Program Bağlılığı Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. İzin için ayrıca e-posta gönderilmesine gerek yoktur.
Link: https://www.athensjournals.gr/education/2023-5236-AJE-Yilmaz-05.pdf
Ölçek Çeşidi: Geliştirme
Kategori(ler):
30 Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme » 320 Eğitim Programları
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
Oner Sunkur, M., & Yilmaz, F. (2024). Prediction of elementary school teachers’ curriculum fidelity by demographic variables and curriculum literacy. Athens Journal of Education, 11, 1-20.
Geliştiren/Uyarlayan: Meral ÖNER SUNKUR, Ferat YILMAZ
Yıl: 2024
Kaynak Adı: Prediction of Elementary School Teachers' Curriculum Fidelity by Demographic Variables and Curriculum Literacy
Dergi: Athens Journal of Education
Cilt: 11
Sayı: Evet
Sayfa Aralığı: 1-20
Sorumlu Yazar: Ferat YILMAZ
İletişim: ferat.yilmaz@dicle.edu.tr
Ölçülen Özellikler: program bağlılığı, program uyarlama, programa uyma
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: UYMA BOYUTU
7. Program hedeflerinin/kazanımlarının sıralamasına uyuyorum.
8. Programı, sahip olduğu zorluk seviyesinde işliyorum.
UYARLAMA BOYUTU
14. Programı öğrencilerin gelenek ve göreneklerine uyarlıyorum.
16. Programı öğrencilerin özel eğitim gereksinimlerine uyarlıyorum.
Ölçek Türü: Öz Bildirim
Kimlere Uygulanabilir: 21-59 Yaşları Arasındaki Öğretmenler
Derecelendirme: 5’li Likert (1= kesinlikle katılmıyorum – 5= kesinlikle katılıyorum)
Ölçek Puanlaması: Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.
Ölçekten toplam puan alınmamaktadır.
Uyma ve uyarlama boyutları için puanlar ayrı hesaplanmalıdır.
FAKTÖR DAĞILIMI
1-11. Maddeler: UYMA BOYUTU
12-25. Maddeler: UYARLAMA BOYUTU
Geçerlik: Ölçeğin geliştirilme aşamasında öncelikle alanyazından yola çıkarak program bağlılığı açısından uyma ve uyarlama davranışlarını ifade eden 30 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Bu madde havuzunda yer alan maddeler, Davis (1992) tekniği çerçevesinde 6’sı Eğitim Programları ve Öğretim, 4’ü ise Sınıf Eğitimi Anabilim Dallarında öğretim üyesi olarak çalışan 10 uzmanın görüşüne sunulmuştur. Uzmanlardan en az %20’sinin (2 kişi) program bağlılığıyla az ilgili ve/veya ilgisiz buldukları 4 madde kapsam dışında bırakılmıştır. 3 maddede ise ifadelerle ilgili düzeltmeler yapılmıştır. Ayrıca ölçeğe uzman önerileri sonucunda “Programı zümre öğretmenler kurulu kararlarına uyarlıyorum.” şeklinde yeni bir madde eklenmiştir. Bu madde diğer 9 uzmanın da tekrar görüşü sonucu taslak ölçekte yerini almıştır. 27 maddelik taslak ölçek 224 sınıf öğretmeninden veri toplanarak Keşfedici Faktör Analizine (KFA) hazır hale getirilmiştir. Bu kapsamda öncelikle her bir maddenin normallik değerleri incelenmiştir. -1 ile +1 arasında (Büyüköztürk 2010) çarpıklık değeri göstermeyen maddeler için kutu grafikleri (box-plot) ile uç değerler incelenmiş ve 16 katılımcıya ait veriler KFA’ya dâhil edilmemiştir. Daha sonra SPSS ile 27 adet değişken için Mahalanobis uzaklık değerleri elde edilmiştir. Bu değerler dikkate alınarak yapılan “1-CDF.CHISQ(MAH_1,27)” hesaplaması sonucu .01’in altındaki değerlere sahip 5 katılımcıya ait veri KFA’ya alınmamıştır. 203 kişiye ait veriyle gerçekleştirilen KFA’da faktör sayısı 2’ye (uyma ve uyarlama) sabitlenmiştir. Faktörler arasında bir ilişki beklenmediği için varimax döndürme tekniği kullanılmıştır. İlk analiz sonucunda, faktör yüklerine göre binişik olduğu (Akbulut, 2010) tespit edilen bir madde ile kuramsal olarak ait olduğu boyutta yer almayan bir madde taslak ölçekten çıkarılmıştır. 25 madde ile tekrar gerçekleştirilen KFA sonuçlarına göre Kaiser-Meyer-Olkin değeri (KMO) .89 olarak tespit edilmiş ve Bartlett küresellik testi sonucu anlamlı bulunmuştur (p<.001). Bu değerler, verilerin faktör analizi için uygun ve katılımcı sayısının yeterli olduğu anlamına gelmektedir (Seçer, 2013).
