Ödeme Gücü Araçları Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. Araştırmanının başlangıcında araştırmanın amacı ile bir bilginin sorumlu yazara e-posta gönderilmesi yeterlidir.
Ölçek Çeşidi: Geliştirme
Kategori(ler):
40 Sosyal ve Beşeri Bilimler » 480 İktisadi ve İdari Bilimler
Kaynak Türü: Kitap
Kaynak/Referans:
Yıldırım, Y. ve Tunçer, M. (2024). Ücretlilerin vergi adaleti algısına ödeme gücü araçlarının etkisi. Iksad Publishing House.
Geliştiren/Uyarlayan: Yasemin Yıldırım, Mehmet Tunçer
Yıl: 2024
Kaynak Adı: ÜCRETLİLERİN VERGİ ADALETİ ALGISINA ÖDEME GÜCÜ ARAÇLARININ ETKİSİ
Kaçıncı Baskı: 1.
Basım Yeri: Ankara
Yayınevi: IKSAD Publications
DOI: https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.14539964
Sorumlu Yazar: Yasemin Yıldırım
İletişim: yaseminyenigun@odu.edu.tr
Ölçülen Özellikler: Ödeme Gücü Araçları
Alt Boyutlar: Artan Oranlı Vergileme, Ayrıcalıklı vergileme, Sosyo-Ekonomik Sınıf, Vergiye Tabi Ücret İstisnaları
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: Ayrıcalıklı Vergileme-
Temel ihtiyaçların karşılanması açısından asgari ücretten gelir vergisi alınmaması adil olandır.
Vergi adaletinin sağlanması için düşük gelirli vatandaşlara yönelik vergisel ayrıcalıklar sağlanabilir.
Devletin sosyal veya iktisadi bir takım amaçlar için vergi ayrıcalıklarını dengeli bir biçimde uygulaması vergilemede adalete katkı sağlar.
Halihazırda faiz veya kira geliri gibi gelirlere kıyasla, emek gücüyle gelir kazanmak daha zordur.
Faiz veya kira geliri gibi gelirlere kıyasla, emek gücüyle kazanılan gelirin daha fazla korunmaya ihtiyacı vardır.
Zihnen ve bedenen çalışarak edinilen emek gelirlerine kıyasla sermaye gelirlerinden daha fazla vergi alınmalıdır.
Gelirin miktarı önemli olduğu gibi elde edilme şekli de önemlidir.
Vergi adaleti açısından emek gelirlerine ve sermaye gelirlerine farklı oranda vergi uygulanmalıdır.
Vergiye Tabi Ücret İstisnaları-
Aylık mesai, sosyal yardım ya da ikramiye ödemelerinin de vergiye tabi ücrete dahil olması çalışanların adalet algılarını olumsuz etkiler.
Çalışanların eğitim ve sağlık harcamalarının belli bir miktarını vergiye tabi ücretlerinden düşürmeleri daha adildir.
Çalışanların elektrik, doğalgaz gibi enerji harcamalarının belli bir miktarını vergiye tabi ücretlerinden düşürmeleri daha adildir.
Çalışanların kira veya konut kredisi gibi harcamalarının belli bir miktarını vergiye tabi ücretlerinden düşürmeleri daha adildir.
Artan Oranlı Vergileme-
Gelir arttıkça uygulanan vergi oranının da artması adildir.
Artan gelire bağlı olarak vergi oranlarının da artması çalışanların çalışma arzusunu azaltır.
Artan gelire bağlı olarak vergi oranlarının da artması çalışanların vergi ödeme istekliliğini artırır.
Artan oranlı vergi tarifeleri karmaşıklığa sebep olacağı için kişilerin adalet algısını olumsuz yönde etkiler.
Sosyo-Ekonomik Sınıf-
Düşük gelirlilerden düşük oranda vergi alınması gelir dağılımını iyileştirir.
Vergiye tabi olmayan gelir miktarı hesaplanırken çalışanın medeni durumu dikkate alınmalıdır.
Vergiye tabi olmayan gelir miktarı hesaplanırken çalışanın bakmakla yükümlü olduğu çocuk sayısı dikkate alınmalıdır.
Ölçek Türü: Ödeme Gücü Araçları
Kimlere Uygulanabilir: 18 yaş üstü çalışan yetişkinler
Derecelendirme: 5'li Likert
Ölçek Puanlaması: Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi: Ölçeğin maddeleri hazırlanırken ilgili literatür gözden geçirilmiş ve 31 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Oluşturulan maddeler maliye alanında uzman (doçent ve profesör) dört öğretim elemanı tarafından incelenerek, bazı maddelerin çıkartılmasıyla nihai madde sayısı 22 olmuştur. İki eğitim bilimi ve bir dil bilimi uzmanının da görüşleri alınarak maddelere son hali verilmiş ve böylelikle kapsam geçerliliği sağlanmıştır.
Geçerlik: Kaiser-Meyer-Olkin 0,801
Bartlett’s Küresellik Testi Ki-Kare 1553,158
Serbestlik Derecesi 231
p ,000*
175 kişilik çalışma grubunun KMO değerinin 0,801 olarak bulunduğu ve bu değerin “iyi derecede yeterli” olduğu görülmektedir.
Güvenirlik: Pilot çalışmada Ödeme Gücü Araçları Ölçeği için meslek ayrımı gözetmeksizin, ücretli olarak çalışan 106 kişiden yüzyüze ve çevrimiçi dağıtılarak veri toplanmıştır. Ölçeğin geneli için 0,766 değerinde Alfa katsayısı elde edilmiştir.
Dolayısıyla Tablo 8 incelendiğinde ölçeğin son hali için (22 madde) hesaplanan Cronbach Alfa katsayısı 0,795 bulunularak oldukça güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca her bir faktör için 0,845 (ayrıcalıklı vergileme), 0,779 (vergiye tabi ücret istisnaları), 0,721 (artan oranlı vergileme), 0,662 (sosyo-ekonomik sınıf) çıktığı ve çoğunlukla yükseğe yakın düzeyde güvenilir olduğu tespit edilmiştir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr