İstatistik Kaygısı Ölçeği
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
Ölçek Çeşidi
Uyarlama
Kategori(ler)
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Güler, N., Taşdelen-Teker, G., ve İlhan, M. (2019). Lisansüstü eğitim öğrencilerine yönelik İstatistik Kaygısı Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 10(4), 435-450. doi:10.21031/epod.550765
Geliştiren/Uyarlayan
Gülşen Taşdelen Teker, Mustafa İlhan, Neşe Güler
Yıl
2019
Kaynak Adı
Lisansüstü Eğitim Öğrencilerine Yönelik İstatistik Kaygısı Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması
Dergi
Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi
Cilt
10
Sayı
4
Sayfa Aralığı
435-450
Dosyalar
Makale
PDF
DOI
http://dx.doi.org/ 10.21031/epod.550765
Sorumlu Yazar
Neşe Güler
İletişim
gnguler@gmail.com
Ölçülen Özellikler
İstatistik Kaygısı
Alt Boyutlar
Tek Alt Boyut
Kimlere Uygulanabilir
Yüksek Lisans Öğrencileri
Derecelendirme
4'l üLikert (1=Hiç Katılmıyorum 4=Tamamen Katılmıyorum)
Ölçek Puanlaması
Ölçekten alınabilecek puan 17 ile 68 arasında değişmektedir.
Ölçek Değerlendirmesi
Ölçekten alınacak puanın yüksek olmasına bağlı olarak yüksek lisans öğrencisinin istatistik kaygısı artmaktadır.
Çeviri Süreci
İKÖ Türkçeye uyarlanırken öncelikle, ölçeğin orijinal formunu geliştiren araştırmacılar ile iletişime geçilmiştir. Bu kapsamda 10 Kasım 2018 tarihinde Günter Faber’e ölçeğin Türkçeye uyarlanmasına dair onayının istendiği bir elektronik posta gönderilmiştir. Günter Faber’den 11 Kasım 2018’de ölçeğin Türkçeye uyarlanmasına onay verdiğini bildiren elektronik posta alınmış ve böylece uyarlama sürecine başlanmıştır. Uyarlama sürecindeki birinci adım, ölçeğin İngilizceden Türkçeye çevrisinin yapılmasıdır. Ölçme aracını kaynak dilden hedef dile çevirirken yargılayıcı tek çeviri, yargılayıcı geri çeviri, istatistiksel analizlere dayalı tek çeviri ve istatistiksel analizlere dayalı geri çeviri olmak üzere başvurulabilecek dört farklı yöntem vardır (Hambleton & Bollwark, 1991). Bu çalışmada; bir ya da birkaç çevirmenin ölçeği kaynak dilden hedef dile çevirmesi, daha sonra başka bir grubun orijinal form ile çeviri formu karşılaştırıp iki formun dilsel açıdan denk olup olmadığına karar vermesi ve gerekli görmeleri halinde çeviri formda değişiklik yapmaları esasına dayanan (Hambleton & Kanjee, 1993) yargılayıcı tek çeviri yöntemi kullanılmıştır. Bu doğrultuda, ölçek maddeleri üçü ölçme değerlendirme, biri sosyal bilgiler eğitimi ve biri de eğitim programları ve öğretim alanından olmak üzere beş uzman tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Çeviriyi yapan eğitim programları ve öğretim uzmanının lisans mezuniyeti İngilizce öğretmenliği olduğundan uyarlama sürecinde ayrıca bir İngiliz dili uzmanından çeviri talebinde bulunulmamıştır. Beş uzman, ölçeği birbirinden bağımsız olarak çevirdikten sonra uzmanların yaptığı çeviriler bir araya getirilip her bir madde için ilgili maddeyi en iyi yansıtan Türkçe ifadeler kararlaştırılmıştır. Daha sonra oluşturulan Türkçe form, ölçeğin orijinal formu ile birlikte iki farklı uzmana sunulmuş ve uzmanlardan iki formun birbirine denk olup olmadığını incelemeleri talep edilmiştir. Her iki uzman da iki formun genel itibariyle birbirine denk olduğu yönünde görüş bildirmiştir. Sadece uzmanlardan biri, ölçeğin 15. maddesinin orijinal formu tam olarak yansıtmadığını ifade edip ilgili madde için revizyon önermiştir. Uzman tarafından önerilen bu revizyon, araştırmacılar tarafından da benimsenmiş ve ilgili maddenin çevirisinde gereken değişiklik yapılmıştır
Geçerlik
İKÖ’nün yapı geçerliği için önce AFA uygulanmış ve ulaşılan bulgular Tablo 5’te verilmiştir. AFA sonuçlarına göre, İKÖ’nün Türkçe formu ölçeğin orijinal formu gibi tek boyutlu bir yapıya sahiptir. Tek boyutlu bu yapı için açıklanan varyans oranı %59 olarak bulunmuştur. Tablo 5’te görüldüğü üzere ölçekteki maddelerin faktör yükleri .60 ile .87 arasında değişmektedir
Tablo 6’ya göre, ilk öz değer gerçek veride tesadüfi veriye kıyasla daha büyüktür. İkinci öz değerler karşılaştırıldığında ise tesadüfi veriden kestirilen değerin daha büyük olduğu görülmektedir. Dolayısıyla ölçeğe ilişkin tek boyutlu yapı paralel analiz yöntemiyle de teyit edilmiştir. AFA ile paralel analiz sonrasında, DFA gerçekleştirilmiştir. DFA’da test edilen ilk model, İKÖ’nün orijinal formu geliştirilirken dikkate alınan endişe, kaçınma ve duygusallık şeklindeki üç boyutlu yapıdır. DFA sonucunda üç boyutlu bu yapıya ait uyum indeksleri Tablo 7’de verilmiştir. incelendiğinde endişe boyutundaki maddelerin faktör yüklerinin .65 ile .85 arasında, kaçınma boyutundaki maddelerin faktör yüklerinin .52 ile .84 arasında ve duygusallık boyutundaki maddelerin faktör yüklerinin .81 ile .84 arasında sıralandığı görülmektedir. Yine Şekil 1’de görüldüğü üzere, kaçınma boyutundaki üç ve dört numaralı maddelerin hata varyansları birbiriyle ilişkilendirilerek modifikasyon uygulanmıştır. Üç numaralı madde, istatistik yerine başka bir dersi seçme ve dört numaralı madde, derste sunum konuları paylaşılırken istatistik içermeyen bir konuyu tercih etme şeklinde ifadeler içermektedir. Dolayısıyla istatistiksel olarak yapılan modifikasyonlar kuramsal olarak da desteklenmektedir. Üç boyutlu modelin ardından İKÖ’ye ilişkin tek faktörlü model test edilmiştir. Çünkü İKÖ’deki maddeler üç boyutlu bir yapı öngörülerek yazılmış olmasına rağmen AFA’da karşılaşılan yapı ölçeğin orijinal formunda da Türkçe formunda da tek faktörlü bulunmuştur. Tek boyutlu yapı için uyum indeksleri Tablo 8’de verilmiştir. Tablo 8’deki değerler İKÖ’nün Türkçe formuyla elde edilen ölçümlerin tek boyutlu model ile de uyum verdiğini yansıtmaktadır. İKÖ’nün Türkçe formunda tek boyutlu yapı için ulaşılan ölçüm modeli Şekil 2’de verilmiştir Şekil 2’ye göre, İKÖ’nün Türkçe formu için tek boyutlu modeldeki faktör yükleri, .45 ile .85 arasında değişmektedir. Ayrıca Şekil 2’de görüldüğü gibi üç boyutlu modeldeki modifikasyona ek olarak ölçeğin sekizinci ve dokuzuncu maddelerine ait hata varyansları da birbiri ile ilişkilendirilmiştir. Ölçeğin sekizinci maddesi, derslerdeki istatistiksel içeriklerin anlaşılmasında yaşanan zorluklar ile ilgili iken; dokuzuncu maddesi, istatistik tablolarının yorumlanmasında yaşanan sorunlara ilişkindir. Buna göre, model-veri uyumunu iyileştirmek amacıyla uygulanan modifikasyonlar, kuramsal olarak da açıklanabilir niteliktedir.
Güvenirlik
İKÖ’nün Türkçe formunun DFA’da hem üç boyutlu hem de tek boyutlu yapıyla uyum verdiği göz önüne alınarak iç tutarlık katsayısı yalnızca ölçeğin geneli için hesaplanmamış; aynı zamanda alt ölçekler bazında da güvenirlik analizi yapılmıştır. İKÖ’deki üç alt boyut ile ölçeğin geneli için hesaplanan iç tutarlık katsayıları Tablo 9’da sunulmuştur. Tablo 9’a göre hesaplanan iç tutarlık katsayıları, .83 ile .96 arasında sıralanmaktadır.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr