Sigaranın Psikolojik Bağımlılığını Değerlendirme Ölçeği
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
Ölçek Çeşidi
Uyarlama
Kategori(ler)
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Bardakci, M., Oztora, S., Dagdeviren, HN. (2021). The Reliability and Validity Analysis of The Turkish Version of the Test to Assess the Psychological Dependence on Smoking. Euras J Fam Med, 10(2), 100-6. doi:1033880/ejfm2021100208. 2021.
Geliştiren/Uyarlayan
Hamdi Nezih DAĞDEVİREN, Mert BARDAKCI, Serdar ÖZTORA
Yıl
2021
Kaynak Adı
The Reliability and Validity Analysis of The Turkish Version of the Test to Assess the Psychological Dependence on Smoking
Dergi
Eurasian Journal of Family Medicine
Cilt
10
Sayı
2
Sayfa Aralığı
100-106
Link:
http://ejfm.trakya.edu.tr/archive/show/volume10/number2/499210
Dosyalar
Makale
PDF
DOI
10.33880/ejfm.2021100208
Sorumlu Yazar
Mert Bardakcı
İletişim
drmertbardakci@gmail.com
Ölçülen Özellikler
Bağımlılık, Psikoloji, Sigara, Sigaranın psikolojik bağımlılığı, Tütün, Tütünün psikolojik bağımlılığı
Kimlere Uygulanabilir
Sigara/tütün kullanan herkese
Derecelendirme
3'lü likert (3=Oldukça sık, 2=Bazen, 3= Hiçbir zaman)
Ölçek Puanlaması
Alınabilecek puanlar 25 ile 75 arasında değişmektedir. Ölçek puanı arttıkça psikolojik bağımlılık derecesi artmaktadır.
25-41 arası puan: hafif bağımlılık
42-58 arası puan: orta bağımlılık
59-75 arası puan: şiddetli bağımlılık
Ölçek Değerlendirmesi
25-41 arası puan: hafif bağımlılık
42-58 arası puan: orta bağımlılık
59-75 arası puan: şiddetli bağımlılık
Çeviri Süreci
Sigaranın Psikolojik Bağımlılığını Değerlendirme Ölçeğinin (SPBDÖ) Türk kültürüne uyarlanması, Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirlik analizi için araştırmacı Guadalupe Ponciano Rodríguez ile iletişime geçilip kendisinden izin alınıp ölçeğin orijinal versiyonu (Test to Assess the Psychological Dependence on Smoking) kendisinden temin edilmiştir. Ölçeğin İngilizce’den Türkçe’ye çevirisi ve Türkçe’den İngilizce’ye tekrar çevirileri anadili İngilizce olan 2 kişi ve İngilizce öğretmeni olan 2 kişi tarafından yapılmış olup çevirilerin anlam olarak kullanıma uygun olduğu görülmüştür.
Çalışma için Mart 2021 tarihinde, sosyodemografik form ve 25 soruluk “Sigaranın Psikolojik Bağımlılığını Değerlendirme Ölçeği (SPBDÖ)” uygulanarak; sigara kullanan, çalışmaya katılmayı kabul eden ve rastgele seçilmiş toplam 420 katılımcıdan veri toplanmıştır. SPBDÖ’nün orijinal yapısının Türk kültüründe de benzer olduğunu göstermek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Ölçekte yer alan maddeler 3’lü derecelendirmeye (Oldukça Sık = 3, Bazen = 2, Hiçbir zaman = 1) sahiptir. Bu nedenle doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilirken maddelere verilen yanıtlar kategorik olarak tanımlanmış ve WLSMV (Weighted Least Square Mean and Variance Adjusted Estimators) kestirim yöntemi kullanılmıştır. İstatistikler R 4.0.5 (R Core Team, 2018) lavaan paketi kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca ölçek puanlarının güvenirliğinin belirlenmesi amacıyla Cronbach's α ve McDonald's ω güvenirlik katsayıları kullanılmıştır.
Geçerlik
25 maddeden oluşan ölçek incelendiğinde tüm maddeler için faktör yük değerlerinin 0.30’dan yüksek olduğu ve tüm maddelerin istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) olduğu görülmüş, toplam puanı için hesaplanan Cronbach's α ve McDonald's ω değerleri 0,93 olarak belirlenmiş, buna göre SPBDÖ’inden elde edilen toplam puanın güvenilir olduğu bulunmuştur. Sigaranın Psikolojik Bağımlılığını değerlendirmek için SPBDÖ’nin Türkçe versiyonunun kullanışlı, geçerlilik ve güvenilirliği yeterince yüksek bir yöntem olarak kullanılması önerilebilir.
Güvenirlik
25 maddeden oluşan ölçek incelendiğinde tüm maddeler için faktör yük değerlerinin 0.30’dan yüksek olduğu ve tüm maddelerin istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) olduğu görülmüş, toplam puanı için hesaplanan Cronbach's α ve McDonald's ω değerleri 0,93 olarak belirlenmiş, buna göre SPBDÖ’inden elde edilen toplam puanın güvenilir olduğu bulunmuştur. Sigaranın Psikolojik Bağımlılığını değerlendirmek için SPBDÖ’nin Türkçe versiyonunun kullanışlı, geçerlilik ve güvenilirliği yeterince yüksek bir yöntem olarak kullanılması önerilebilir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı
Test to Assess the Psychological Dependence on Smoking
Orijinal Ölçek Kaynak Türü
Makale
Orijinal Kaynak / Referans
Ponciano-Rodríguez G, Valerio-Martínez R, Pliego-Rosas C & Córdova-Alcaráz A. Development and evaluation of a new self-rating test to asess the psychological dependence on smoking (TAPDS). J Addict Med Ther 2015; 3(2): 1016-1026. ISSN: 2333-665X.
Orijinal Ölçek Yazarlar
Pliego-Rosas CA and Córdova-Alcaráz A, Ponciano-Rodríguez G, Valerio-Gutiérrez R
Orijinal Ölçek Yıl
2015
Orijinal Ölçek Dergi
Journal of Addiction Medicine and Therapy