Menstruasyona İlişkin Mitler Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. İzin için ayrıca e-posta gönderilmesine gerek yoktur.
İNDİR
Link: https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/ijgo.70122
Ölçek Çeşidi: Geliştirme
Kategori(ler):
60 Sağlık Bilimleri » 640 Hemşirelik » 646 Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
, , . (2025). Menstruation Myths Scale: A scale development study. Int J Gynecol Obstet. 00: 1–10.
Geliştiren/Uyarlayan: Şeyma Kilci Erciyas, Ebru Cirban Ekrem, Şirin Çetin
Yıl: 2025
Kaynak Adı: Menstruation myths scale: A scale development study
Dergi: International Journal Obstetrics and Gynaecology
Sayfa Aralığı: 1-10
DOI: DOI: 10.1002/ijgo.70122
Sorumlu Yazar: Şeyma KİLCİ ERCİYAS
İletişim: seymakilcisk@gmail.com
Ölçülen Özellikler: Menstürasyon mitleri
Alt Boyutlar: Menstürasyon Döneminde Kişisel Hijyen Uygulamaları, Menstürasyon Döneminde Yapılan Uygulamalar, Menstürel Dönem ile ilgili İnanışlar
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: Menstürasyon Döneminde Yapılan Uygulamalar ( 9 madde)
1 Soğuk şeyler yemek/içmek adet kanamasını azaltır/durdurur.
2 Sıcak şeyler yemek/içmek adet kanamasını azaltır/durdurur.
3 Peynir, yoğurt gibi süt ürünleri tüketmek adetin gecikmesine veya durmasına neden olur.
4 Adet döneminde bebek emzirilmez.
5 Adet döneminde soğuk su ile duş almak adet kanamasını azaltır/durdurur.
6 Adet döneminde sıcak su ile duş almak adet kanamasını azaltır/durdurur.
7 Adet ağrısı doğum yaptıktan sonra azalır.
8 Adet ağrısı ilk cinsel ilişkiden sonra azalır.
9 Adet döneminde banyo yapılmamalıdır.
Menstürel Dönem ile ilgili İnanışlar (6 madde)
10 Adetle ilgili konular herkesin duyabileceği ortamlarda konuşulmamalıdır.
11 Hijyenik ürünler (ped. tampon vb.) başkalarının görmemesi için gizlenmelidir.
12 Adet döneminde kadınlar eşlerinden ayrı yataklarda uyumalıdır.
13 Kadınlar adet dönemlerindeyken kirlidir.
14 Adet döneminde kadınlar eşlerinden ayrı odalarda uyumalıdır.
15 Adet kanı kirlidir.
Menstürasyon Döneminde Kişisel Hijyen Uygulamaları (3 madde)
16 Adet döneminde saç kestirmek uygun değildir.
17 Adet döneminde tırnakların kesilmesi uygun değildir.
18 Adet döneminde vücut kıllarının (koltuk altı, bacak, vajinal bölge vb.) temizlenmesi uygun değildir.
Ölçek Türü: Öz Bildirim
Kimlere Uygulanabilir: Yetişkin Erkekler, Yetişkin Kadınlar
Derecelendirme: Ölçek beşli likert tiptedir (Kesinlikle katılmıyorum-1, Katılmıyorum-2, Kararsızım-3, Katılıyorum-4, Kesinlikle katılıyorum-5).
Ölçek Puanlaması: Ölçekte olumsuz anlam içeren ters maddeler bulunmamaktadır. Ölçeğin genelinden en düşük 18, en yüksek 90, puan alınabilir. Birinci faktörden en düşük 9, en yüksek 45, ikinci faktörden en düşük 6, en yüksek 30, üçüncü faktörden de en düşük 3, en yüksek 15 puan alınabilir. Ölçekten alınan toplam puanın artması, menstürasyona yönelik mitlerin de arttığı anlamına gelmektedir.
Ölçek Değerlendirmesi: Menstrüasyon Mitleri Ölçeği (MMÖ), kadınların menstrüasyon sürecine ilişkin mitlere katılım düzeylerini ölçmek amacıyla geliştirilmiş 5’li Likert tipi bir ölçektir. Ölçekte yer alan her madde için katılımcılar şu seçeneklerden birini işaretlemektedir:
1 = Kesinlikle katılmıyorum
2 = Katılmıyorum
3 = Kararsızım
4 = Katılıyorum
5 = Kesinlikle katılıyorum
Toplam 18 maddeden oluşan ölçek üç alt boyutta yapılandırılmıştır:
Menstrüasyon Sırasındaki Uygulamalar (9 madde, puan aralığı: 9–45)
Menstrüel Döneme Yönelik İnançlar (6 madde, puan aralığı: 6–30)
Kişisel Hijyenle İlgili Uygulamalar (3 madde, puan aralığı: 3–15)
Ölçeğin toplam puan aralığı 18 ile 90 arasındadır. Ölçekten elde edilen yüksek puanlar, bireyin menstrüasyon mitlerine yüksek düzeyde inandığını göstermektedir. Düşük puanlar ise katılımcının menstrüasyonla ilgili yanlış inançlara daha az katıldığını ve doğru bilgiye daha yakın olduğunu gösterir.
Herhangi bir ters madde (ters kodlama gerektiren) bulunmamaktadır. Ölçekteki maddeler doğrudan ifade edilmiş ve olumlu/olumsuz anlam kayması olmaksızın derecelendirilmiştir. Bu sayede puanlama işlemi doğrudan toplanarak yapılabilir.
Puanların yorumlanmasında aşağıdaki gibi genel bir sınıflama önerilebilir:
18–41 puan: Mit inancı düşük
42–65 puan: Mit inancı orta düzeyde
66–90 puan: Mit inancı yüksek
Bu eşik değerler, kültürel bağlama göre araştırmacılar tarafından yeniden düzenlenebilir. Ölçek bireysel değerlendirmelerde olduğu kadar grup karşılaştırmalarında da kullanılabilir. Eğitim ve farkındalık programlarının öncesi ve sonrası değerlendirmelerinde de etkin bir ölçme aracı olarak önerilmektedir.
Geçerlik: Ölçek geçerliliğinde kapsam, ölçüt ve yapı geçerlilikleri hesaplanır (Büyüköztürk, 2011). Kapsam geçerliliği aşamasında her maddenin içerik ve ifade olarak yeterli olup olmadığını incelemektedir. Kapsam geçerliliğini belirlenmesi için en sık faydalanılan yöntem uzman görüşü almaktır. Yapı geçerliğini incelemek için ise en sık incelemede ise; faktör analizi kullanılır. Bu araştırmada, ölçeğin kapsam ve yapı geçerliliği test edilmiştir. Kapsam geçerliğine yönelik olarak uzman görüşleri alınmış, yapı geçerliğini belirlemek için ise AFA ve DFA yapılmıştır. Toplam varyansın %57’si açıklanmış, DFA uyum indeksleri modelin iyi uyum gösterdiğini göstermiştir (CFI=0.95, RMSEA=0.06).
Güvenirlik: Menstrüasyon Mitleri Ölçeği’nin (MMÖ) iç tutarlılığı, Cronbach alfa (α) katsayısı ile değerlendirilmiştir. Cronbach α, ölçek maddelerinin birbiriyle ne derece tutarlı olduğunu gösteren bir güvenilirlik katsayısıdır. 0.70 ve üzeri değerler, kabul edilebilir; 0.80 ve üzeri değerler iyi; 0.90 ve üzeri değerler ise yüksek düzeyde güvenilirlik göstermektedir. Bu çalışmada elde edilen Cronbach α değerleri şu şekildedir:
Tüm ölçek için Cronbach α: 0.91
1. Alt boyut (Menstrüasyon Sırasındaki Uygulamalar): 0.86
2. Alt boyut (Menstrüel Döneme Yönelik İnançlar): 0.82
3. Alt boyut (Kişisel Hijyenle İlgili Uygulamalar): 0.83
Bu sonuçlar, ölçeğin hem genel yapısı hem de alt boyutları açısından yüksek düzeyde iç tutarlılığa sahip olduğunu göstermektedir.
Ayrıca, düzeltilmiş madde-toplam korelasyonları incelenmiş ve 0.30’un altında kalan maddeler (madde 16, 28 ve 31) ölçekten çıkarılmıştır. Bu çıkarım sonucunda ölçeğin güvenilirlik katsayısı iyileşmiş ve α değeri 0.90’dan 0.91’e yükselmiştir. Tüm maddeler olumlu yönde düzenlendiğinden ters kodlama işlemi uygulanmamıştır.
Bu bulgular doğrultusunda MMÖ, menstrüasyon mitlerini değerlendirmede güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabilir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr