Sağlık Düzeyi Ölçeği
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
Ölçek Çeşidi
Uyarlama
Kategori(ler)
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Akdeniz, C., Aydemir, Ö., Akdeniz, F., Gülseren, Ş. ve Kültür, S. (1999). Sağlık Düzeyi Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması ve güvenilirliği. Klinik Psikofarmokoloji Bülteni, 9(2), 104-108.
Geliştiren/Uyarlayan
Cem Akdeniz, Fisun Akdeniz, Ömer Aydemir, Savaş Kültür, Şeref Gülseren
Yıl
1999
Kaynak Adı
Sağlık Düzeyi Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması ve güvenilirliği
Dergi
Klinik Psikofarmakoloji Bülteni
Cilt
9
Sayı
2
Sayfa Aralığı
104-108
Link:
http://www.psikofarmakoloji.org/pdf/9_2_6.pdf
Dosyalar
Makale
PDF
Sorumlu Yazar
Ömer Aydemir
İletişim
soaydemir@gmail.com
Ölçülen Özellikler
Hastalığın getirdiği yük, Hastalığın kişide oluşturduğu fiziksel ve duygusal değişiklikler
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları
Duygularda çekirdek maddeler
Sosyal ve kişiler arası ilişki
Kendine bakım
Duygularda geri kalan maddeler (kendi görünümünden hoşnut olmama, utanma, gelecek konusunda belirsizlik, öfke ya da gücenme, suçluluk hissetme, kendine güvenini yitirme, kendini başka insanlara bağımlı hissetme, kendini bir makineye bağımlı hissetme).
Kimlere Uygulanabilir
Yatan veya Ayakta Tedavi Gören Hastalar
Derecelendirme
-
Ölçek Puanlaması
-
Ölçek Değerlendirmesi
SDÖ'nin ilk bölümü genel hareketlilik, kendine bakım, olağan etkinlikler, sosyal ve kişisel etkinlikler başlıkları altında on sorudan oluşmaktadır. Bu ilk bölüm hastadaki yeti yitimini evet/hayır biçiminde değerlendirmektedir ve her başlığın sonunda genel değerlendirme için bir görsel analog kullanılmaktadır. SDÖ'nin ikinci bölümü ise bir dizi görsel analogdan oluşmaktadır ve emosyonlar hakkında bilgi vermektedir. Bu analoglar depresyon, ank- siyete, ağrı, görünümden hoşnut olmama, utanma, gelecek ile ilgili belirsizlik, öfke, suçluluk, yalnızlık hissi, kendine güveni kaybetme ve kendini başka insanlara bağımlı hissetmeyi içermektedir. Üçüncü bölümde hastalara görsel analog aracılığı ile sağlık durumunun hastada genel olarak ne kadar sıkıntı yarattığı ve genel olarak yaşam kalitesi sorgulanmaktadır. Ölçeğin puanlanmasında birinci ve ikinci bölümler için Rosser yeti yitimi/sıkıntı ölçütleri kullanılmıştır. Son bölüm ise Rosser yeti yitim i/sıkıntı ölçütlerine dönüştürülmemiş ve SDÖ yeti yitimi ve SDÖ sıkıntı değerlendirilmesinde ayrı bir ölçüt olarak kullanılmıştır (9). Bu çalışmada bedensel hastalığı olanlarda yaşam kalitesini ölçmede kullanılan Sağlık Düzeyi Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanması ve güvenilirliğinin sınanması amaçlanmıştır.
Çeviri Süreci
SDÖ İngilizce eğitim görmüş üç psikiyatri uzmanı ve bir aile hekimi tarafından ayrı ayrı İngilizce'den Türkçe'ye çevrilmiş ve çeviriler karşılaştırılıp tartışılarak her maddeyi en iyi temsil eden karşılıkları ile Türkçe metin elde edilmiştir. Daha sonra bu metin bir psikiyatri uzmanı ve bir İngilizce dil bilimci tarafından yeniden İngilizce'ye çevrilmiş ve başta çeviriyi yapan hekimler tarafından değerlendirilerek uygulama öncesi son hali oluşturulmuştur. Çeviri çalışması, ölçeğin Türkçe uyarlaması ve İngilizce orijinali arasında eşdeğerliliğin olduğunun saptanması ile son bulmuştur.
Geçerlik
Ülkemizde geçerlilik ve güvenilirliği yapılmış olan bir diğer yaşam kalitesi ölçeği Kısa Form-36 (SF-36) nın Cronbach alfa katsayıları ise her bir alt ölçek ayrı ayrı değerlendirildiğinden 0.7324-0.7612 arasında bulunmuştur (11). Bu çalışmada bulunan değerlere oldukça benzerlik göstermektedir. Bu sonuçlar SDÖ'nin iyi düzeyde bir iç tutarlılığa sahip olduğunu göstermektedir.
Güvenirlik
SDÖ'nin bedensel hastalığı olan hastalarda güvenilirlik çalışmasında tüm ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0.7831 olarak saptanmıştır. Madde-toplam puan güvenilirlik katsayılarına bakıldığında ise 0.7637 ile 0.7871 arasında bulunmuştur.Çalışmaya alman hastalardan 45 ine (%46.9) ortalama 13.7 gün sonra ölçek yeniden uygulanmıştır. Bu hastaların 19'u (%42.2) erkek ve 26'sı (%57.8) kadındır. Bu hastaların yaş ortalaması 30;29±13.63 dür. Tablo 3'te test-yeniden test korelasyon katsayıları verilmiştir. Tabloda da görüldüğü gibi kendine bakım dışındaki tüm maddeler istatistiksel olarak anlamlıdır.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı
Health Measurement Questionnaire
Orijinal Ölçek Kaynak Türü
Makale