PBÖ’nün hem uyma hem de uyarlama boyutunda yer alan maddelerin çoğunun OFV değeri .40’ın üzerindedir. Ancak uyma boyutunda yer alan üç maddenin OFV’si .30 ile .37 arasındadır. Bu maddelere ait faktör yükleri .40’ın üzerinde olduğu için ve sosyal bilimler alanında .20 ve üstü OFV kabul gördüğü için (Şencan, 2005). söz konusu maddeler ölçekten çıkarılmamışlardır. Ölçekte yer alan maddelere ait faktör yüklerinin uyma boyutunda .52 ile .84; uyarlama boyutunda ise .61 ile .85 arasında olması sosyal bilimler açısından oldukça iyi değerlere tekabül etmektedir. PBÖ, uyma ve uyarlamada oluşan iki faktörlü yapısıyla toplam varyansın %53,96’sını açıklayabilmektedir. Bu oran açıklanamayan varyans oranından (%46,04) daha fazla olduğu için çok boyutlu ölçeklerde istenen bir durumu yansıtmaktadır (Büyüköztürk, 2010).
EPOÖ Bolat (2017) tarafından geliştirilmiştir. EPOÖ’nün okuma ve yazma şeklinde iki alt boyutu bulunmaktadır. Bu ölçek öğretmen adaylarına yönelik geliştirildiği için bu çalışmada öğretmenlerden toplanan veriler tekrardan KFA’ya tabii tutulmuştur. Normallik varsayımı test edildikten sonra gerçekleştirilen KFA’ya göre KMO değeri .95; Bartlett testi anlamlı çıkmıştır. OFV değerleri, okuma boyutu için en az .43; yazma boyutu içinse en az .53 olarak tespit edilmiştir. Okuma boyutundaki maddelere ait faktör yükleri .47 ile .85 arasında; yazma boyutu içinse .46 ile .87 arasında değişmektedir. Hiçbir madde binişiklik niteliği taşımamaktadır. Ölçek bu haliyle toplam varyansın %59,77’sini açıklayabilmiştir. Tüm bu değerler (Büyüköztürk, 2010; Seçer, 2013) öğretmen adaylarına yönelik geliştirilen EPOÖ’nün sınıf öğretmenleri için de geçerli bir veri toplama aracı olarak kullanılabileceğini göstermektedir.
KAYNAKLAR
Akbulut, Y. (2010). SPSS applications in social sciences. Istanbul: Ideal Kultur.
Buyukozturk, S. (2010). Data analysis handbook for social sciences. (Sosyal bilimler icin veri analizi el kitabi). Ankara: Pegem Akademi.
Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5(4), 194-197
Secer, I. (2013). Practical data analysis with SPSS and LISREL. Ankara: Ani Yayincilik.
Güvenirlik: Araştırma kapsamında gerçekleştirilen ölçümlerin güvenirliği Cronbach’s alpha katsayıları ile belirlenmiştir. Bu katsayılar PBÖ’nün uyma boyutu için .89, uyarlama boyutu içinse .94’tür. Ölçüm güvenirliği için gerekli alt değerin .70 (Sipahi, Yurtkoru ve Çinko, 2010) olduğu düşünülünce bu araştırma kapsamında gerçekleştirilen ölçümlerin güvenilir olduğu söylenebilmektedir
KAYNAKLAR
Sipahi, B., Yurtkoru, E. S., & Cinko, M. (2010). Data analysis with SPPS in social sciences. 3rd Edition. Istanbul: Beta
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr