Paranormal İnanç Ölçeği
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
Ölçek Çeşidi
Geliştirme
Kategori(ler)
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Arslan, M. (2010). Paranormal İnanç Ölçeğinin Türkçe versiyonunun geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 23-40.
Geliştiren/Uyarlayan
Mustafa Arslan
Yıl
2010
Kaynak Adı
Paranormal İnanç Ölçeğinin Türkçe Versiyonunun Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Dergi
İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Cilt
1
Sayı
2
Sayfa Aralığı
23-40
Dosyalar
Makale
PDF
Sorumlu Yazar
Mustafa ARSLAN
İletişim
muarslan@inonu.edu.tr
Ölçülen Özellikler
Geleneksel İslami Paranormal İnançlar, Klasik Paranormal İnaçlar
Alt Boyutlar
Batıl İnanç, Büyü, Düşünce Gücü, Kehanet, Olağandışı yaşam formları, Ölümden Sonraki Varlıklar, Ruhçuluk
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları
7 alt boyut 27 madde
1. Faktör, Allah, melek, şeytan, cennet, cehennem, cin, ruhun ölümden sonra varlığını devam ettirmesi gibi dini inançları içerisine almaktadır.
2.Faktör,büyü.
3. Faktör, astroloji (yıldız falı), burçlar, medyum gibi vasıtalarla gelecek olaylar hakkında bilgi sahibi olmayı, kehaneti ifade eden maddeleri içerdiğinden geleceği bilme olarak isimlendirildi.
4. Faktör, insanın fiziki organlarını kullanmadan, diğer bazı güçlerini kullanarak, nesne üzerinde etkili olmasını, başka deyişle düşünce gücü veya manevi bir güçle fiziki bir nesneyi doğrudan etkileme anlamına gelen ifadeleri içerisine almaktadır.
5. Faktör, ruhun çeşitli durumlarını ifade eden maddeleri bir araya getirdiği için ruhçuluk olarak isimlendirilmiştir.
6. Faktör, dünya dışındaki yabancı varlıklarla ilgili maddelere sahip olduğundan olağandışı yaşam formları olarak isimlendirilmiştir.
7. Faktör, batıl inançları gösteren maddeleri içine aldığından batıl inanç boyutu olarak isimlendirilmiştir.
Kimlere Uygulanabilir
Üniversite Öğrencileri
Derecelendirme
5'li likert (1=kesinlikle katılmıyorum - 2=katılmıyorum- 3=yarı yarı yarıya katılıyorum - 4=katılıyorum - 5=tamamen katılıyorum)
Ölçek Puanlaması
Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi
Geleneksel dini paranormal inanç ile Klasik paranormal inanç boyutları arasında yüksek düzeyde anlamlı, pozitif bir korelasyon, ilişki olduğu görülmektedir (p<.001; r= .354). Bu sonuca göre, Geleneksel dini paranormal inançlarla Klasik paranormal inanç arasında bir ilişki vardır. Bu iki paranormal boyut, bir biri ile ilişkilidir.
Geçerlik
Paranormal İnanç Ölçeğinin (PİÖ) yapı geçerlik testi için, deneklere sunulan toplam 29 paranormal inanç ifadesinden alınan cevaplara ‚temel bileşenler‛ (principal components) ve ‚faktör analizi‛ testleri yapılmış, faktörler rotasyona
tabi tutulmuştur. Temel bileşenler ve faktör analizi, ölçme aracının ‚yapı geçerlik‛ çalışmasında kullanılır. Hazırlanan maddelerin tek bir boyutta toplanıp toplanmadığına bakılması faydalı, hatta bazen gerekli olur. Bu durumda, puanlama yapıldıktan sonra, madde puanları faktör analizine tabi tutulur. Bu ana-lizde, birinci faktör yükü en büyük olan cümleler/maddeler seçilir. Ölçekteki maddelerin faktör yüklerinin birinci faktörde toplanması, bu maddelerin aynı özelliği (faktörü/boyutu) ölçtüğünü, dolayısıyla geçerliğini gösterir. Faktör yükleri, ikinci ya da üçüncü faktörlerde toplanan maddeler ise, başka faktörleri (boyutları) ölçüyor demektir. Yapı geçerlik testi için yapılan temel bileşenler faktör analizi sonuçları, Paranormal İnanç Ölçeğinin ‚yedi boyut‛ta toplandığını göstermektedir. Bunlar, ‚Geleneksel dini paranormal inançlar, Psişik, Büyü, Batıl inanç, Ruhçuluk, Olağandışı yaşam formları, Gelecek hakkında bilgi sahibi olma‛ boyutlarıdır. Ölçekteki maddelerin faktör yüklerinin ‚.42 ve .86‛ arasında olduğu görülmüştür. Bunlardan yedi faktör 1.0’dan daha büyük özdeğere sahiptir ve toplam varyansın %58.7’sini açıklamaktadır, faktör özdeğeri ise %16.8 olarak bulunmuştur
Güvenirlik
Güvenirlik ölçme sonuçlarının tesadüfî hatalardan arınırlık derecesini ve maddelerin iç tutarlılığa sahip oluşunu ifade eder. Araştırma verilerinin güvenilir olması ölçme aracının güvenilir olmasına bağlıdır. Ölçme aracının güvenilir oluşu, maddelerinin iç tutarlığa sahip olduğunu, her zaman aynı şeyi ölçebildiğini, ölçme sonuçlarının da tesadüfî hatalardan uzak olduğunu gösterir. Bir ölçme aracının güvenirliğini ölçmede çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar, anketin iki kez uygulanması ya da bir kez uygulanmasıyla elde edilen sonuçlardan yararlanarak yapılan güvenirlik çalışmalarıdır. Bu çalışmada bir ölçme aracının sadece bir kez uygulanmasıyla elde edilen ölçme sonuçlarından yararlanarak ölçme güvenirliğini tespit etme yoluna gidilmiştir. Kişilik, ilgi ve tutum testleri gibi davranış ölçek ve envanterlerinde, eğer cevaplar ‚derecelenmiş ise (ör. Likert usulü), o zaman Cronbach tarafından geliştirilen ve Cronbach Alpha (α) güvenirlik katsayısı olarak bilinen formülden yararlanılır.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr