Yeni İş Yaşam Dengesi Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. Araştırmanının başlangıcında araştırmanın amacı ile bir bilginin sorumlu yazara e-posta gönderilmesi yeterlidir.
İNDİR
Ölçek Çeşidi: Uyarlama
Kategori(ler):
10 Psikoloji » 190 Örgütsel/Endüstriyel Psikoloji
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
Yılmaz S, Söyük S. Determination of work–life balance in healthcare professionals: Validity and reliability of the new work–life balance scale. Arch Health Sci Res. 2022;9(2):130-137.
Geliştiren/Uyarlayan: Salim Yılmaz, Selma Söyük
Yıl: 2022
Kaynak Adı: Determination of Work–Life Balance in Healthcare Professionals: Validity and Reliability of the New Work–Life Balance Scale
Dergi: Archives of Health Science and Research
Cilt: 9
Sayı: 2
Sayfa Aralığı: 130-137
DOI: 10.54614/ArcHealthSciRes.2022.22025
Sorumlu Yazar: Salim Yılmaz
İletişim: salimyilmaz142@gmail.com
Ölçülen Özellikler: iş hayatının kişisel hayatı etkilemesi, iş ve kişisel hayatının birbirini iyileştirmesi, İş yaşam dengesi, kişisel hayatın iş hayatını etkilemesi
Alt Boyutlar: İş Hayatı, İyileştirme, Kişisel Hayat
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları:
1 Kişisel hayatım, işim yüzünden zarar görüyor*
2 İşim kişisel hayatımı zorlaştırıyor*
3 İşim yüzünden kişisel ihtiyaçlarımı aksatıyorum*
4 İşim için kişisel hayatımı ertelemek zorunda kalıyorum*
5 İşim yüzünden kişisel hayatımdaki aktiviteleri kaçırıyorum*
6 İş ve kişisel hayatımdaki dengeyi kurmakta zorlanıyorum*
7 İş harici aktivitelere ayırdığım zaman yetmediği için mutsuzum*
8 Kişisel hayatım, iş enerjimi sömürüyor*
9 Kişisel hayatımdan ötürü öyle yorgunum ki iş yerinde verimli olamıyorum*
10 Kişisel hayatım yüzünden işimde problem yaşıyorum*
11 İşim, kişisel hayatım yüzünden zarar görüyor*
12 Kişisel hayatım, bana işim için enerji veriyor
13 İşim, kişisel aktiviteleri takip edebilmem için bana enerji veriyor
14 Kişisel hayatım nedeniyle iş yerinde daha iyi bir ruh halim var
15 İşim sayesinde daha iyi bir ruh halim var
*: Ters kodlanan sorular
Kimlere Uygulanabilir: Tüm çalışanlar
Derecelendirme: 5'li likert
Ölçek Puanlaması:
Ölçeğin puanlamasında şunlar uygulanmaktadır:
Madde 1 ile 7 arası = Kişisel Hayat alt boyutu
Madde 8 ile 11 arası= İş Hayatı alt boyutu
Madde 12 ile 15 arası= İyileştirme alt boyutu
1 ile 11 arasındaki tüm sorular ters kodlanmaktadır.
12 ile 15 arasında tüm sorular düz kodlanmaktadır.
Kodlamalar tamamladıktan sonra tüm sorulardan İş Yaşam dengesi genel puanı hesaplanmaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi:
Gerek alt boyutlarında gerek ise genel puanında ortalama ölçek puanından (Toplam puan/Madde Sayısı) yararlanılmasını önermekteyiz. Buna göre düzenlendiği takdirde puanlama 1 ila 5 arasında değişmekte ve sonuç yorumu bu puan üzerinden yapılabilmektedir.
Örneğin ilk 7 madde Kişisel Hayat alt boyutunu oluşturmaktadır. İlk 7 sorudan alınan toplam / 7 = Kişisel Hayat alt boyutu ortalama puan.
Çeviri Süreci:
Ölçeğin orijinal diline hâkim iki dil uzmanına gönderilmiştir ve Türkçe çevirisi gerçekleştirilmiştir. Bu kişiler birbirinden tamamen bağımsız ve biri alana ve konuya aşina akademisyen, birisi aşina olmayan yeminli tercümandır. Bu seçimler bilinçli gerçekleştirilmiştir. Yapılan çeviri, birbirinden bağımsız, çevirinin terminolojik/semantik uygunluğunun değerlendirilmesi ve derecelendirilmesi adına alandan iki akademisyene gönderilmiştir. Geri dönüşler 25 Eylül 2020 tarihinde tamamlanmıştır. Araştırmacılar tarafından çeviri karşılaştırılarak tek forma indirilmiştir. Tek forma indirilmesi şu basamaklar izlenmiştir:
1. Kişisel bağlantılar kullanılarak 15 uzman kişiye Hambleton ve Patsula’nın (24) Dil/Kültürel Uygunluk Rehberi aracılığıyla danışılmıştır. Bu kapsamda sınıf içi korelasyon kat sayısı ile SPSS 22.0’da hesaplanmıştır. Bunun için güvenilirlik analizinden tek yönlü model %95 güven düzeyinde değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Cronbach Alpha katsayısı 0,780; ölçümler ortalaması (average measures) ise 0,911 çıkmıştır. Bu durum Beaton ve arkadaşlarının (2000) dil geçerliliği rehberine göre ölçeğin sınıfiçi korelasyon değerlerinin uygun olduğunu göstermektedir.
2. Çeviri değerlendirmeleri 5=Tam olarak uygun, 1= hiç uygun değil olarak kodlanan form beş akademisyene gönderilmiş ve geri dönen yanıtların ortalaması alınmıştır. Bu ortalamada en yüksek puan alan madde 5,00 (tam puan) en düşük puan alan madde ise 3,80 (uygun) almıştır. Ölçeklerin genel değerlendirme puanı ise ortalama 5 üzerinden 4,42’dir.
3. Formda açık uçlu sorular vardır. Buna göre uzman önerileri değerlendirilmiştir. Düşük puan alan bir madde öneriler doğrultusunda yeniden revize edilmiştir ve uzmanlara bu durum bildirilmiştir. Tekrar görüşleri alınan uzmanlar neticesinde en düşük puan alan madde ortalama 4,20’ye yükselmiştir. Ardından ölçek formu tek forma indirilmiştir.
Tek forma indirilen belge Türkçe geçerliliği için iki uzman Türkçe dil uzmanı tarafından değerlendirilmiştir. Değerlendirmelerden tam puan alınmıştır. Bu nedenle araştırmacıların tekrar değerlendirmelerine gerek duyulmadan pilot uygulama için hazır hale gelmiştir.
Pilot Çalışma
Byrne ve ark. (25) tarafından pilot çalışma için önerilen form dil/kültür geçerliliğinde kullanılmıştır. Seçer’e (26) göre pilot uygulama için dil geçerliliğinde en az 50 kişiye ulaşılması önerilmektedir. Bu kapsamda form 50 sağlık çalışanına ulaştırılarak dil geçerliliği tamamlanmıştır. 50 sağlık çalışanının 27’si (%54.0) hekim; 15’i (%30.0) hemşire; 4’ü (%8.0) diyetisyen; 4’ü (%8.0) fizyoterapisttir. Değerlendirmeler neticesinde en düşük madde (M7) 4.30±0.76 en yüksek madde (M15) 4.68±0.55 almıştır. Ortalama 15 maddeden alınan dil/kültür uygunluğu 5 üzerinden 4.46±0.16 ile ölçeğin dil geçerliliğinin yapı geçerliliği öncesindeki kısmı tamamlanmıştır.
Geçerlik:
İş/Yaşam Dengesi Ölçeği’nin Türkçe uyarlamasında kullanılan soru formunda 231 sağlık çalışanından toplanan veriler neticesinde madde analizinde uygulanan iç tutarlılık Alpha ile; sınıf içi korelasyonların hesaplanmasında ANOVA kullanılarak madde analizi gerçekleştirilmiştir. Madde analizinde toplam puan korelasyonu hesabında 0.15’in altında kalan madde bulunmaması, tek ölçüm sınıf içi korelasyonun 0.3’ün üzerinde olması; ortalama ölçüm sınıf içi korelasyonun yüksek derecede güvenilir (0,884) olması ve ANOVA istatistik değerinin anlamlı olması (F:171,213; p=0,000<0,05) nedeniyle madde analizinin tek adımda başarıyla tamamlandığı kabul edilmiştir (Tablo 1).
Açıklayıcı faktör analizinin örneklem yeterliliğinin faktör analizine uygunluğunun ölçümlenmesi için Kaiser Meier Olkin ve Bartlett küresellik testi uygulanmıştır. 231 sağlık çalışanı için uygulanan örneklem yeterliliği sonucu anlamlı olduğu saptanmış ve faktör analizine uygun görülmüştür (χ2: 2174.793; KMO=0.894; df=105; p=0.000<0.05). Açıklayıcı faktör analizinde temel eksen faktör analizi yöntemi seçilmiş ve faktörlerin birbirleriyle ilişki içerisinde olabileceği kabulüyle oblik (eğik) rotasyon yöntemi olarak kullanılmıştır. Açıklanan toplam varyans %69,155’tir. Rotasyon 25’e kadar müsaade edilmiş ancak halihazırda 4 yinelemede tamamlanmıştır. Faktör analizi sonucunda pattern matrisinde 3 faktör oluştuğu görülmüştür. Ortak varyans korelasyonlarında hiçbir maddenin 0.20’nin altında kalmadığı saptanmıştır. Maddelerin yükleri incelendiğinde yine 0.30’un altında yüke sahip bir madde olmadığı ve 0.10’dan daha az bir farkla iki faktöre birden yüklenen bir madde olmadığı saptanmıştır. Buna göre madde çıkarılmasına gerek görülmeden Açıklayıcı Faktör Analizi tamamlanmıştır.
Araştırmanın son testine katılan kişilerin 150’si (%75.0) kamu; 50’si (%25.0) özel/vakıf kurumlarında görev yapmaktadır. Medeni hali 104’ünün (%52.0) evli; 96’sının (%48.0) bekardır. Kiminle yaşadığı sorulduğunda 105’i (%52.5) eşimle/partnerimle/çocuklarımla yanıtını verirken; 40’ı (%20.0) tek yaşadığını; 34’ü (%17.0) ebeveynleriyle yaşadığını; 14’ü (%7.0) arkadaşlarıyla yaşadığını; 7’si (%3.5) ise diğer seçeneğini işaretleyerek kuzeniyle veya kardeşiyle yaşadığını belirtmiştir. Meslekte toplam çalışma süresi ortalama 10,41±9,74 olup, 5 yıl ve altı çalışanlar 91 (%45.5) kişi, 5 yılın üstü çalışanlar 109 (%54.5) kişidir. Şu anki kurumda toplam çalışma süresi ortalama 6,56±8,49 olup, 3 yıl ve altı çalışanlar 96 (%48.0) kişi, 3 yılın üstü çalışanlar ise 104 (%52.0) kişidir. Günlük çalışma süresi ortalama 9,37±2,07 olup, 9 saatin altı çalışanlar 94 (%47.0) kişi, 9 saat ve üstü çalışanlar ise 106 (%53.0) kişidir. Sağlık çalışanları, Yeni İş Yaşam Dengesi Ölçeğinin faktörleri arasında Kişisel Hayat (KH) alt boyutundan ortalama 3,45±11; İş Hayatı (İH) alt boyutundan ortalama 2,15±0,95; Denge alt boyutundan ortalama 2,94±0,86 puan almışlardır. Yeni İş Yaşam Dengesi Ölçeğinin genelinden ise ortalama 2,86±0,54 puan almışlardır.
Path diyagramında her bir madde için minimum t=1.96 (yüksek anlamlılık: 2.33; çok yüksek anlamlılık: 3.23) istatistik değerinin üstünde path olması anlamlılık açısından mecburi şarttır. Buna göre t istatistik değerinde en düşük yolun dahi t=5.30 olması nedeniyle tüm yolların çok yüksek derecede anlamlı olduğu saptanmıştır. Ayrıca diyagramın genel modeli istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0.00005<0.05). Modifikasyonlar gerçekleştirilirken negatif tahmin değeri üreten hata ilişkileri uygulanmamıştır. Ayrıca tüm hata ilişkileri alt boyutlar arasındaki maddelerle ilişkili olması ölçeğin doğruluğunu kuvvetlendiren ayrıca bir konudur. Kİ kare fark analizi neticesinde 5 serbestlik derecesi modifikasyonunda 159.36 puanlık bir düşüş gerçekleşmiş ve farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p=0.0<0.05). Modifikasyonlar tek yinelemede (one shot iteration) tamamlanmıştır. Sonuç uyum endekslerinden 4’ü kabul edilebilir; 2’si iyi sonuç uyumu vermiştir. Buna göre doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin uygun olduğuna karar verilmiştir.
Sağlık çalışanlarının özelliklerine göre Yeni İş Yaşam Dengesi Ölçeğinden aldıkları puanlar karşılaştırıldığında görev ve günlük çalışma saatleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar rastlanmıştır (p<0,05). Hekimlerin ve hemşirelerin, sağlık teknisyenlerine göre Kişisel Hayat puanları daha düşüktür. Ayrıca hekimlerin diyetisyenlere göre de Kişisel Hayat puanları daha düşüktür. Günlük çalışma saatleri açısından 9 saatin altı çalışanlar, 9 saat ve üstü çalışanlara göre İş Yaşam Dengesi puanları ve Kişisel Hayat puanları daha yüksektir. İyileştirme alt boyutu açısından ise 9 saatin altı çalışanlar 9 saat ve üstü çalışanlardan daha yüksek bir iyileştirme puanına sahiplerdir (Tablo 5).
Yeni İş Yaşam Dengesi Ölçeği ve alt boyutlarından alınan puanlar ile İşte Mutluluk Ölçeğinden alınan puanlar ve Tükenmişlik Ölçeğinden alınan puanlar arasında İş Hayat alt boyutu ve İşte Mutluluk Ölçeği haricinde %95 güven düzeyinde istatistiksel olarak ilişki saptanmıştır. Kişisel Hayat alt ölçeği ile İşte Mutluluk Ölçeği arasında pozitif yönlü orta düzeyli anlamlı ilişki saptanmıştır (r:0.449; p=0.000<0.05). Kişisel Hayat alt ölçeği ile Tükenmişlik Ölçeği arasında negatif yönlü orta düzeyli anlamlı ilişki saptanmıştır (r:-0.500; p=0.000<0.05). İş Hayatı alt ölçeği ile İşte Mutluluk Ölçeği arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır (p>0.05). İş Hayatı alt ölçeği ile Tükenmişlik Ölçeği arasında negatif yönlü zayıf düzeyli anlamlı ilişki saptanmıştır (r:-0.265; p=0.000<0.05). İyileştirme alt ölçeği ile İşte Mutluluk Ölçeği arasında pozitif yönlü orta düzeyli anlamlı ilişki saptanmıştır (r:0.413; p=0.000<0.05). İyileştirme alt ölçeği ile Tükenmişlik Ölçeği arasında negatif yönlü orta düzeyli anlamlı ilişki saptanmıştır (r:-0.462; p=0.000<0.05). İş Yaşam Dengesi Ölçeği ile İşte Mutluluk Ölçeği arasında pozitif yönlü orta düzeyli anlamlı ilişki saptanmıştır (r:0.444; p=0.000<0.05). İş Yaşam Dengesi Ölçeği ile Tükenmişlik Ölçeği arasında negatif yönlü orta düzeyli anlamlı ilişki saptanmıştır (r:-0.551; p=0.000<0.05). Yeni İş Yaşam Dengesi Ölçeği ve alt boyutlarından alınan puanlar ile Duwas İşkoliklik Ölçeğinden alınan puanlar ve Empatik Öfke Ölçeğinden alınan puanlar arasındaki ilişkiler incelenmiş ve %99 güven düzeyinde hiçbirinde istatistiksel olarak anlamlı ilişki olmadığı saptanmıştır(p>0.01).
Güvenirlik:
İç tutarlılık kat sayısı Cronbach Alpha değeri Faktör 1’de 0.871; Faktör 2’de 0.848; Faktör 3’te 0.660 olduğu saptanmıştır. Ölçeğin tüm maddelerinin genel güvenilirliği 0,884’tür. Değerler, Faktör 1 ve Faktör 2’de yüksek derecede güvenilir; Faktör 3’te orta derecede güvenilir olduğunu göstermektedir. Ölçeğin geneli ise yüksek derecede güvenilirdir. Bu bulgulara göre ön testinin güvenilirlik analizi tamamlanmıştır.
Güvenilirlik analizinin son test aşamasında test-tekrar test kullanılmıştır. Test-tekrara katılmayı kabul eden 103 sağlık çalışanı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Kişisel Hayat alt boyutunda zayıf düzeyli (r:0.220), İş Hayatı alt boyutunda orta düzeyli (r:0.315), İyileştirme alt boyutunda yüksek düzeyli (r:0.741), İş Yaşam Dengesi Genel puanında orta düzeyli (r:0.592), ve tüm boyutlarda pozitif yönlü anlamlı ilişkiler saptanmıştır (p<0.05).
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı: The Work-Life Balance
Orijinal Ölçek Kaynak Türü: Kitap Bölümü
Orijinal Kaynak / Referans:
Agha K, Azmi FT Khan SA. Work-Life Balance: Scale Development and Validation. In: Heras ML, Chinchilla N, Grau M. (eds). The Work-Family Balance in Light of Globalization and Technology. Cambridge Scholars Publishing, Newcastle upon Tyne, UK; 2017.p.109-30.
Orijinal Ölçek Yazarlar: Feza Tabassum Azmi, Kakul Agha, Sami A. Khan
Orijinal Ölçek Yıl: 2017
Orijinal Ölçek Kaynak Adı: Work-Life Balance: Scale Development and Validation
Orijinal Ölçek DOI: ISBN (10): 1-4438-7337-3 ISBN (13): 978-1-4438-7337-6
Orijinal Ölçek Sayfa Aralığı: 109-130
Orijinal Ölçek Geçerlik:
In most empirical studies “numerous variables are used to characterize objects” (Rietveld and Van Hout 1993, 251). Hence, Exploratory Factor Analysis (EFA) attempts to bring inter-correlated variables together under more general, underlying variables. EFA is easy to adopt, suitable for survey questions, used as a basis for other instruments such as regression analysis with factor scores, and easy to combine with other techniques like Confirmatory Factor Analysis (Ahire et al. 1996). The conventional approach to scale validation consists of performing an EFA to identify major factors according to item-factor loadings and refining the scales using Cronbach’s alpha (Ahire et al. 1996, Hurley, et al. 1997). EFA was performed on each scale separately to check and confirm that all items load on a single construct. To determine the likelihood of the data factoring well, Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Measure of Sampling Adequacy and Bartlett’s Tests of Sphericity were performed before proceeding with EFA (Rietveld and Van Hout 1993). KMO is a measure that helps understand the degree of inter-correlations among the variables and if greater than 0.50, one can proceed with factor analysis (Malhotra 2004; Rietveld and Van Hout 1993). KMO values for all scales for this study were within acceptable range, informing that the data was suitable for factor analysis. An important measure is Bartlett’s Test of Sphericity to “test the null hypothesis that the original correlations matrix is an identity matrix” (Field 2000, 457). A significant Bartlett’s Test of Sphericity is required (Malhotra 2004). For this study p = 0.000 (associated probability is less than 0.05) for all scales, thus indicating that the data was suitable for factor analysis. The results of KMO and Bartlett Test of Sphericity for all scales are given in Table 5.1.
Structural Equation Modelling (SEM) is a powerful statistical technique that combines measurement model or Confirmatory Factor Analysis (CFA) and structural model into a simultaneous statistical test. SEM is valuable to carry out inferential data analysis and testing of hypothesis (Hoe 2008). Chin (1998) adds that SEM has the flexibility to model relationships amongst predictors and variables and statically tests theoretical assumptions and empirical data through CFA. Researchers have opined that CFA is a rigorous test of assessing the measurement model when using SEM (Medsker et al. 1994). Although the results obtained in EFA confirmed unidimensionality of all the scales except JS scale, it was decided to perform CFA as a further test of scale unidimensionality, reliability and validity. High loading values obtained in CFA provide strength to the fact that the measurement model is acceptable. CFA values were further used to assess scale reliability and validity. A goodness of fit index (GFI) of a value very close to 0.90 or higher for the model suggests that evidence for unidimensionality existed (Jöreskog and Sörbom 2002). The GFI indices for all scales were above 0.90, indicating that scales were unidimensional. A summary of items in each scale with their GFI values are given in Table 5.2 along with the loading value range.
Orijinal Ölçek Güvenirlik:
After establishing the unidimensionality of scales, the researcher tested the statistical reliability of the scales before proceeding with the validation analysis (Anderson and Gerbing 1988; Mentzer et al. 2001; Steenkamp and Trijp 1991). For a scale to be valid, it should first be established as reliable (Peterson 1994). Reliability refers to the degree of dependability, stability and internal consistency of a scale. According to Garver and Mentzer (1999), reliability is defined as the extent to which a questionnaire, test, observation or any measurement procedure gives same results on repeated trials. Conceptually, reliability is defined as the degree to which measures are free from random error and therefore yield consistent results. Two types of reliability estimates were calculated: (1) indicator reliability and (2) scale reliability.
Indicator Reliability Indicator reliability is a very crucial measure to find out reliability of individual indicators. They are calculated by finding the squared factor loadings and are called communalities. The squared values generally range from 0-1 in order to be acceptable (Jöreskog and Sörbom 2002). In SEM terms, reliability of an indicator is defined as variance in the indicator that is not accounted for by measurement error (Wu 2005). Some researchers have informed that indicator reliability should preferably be 0.5 or close (Long 1983; Schumacker and Lomax 2004). The indicator reliability of the three scales, viz. WIPL, PLIW, and WPLE were high or close to the desired values. Table 5.3 illustrates indicator reliability for indicators in each scale.
Reliability is the ability of an instrument to measure consistently (Tavakol et al. 2008). It is closely related to validity and cannot be achieved without measuring the validity of the tool. However, reliability of an instrument is independent of its validity (Nunnally and Bernstein 1994). Calculating Cronbach’s alpha coefficient of internal consistency is the most common method used. Gliem and Gliem (2003) have explained that the test of reliability is measured by Cronbach’s alpha, which requires only a single test administration to provide a unique estimate of reliability for a given scale.
Cronbach’s Alpha: Cronbach’s alpha is a pervasive objective measure of reliability. Alpha was developed by Lee Cronbach in 1951, to provide a measure of the internal consistency of a test or scale and is expressed as a number between 0 and 1 (Tavakol et al. 2008). Cronbach’s alpha is an index of reliability related to the variation accounted for by the true score of the underlying construct (Hatcher 1994). Alpha coefficient ranges from 0-1 and is used to explain the reliability of factors extracted from multi-point scales (i.e. rating scale: 1 to 5). A value of Cronbach’s alpha of 0.6 or more is used as a criterion for a reliable scale (Hair et al. 1998; Nunnally and Bernstein 1994; Werts et al. 1974). Low alpha values could be due to low number of questions, poor interrelatedness between items or heterogeneous constructs. Reliability assessments of the three scales obtained through Cronbach’s alpha values are presented in Table 5.4. It is clear that all values suggest high reliability.