Karbon Dengeleme Tutum ve Davranış Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. Araştırmanının başlangıcında araştırmanın amacı ile bir bilginin sorumlu yazara e-posta gönderilmesi yeterlidir.
Link: http://www.ijaefs.com/wp-content/uploads/2024/07/02_SULU-IRGE.pdf
Ölçek Çeşidi: Uyarlama
Kategori(ler):
40 Sosyal ve Beşeri Bilimler » 415 Sosyoloji » 430 Yönetim ve Organizasyon » 480 İktisadi ve İdari Bilimler
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
Sulu, D. ve İrge, N.T.( 2024) Karbon Dengeleme Tutum ve Davranış Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması. International Journal of Applied Economics and Finance Studies Dergisi, 9(1), 10-27.
Geliştiren/Uyarlayan: Deniz SULU, Necmiye Tülin İRGE
Yıl: 2024
Kaynak Adı: Karbon Dengeleme Tutum ve Davranış Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması
Dergi: International Journal of Applied Economics and Finance Studies
Cilt: 9
Sayı: 1
Sayfa Aralığı: 10-27
Sorumlu Yazar: Deniz Sulu
İletişim: denizsulu@aydin.edu.tr
Ölçülen Özellikler: Karbon Dengelemeye Yönelik Tutum ve Davranışlar
Alt Boyutlar: algılanan davranış kontrolü, Algılanan İklim Bilimi Güvenirliği, Davranışsal Niyet, Havayolu Şirketlerine Güven, Karbon Emisyonu Azaltımına Yönelik Tutum, Öznel Bilgi, Öznel Norm
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: 1. Seyahat etmenin çevre üzerindeki etkisi konusunda bilgili
olduğumu düşünüyorum
4. Havayolu şirketleri tarafından alınan karbon emisyonu
dengeleme kararlarına genel olarak güvenebilirsiniz.
7. İnsanlar, İklim Bilimcilere gereğinden fazla güvenmektedir.
13. Seyahatim sırasında oluşan karbon emisyonunu dengeleme
fikrini seviyorum
Ölçek Türü: Tutum ve Davranış
Kimlere Uygulanabilir: 16 Yaş Üstü Yetişkinler, her seviyede en azından bir kere havayolu tecrübesi olan yolcular, Yetişkinler
Derecelendirme: 1. kesinlikle katılmıyorum-5. Kesinlikle katılıyorum” 5’li Likert yapısındadır.
Ölçek Puanlaması: Ölçekten alınacak en düşük puan 28 ve en yüksek puan 140’dır.
Algılanan iklim bilimi güvenilirliği alt boyutunda yer alan 6 madde ters
kodlanmaktadır.Ölçek hem
toplam puan hem de cevap ortalaması ile çalışmaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi: Karbon dengeleme tutum ve davranışını ölçmek, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak
için kritik öneme sahiptir. Bireylerin ve toplumların karbon ayak izini azaltmaya yönelik bilinçli
ve sorumlu davranışlarını anlamak, iklim değişikliğiyle mücadelede etkili stratejilerin
geliştirilmesine katkı sağlar. Karbon dengeleme, sera gazı emisyonlarını dengelemek amacıyla
yenilenebilir enerji projeleri, ormanlandırma ve enerji verimliliği gibi çevresel projelere yatırım
yapmayı içerir. İnsanların bu tür projelere olan eğilimlerini ve katılım düzeylerini belirlemek,
hükümetlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve işletmelerin bilinçlendirme kampanyalarını ve
teşvik programlarını daha etkili bir şekilde planlamalarına olanak tanır. Bu sayede, bireylerin
çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlama potansiyelleri artırılabilir ve iklim değişikliğinin
etkileri azaltılabilir.
Ayrıca, karbon dengeleme tutum ve davranışını ölçmek, bireylerin çevresel farkındalık düzeyini
ve iklim değişikliğiyle ilgili algılarını anlamak açısından da önemlidir. Bu tür ölçümler,
toplumun hangi kesimlerinin karbon dengeleme konusunda daha bilinçli olduğunu ve hangi
kesimlerin daha fazla eğitime ve farkındalık kampanyalarına ihtiyaç duyduğunu belirlemeye
yardımcı olabilir. Bu bilgiler, politika yapıcıların ve çevre koruma örgütlerinin stratejilerini
daha etkili hale getirmelerine katkı sağlar. Örneğin, genç nüfusun karbon dengelemekonusundaki tutumları ve davranışları analiz edilerek, eğitim kurumlarında çevre bilinci artırıcı
programların yaygınlaştırılması sağlanabilir. Böylelikle, toplum genelinde sürdürülebilirlik
bilinci artar ve uzun vadede daha sağlıklı bir çevre için kolektif bir çaba gösterilebilir. Bununla
birlikte, bu ölçeğin karbon dengeleme tutumu ile ilgili ifadelerinin sade ve anlaşılır olması
araştırmacılara uygulanması açısından kolaylık sağlayacaktır.
Çeviri Süreci: Dil geçerliliği için, Türkçe ve İngilizce ölçeklerden elde edilen puanların korelasyonu
r=0.996 ile yüksek düzeyde anlamlı ilişkili elde edilerek, dil geçerliliği sağlanmıştır. Her bir madde için ayırt
edicilik gücünün tespit edilebilmesi açısından madde-toplam korelasyon değeri hesaplanmıştır ve t testinden
faydalanılarak üst %27’lik ile alt %27’lik grupların madde ortalamalarının arasında yer alan farkların anlamlılığı
analiz edilmiştir. Düzeltilmiş madde toplam puan korelasyonları 0.507 ile 0.775 değer aralığında değişim
göstermektedir. Ayrıca, %27 alt ve üst gruplar için t-testi hesaplanan değerlerin ise; 4.567 ile 9.521 değer aralığında
değişim gösterdiği ve bütün t değerlerinin 0.05 istatistik anlamlılık seviyesine göre anlamlı olduğu belirlenmiştir.
Her bir madde için KGO>0 çıkmıştır, maddelerin kapsam geçerliliği sağlanmıştır, elenen madde olmamıştır. Pilot
çalışmada, 50 örneklem için Cronbach-Alfa değeri 0.811 çıkmış, olumlu sonuç sonrasında genel ankete geçilmiştir.
Ölçek için yapı geçerliğinin belirlenmesi üzere ilk olarak Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmış olup toplam
varyansın %73.82’sini açıklayan yedi faktörlü bir yapıya ulaşılmıştır. Tüm boyutlara ilişkin güvenilirlik kriteri
Cronbach Alpha (CA) değerleri ve anketin bütününe ilişkin CA değeri 0.70’in üstünde ve beklenen biçimde elde
edilmiştir. AFA’nın sonucunda ulaşılan madde-faktör yapısının Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile model olarak
uyum durumu incelenmiş olup ölçeğin yedi faktörlü yapısının uyum indekslerinin iyi uyum kararı neticesinde
doğrulandığı ortaya konulmuştur. Ölçeğin zamana karşı güvenilirliğinin değerlendirilmesi için örneklem
grubundan seçilen rastgele 100 kişiye iki hafta sonra anket tekrar uygulanmış, İki testin toplam puanları arasında
yapılan korelasyon analizi sonucuna göre, r= 0.976 ve p<0.01 düzeyinde yüksek pozitif yönlü anlamlı bir ilişki
olduğu bulunmuş ve bu bağlamda ölçeğin sonuçlarının zamana bağlı olarak değişmediği ve test-tekrar test
güvenilirliği olduğu saptanmıştır. Bu sonuçların ışığında; Karbon Dengeleme Tutum ve Davranış ölçeğinin geçerli
ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.
Geçerlik: Dil geçerliliği için, Türkçe ve İngilizce ölçeklerden elde edilen puanların korelasyonu
r=0.996 ile yüksek düzeyde anlamlı ilişkili elde edilerek, dil geçerliliği sağlanmıştır. Her bir madde için ayırt
edicilik gücünün tespit edilebilmesi açısından madde-toplam korelasyon değeri hesaplanmıştır ve t testinden
faydalanılarak üst %27’lik ile alt %27’lik grupların madde ortalamalarının arasında yer alan farkların anlamlılığı
analiz edilmiştir. Düzeltilmiş madde toplam puan korelasyonları 0.507 ile 0.775 değer aralığında değişim
göstermektedir. Ayrıca, %27 alt ve üst gruplar için t-testi hesaplanan değerlerin ise; 4.567 ile 9.521 değer aralığında
değişim gösterdiği ve bütün t değerlerinin 0.05 istatistik anlamlılık seviyesine göre anlamlı olduğu belirlenmiştir.
Her bir madde için KGO>0 çıkmıştır, maddelerin kapsam geçerliliği sağlanmıştır, elenen madde olmamıştır. Pilot
çalışmada, 50 örneklem için Cronbach-Alfa değeri 0.811 çıkmış, olumlu sonuç sonrasında genel ankete geçilmiştir.
Ölçek için yapı geçerliğinin belirlenmesi üzere ilk olarak Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmış olup toplam
varyansın %73.82’sini açıklayan yedi faktörlü bir yapıya ulaşılmıştır.
Güvenirlik: Tüm boyutlara ilişkin güvenilirlik kriteri
Cronbach Alpha (CA) değerleri ve anketin bütününe ilişkin CA değeri 0.70’in üstünde ve beklenen biçimde elde
edilmiştir. AFA’nın sonucunda ulaşılan madde-faktör yapısının Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile model olarak
uyum durumu incelenmiş olup ölçeğin yedi faktörlü yapısının uyum indekslerinin iyi uyum kararı neticesinde
doğrulandığı ortaya konulmuştur. Ölçeğin zamana karşı güvenilirliğinin değerlendirilmesi için örneklem
grubundan seçilen rastgele 100 kişiye iki hafta sonra anket tekrar uygulanmış, İki testin toplam puanları arasında
yapılan korelasyon analizi sonucuna göre, r= 0.976 ve p<0.01 düzeyinde yüksek pozitif yönlü anlamlı bir ilişki
olduğu bulunmuş ve bu bağlamda ölçeğin sonuçlarının zamana bağlı olarak değişmediği ve test-tekrar test
güvenilirliği olduğu saptanmıştır. Bu sonuçların ışığında; Karbon Dengeleme Tutum ve Davranış ölçeğinin geçerli
ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı: Carbon Offsetting Attitudes and Behaviors Scale
Orijinal Ölçek Kaynak Türü: Makale
Orijinal Kaynak / Referans:
Denton, G., Chi, O. H., & Gursoy, D. (2020). An examination of the gap between carbon offsetting attitudes and behaviors: Role of knowledge, credibility and trust. International Journal of Hospitality Management, 90, 102608.
Orijinal Ölçek Yazarlar: Chi, O.H., Denton , G., Gursoy, D.
Orijinal Ölçek Yıl: 2020
Orijinal Ölçek Kaynak Adı: International Journal of Hospitality Management, 90, 102608.
Orijinal Ölçek Link: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0278431920301602?via%3Dihub
Orijinal Ölçek DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2020.102608
Orijinal Ölçek Dergi: International Journal of Hospitality Management
Orijinal Ölçek Cilt: 90
Orijinal Ölçek Sayı: 102608