Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.

---

---

Link: http://ejfm.trakya.edu.tr/archive/show/volume10/number2/499210

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

20 Psikiyatri /Klinik Psikoloji » 216 Maddeyle İlişkili Bozukluklar ve Bağımlılık Bozuklukları

---

Kaynak Türü: Makale

---

Kaynak/Referans:

Bardakci, M., Oztora, S., Dagdeviren, HN. (2021). The Reliability and Validity Analysis of The Turkish Version of the Test to Assess the Psychological Dependence on Smoking. Euras J Fam Med, 10(2), 100-6. doi:1033880/ejfm2021100208. 2021.

---

Geliştiren/Uyarlayan: Hamdi Nezih DAĞDEVİREN, Mert BARDAKCI, Serdar ÖZTORA

---

Yıl: 2021

---

Kaynak Adı: The Reliability and Validity Analysis of The Turkish Version of the Test to Assess the Psychological Dependence on Smoking

---

Dergi: Eurasian Journal of Family Medicine

---

Cilt: 10

---

Sayı: 2

---

Sayfa Aralığı: 100-106

---

DOI: 10.33880/ejfm.2021100208

---

Sorumlu Yazar: Mert Bardakcı

---

İletişim: drmertbardakci@gmail.com

---

Ölçülen Özellikler: Bağımlılık, Psikoloji, Sigara, Sigaranın psikolojik bağımlılığı, Tütün, Tütünün psikolojik bağımlılığı

---

Kimlere Uygulanabilir: Sigara/tütün kullanan herkese

---

Derecelendirme: 3'lü likert (3=Oldukça sık, 2=Bazen, 3= Hiçbir zaman)

---

Ölçek Puanlaması:

Alınabilecek puanlar 25 ile 75 arasında değişmektedir. Ölçek puanı arttıkça psikolojik bağımlılık derecesi artmaktadır.

25-41 arası puan: hafif bağımlılık
42-58 arası puan: orta bağımlılık
59-75 arası puan: şiddetli bağımlılık

---

Ölçek Değerlendirmesi:

25-41 arası puan: hafif bağımlılık
42-58 arası puan: orta bağımlılık
59-75 arası puan: şiddetli bağımlılık

---

Çeviri Süreci:

Sigaranın Psikolojik Bağımlılığını Değerlendirme Ölçeğinin (SPBDÖ) Türk kültürüne uyarlanması, Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirlik analizi için araştırmacı Guadalupe Ponciano Rodríguez ile iletişime geçilip kendisinden izin alınıp ölçeğin orijinal versiyonu (Test to Assess the Psychological Dependence on Smoking) kendisinden temin edilmiştir. Ölçeğin İngilizce’den Türkçe’ye çevirisi ve Türkçe’den İngilizce’ye tekrar çevirileri anadili İngilizce olan 2 kişi ve İngilizce öğretmeni olan 2 kişi tarafından yapılmış olup çevirilerin anlam olarak kullanıma uygun olduğu görülmüştür.
Çalışma için Mart 2021 tarihinde, sosyodemografik form ve 25 soruluk “Sigaranın Psikolojik Bağımlılığını Değerlendirme Ölçeği (SPBDÖ)” uygulanarak; sigara kullanan, çalışmaya katılmayı kabul eden ve rastgele seçilmiş toplam 420 katılımcıdan veri toplanmıştır. SPBDÖ’nün orijinal yapısının Türk kültüründe de benzer olduğunu göstermek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Ölçekte yer alan maddeler 3’lü derecelendirmeye (Oldukça Sık = 3, Bazen = 2, Hiçbir zaman = 1) sahiptir. Bu nedenle doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilirken maddelere verilen yanıtlar kategorik olarak tanımlanmış ve WLSMV (Weighted Least Square Mean and Variance Adjusted Estimators) kestirim yöntemi kullanılmıştır. İstatistikler R 4.0.5 (R Core Team, 2018) lavaan paketi kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca ölçek puanlarının güvenirliğinin belirlenmesi amacıyla Cronbach's α ve McDonald's ω güvenirlik katsayıları kullanılmıştır.

---

Geçerlik:

25 maddeden oluşan ölçek incelendiğinde tüm maddeler için faktör yük değerlerinin 0.30’dan yüksek olduğu ve tüm maddelerin istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) olduğu görülmüş, toplam puanı için hesaplanan Cronbach's α ve McDonald's ω değerleri 0,93 olarak belirlenmiş, buna göre SPBDÖ’inden elde edilen toplam puanın güvenilir olduğu bulunmuştur. Sigaranın Psikolojik Bağımlılığını değerlendirmek için SPBDÖ’nin Türkçe versiyonunun kullanışlı, geçerlilik ve güvenilirliği yeterince yüksek bir yöntem olarak kullanılması önerilebilir.

---

Güvenirlik:

25 maddeden oluşan ölçek incelendiğinde tüm maddeler için faktör yük değerlerinin 0.30’dan yüksek olduğu ve tüm maddelerin istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) olduğu görülmüş, toplam puanı için hesaplanan Cronbach's α ve McDonald's ω değerleri 0,93 olarak belirlenmiş, buna göre SPBDÖ’inden elde edilen toplam puanın güvenilir olduğu bulunmuştur. Sigaranın Psikolojik Bağımlılığını değerlendirmek için SPBDÖ’nin Türkçe versiyonunun kullanışlı, geçerlilik ve güvenilirliği yeterince yüksek bir yöntem olarak kullanılması önerilebilir.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr