyut 20 madde
-Zihin Okuma ( 2 m ) : Ayşe, erkek arkadaşı Kerem ile kahve içmektedir. Kerem durgundur ve Ayşe ters giden bir şeyin olup olmadığını sorar. Kerem ‘iyi’ olduğunu söyler. Ayşe ona inanmaz. Kerem’in kendisiyle mutsuz olduğunu düşünür.
-Felaketleştirme ( 2 m ) : Enis’in üniversitedeki ilk yılıdır. Biyoloji sınavından 70 almıştır. Hemen, dersi düşük bir derece ile tamamlayacağına ve mezun olmakta çok zorlanacağına dair endişe etmeye başlar.
-İki Uçlu Biçiminde Düşünme ( 2 m ) : Emel, birinden ya hoşlanan ya da ondan nefret eden tarzda bir kişidir. Ya onun “İyi Kitabı”ndasınızdır ya da değilsinizdir.
-Duygudan Sonuca Ulaşma ( 2 m ) : Patronu Selim’e şirketteki performansının iyi olduğunu söyler. Yine de Selim daha iyi
yapıp yapamayacağını merak etmektedir. Aslında, kendisini başarısız hissetmektedir. Sonuç olarak, başarısız olduğuna inanmaya başlar.
-Etiketleme ( 2 m ) : Bir sosyal etkinlik sırasında Selim, bir kadını dansa kaldırmak ister. Kadın onu geri çevirir. Sonuç olarak, Selim kendini başarısız biri olarak görür.
-Zihinsel Filtreleme ( 2 m ) : Aslı, erkek arkadaşı Furkan’a kulak misafiri olur. Furkan, arkadaşlarına kendisinden bahsetmektedir. Furkan: “ Evet, şu ana kadar her şey mükemmel gidiyor. O, gerçekten akıllı ve eğlenceli biri. Çok ortak yönümüz var. Bazen, biraz talepkar olabiliyor ama sorun yok.” Demektedir. Furkan’ın daha çok olumlu şeyler söylemesine rağmen, Aslı olumsuz yorum üzerinde durur ve kendini kötü hisseder.
-Aşırı Genelleme ( 2 m ) : Sibel ve erkek arkadaşı yeni ayrılmışlardır. Sibel kendi kendine : “Asla istikrarlı bir ilişki içine girmeyeceğim” şeklinde düşünür.
-Kişiselleştirme ( 2 m ) : Selen’in şirketi önemli bir anlaşmayı gerçekleştirmeyi başaramaz. Buna rağmen birçok insan, bu proje üzerinde çok sıkı çalışmıştır. Selen bunun, kendi hatası olduğunu varsaymaktadır.
-Zorunluluk İfadeleri ( 2 m ) : Melis, sosyal ortamlarda komik ve ilgi çekici olması gerektiğine inanmaktadır.
-Olumluyu Azımsama Veya Yok Sayma ( 2 m ) : Büşra, bir emlakçı olarak çalışmaktadır. Patronu ona, son satışta harika bir iş çıkardığını söyler. Büşra, başarısını görmezden gelir, çünkü ona göre kendisi muhtemelen ‘sadece şanslıdır’.

---

Kimlere Uygulanabilir: 18 yaş üstü ve yetişkinler

---

Derecelendirme: 7'li Likert (1= Bütünüyle uygun değil-7= Bütünüyle uygun)

---

Ölçek Puanlaması:

Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.

---

Ölçek Değerlendirmesi:

Çalışmanın istatistiksel analizleri için R 3.2.1. paket programı kullanıldı. Çalışmada yer alan kategorik değişkenlere ait tanımlayıcı istatistikler frekans ve yüzde ile, sürekli değişkenlere ait tanımlayıcı istatistikler ortalama, standart sapma, medyan, minimum ve maksimum değerleriyle verildi.Sürekli değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu Shapiro Wilk testi ile incelendi. Sürekli değişkenlerin iki farklı zamandaki ölçümlerinde anlamlı değişim olup olmadığı Wilcoxon testi ile incelendi.

---

Çeviri Süreci:

Covin ve Dozois (2011) tarafından geliştirilen Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği’ni Türkçeye kazandırmak için çalışmada adı geçen yazarlarla iletişim kurulmuş ve BÇÖ’nin Türkçe'ye uyarlanmak istendiği belirtilerek kendilerinden çalışma için onay alındı. Ölçeğin çeviri aşamasında geri çevirme yöntemi kullanıldı. Ölçeğin orijinal formu Türkçeye çevrildikten sonra İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Bölümünün 2 öğretim üyesi tarafından bu çeviri gözden geçirildi. Ölçeğin Türkçeye çevrilmiş formunun geri çevirisi biri psikolog ve biri psikiyatri uzmanı olan iki öğretim üyesi tarafından gerçekleştirildi ve eşdeğerlik açısından değerlendirilmesi sağlandı. Son olarak alan uzmanı iki öğretim üyesi tarafından orijinal maddeleri
en iyi temsil ettiği düşünülen ifadeler seçilerek Türkçe form oluşturuldu.

---

Geçerlik:

Ölçeğin iç geçerliliği Cronbach alfa testi ile değerlendirildi.

---

Güvenirlik:

lçeği oluşturan 20 maddenin (alt boyutları ile) iç tutarlılık analizleri gerçekleştirildi. Yapılan analiz sonucunda ölçeğin Cronbach alpha iç tutarlılık katsayısının. .88 olduğu belirlendi.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr