Demokratiklik Ölçeği
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
Ölçek Çeşidi
Geliştirme
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Kaya, F. (2021). Democracy Scale For Teacher Candidates: A Validity And Reliability Study. In: Education Quarterly Reviews, 4(2), 539-546. doi: 10.31014/aior.1993.04.02.299
Geliştiren/Uyarlayan
Fatih Kaya
Yıl
2021
Kaynak Adı
Democracy Scale For Teacher Candidates: A Validity And Reliability Study. (ÖĞRETMEN ADAYLARININ DEMOKRATİKLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI)
Dergi
Education Quarterly Reviews
Cilt
4
Sayı
2
Sayfa Aralığı
539-546
Dosyalar
Makale
PDF
DOI
10.31014/aior.1993.04.02.299
Sorumlu Yazar
Fatih KAYA
İletişim
fatih.kaya@inonu.edu.tr
Ölçülen Özellikler
Demokrasi, demokratik katılım, Demokratik Tutum
Alt Boyutlar
Demokratik Tutum belirleme
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları
Ölçek 17 maddeden oluşmaktadır.
1-Demokrasiyi yaşam biçimi olarak kabul ederim.
2-Herkesin seçme ve seçilme hakkı olduğuna inanırım.
3-Demokrasinin ve çeşitliliğin toplum için yararlı olduğunu düşünürüm.
4-Herhangi bir konuda azınlığın görüşüne saygı duyarım
5-İnsanlardan gelebilecek eleştirileri anlayışla karşılarım
6- Farklı kültürlerden insanlarla çalışabilirim.
7-Siyasi konularda farklı görüşlerden insanları dinlerim.
8-Siyasi konularda sorumluluk alırım.
9-Başkalarının siyasi tercihlerine saygı duyarım.
10-Toplumda farklı görüşlerin temsil edilmesini isterim.
11-İnsanların bireysel hak ve özgürlüklere sahip olması konusunda mücadele ederim.
12-Hukuk kurallarına uyarım.
13-Herkese eşit davranırım.
14-Farklı düşüncelere saygı duyar, onlara hoşgörü ile yaklaşırım
15-Kadın ve erkeğin siyasette eşit söz hakkı olduğuna inanırım
16-Kadınların yönetimlerde rol almalarını desteklerim
17- Kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olmasını desteklerim
Kimlere Uygulanabilir
Öğretmen Adayları, Üniversite Öğrencileri, Yetişkinler
Derecelendirme
Ölçeğin puanlanmasında “Katılmıyorum”dan “Tamamen Katılıyorum”a doğru sıralanan 5’li likert tipi dereceleme kullanılmıştır.
Ölçek Puanlaması
Geçerlik çalışmaları kapsamında yapılan AFA sonucunda 17 maddenin tek bir faktör altında toplandığı görülmüştür. Ölçekte yer alan maddelerin faktör yüklerinin “.476” ile “.752” arasında değiştiği, faktör ortak varyanslarının ise “.468” ile “.645” arasında değiştiği ve ölçekte yer alan 17 maddenin toplam varyansının %49. 640’ını açıkladığı belirlenmiştir. Ölçeğin madde geçerliğine ve homojenliğine ilişkin olarak ayrıca düzeltilmiş madde-test korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Düzeltilmiş Madde-Test Korelasyonlarının “.471” ile “.676” arasında değiştiği; ölçeğin Cronbach’s Alpha iç tutarlılık katsayının ise .88 olduğu bulgulanmıştır.
Ölçek Değerlendirmesi
Araştırmada öğretmen adaylarının demokratiklik düzeylerini belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirilmek amaçlanmıştır. Bu nedenle araştırmanın amaçları doğrultusunda öğretmen yetiştiren fakültelerin öğretmen adaylarına yönelik demokratik tutum geliştirme noktasında üstlendiği rol ortaya konularak kuramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Daha sonra alan yazın taranarak geliştirilen benzer ölçekler irdelenmiş ve “öğretmen adaylarının demokratiklik” durumunu ortaya koyan herhangi bir ölçeğe rastlanmadığı tespit edilmiştir. Nihayetinde ölçek geliştirme aşamasına geçilmiş ve bu amaçla ilk olarak eğitim fakültesi öğrencilerinden oluşan 45 kişilik bir öğrenci grubundan demokratiklikle ilgili bir kompozisyon yazması istenmiştir. Daha sonra öğrencilerin yazdığı kompozisyondan elde edilen verilerin yanı sıra alan yazın taranmış ve benzer ölçeklerden (Gözütok, 1995; Zencirci, 2003; Keçe ve Dinç, 2015; Şimşek, 2011; Tutkun ve Genç, 2013; Yazıcı, 2003; Sincar, Şahin ve Beycioğlu, 2019; Shechtman, 2002) de yararlanarak taslak bir madde havuzu oluşturulmuştur. Oluşturulan taslak madde havuzuna 50 madde yerleştirilmiş ve taslak maddeler üzerinde yapılan düzenlemeler sonucunda araştırmanın amaçlarına uygun olacak biçimde 45 madde uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda 40 madde belirlenerek ölçek ön uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Daha sonra geçerlik çalışmaları kapsamında yapılan AFA sonucunda 17 maddenin tek bir faktör altında toplandığı görülmüştür. Ölçekte yer alan maddelerin faktör yüklerinin “.476” ile “.752” arasında değiştiği, faktör ortak varyanslarının ise “.468” ile “.645” arasında değiştiği ve ölçekte yer alan 17 maddenin toplam varyansının %49. 640’ını açıkladığı belirlenmiştir. Ölçeğin madde geçerliğine ve homojenliğine ilişkin olarak ayrıca düzeltilmiş madde-test korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Düzeltilmiş Madde-Test Korelasyonlarının “.471” ile “.676” arasında değiştiği; ölçeğin Cronbach’s Alpha iç tutarlılık katsayının ise .88 olduğu bulgulanmıştır.
Ölçeğin AFA soncunda elde edilen yapısını test etmek amacıyla DFA yapılmıştır. Yapılan doğrulayıcı faktör analizine ilişkin uyum iyiliği değerleri şöyledir: χ2/df=2.45, GFI=0.94, AGFI=0.93, NFI=0.95, NNFI/TLI=0.95, IFI=0.95, CFI= 0.96, RMSEA=0.041, RMR=0.032, SRMR=0.043. DFA sonuçları değerlendirildiğinde ölçme aracının alanyazında kabul gören değerlere ve uyum iyiliği indekslerine sahip olduğu söylenebilir.
Araştırmada ayrıca ölçeğin zamana karşı tutarlılığını belirlemek üzere, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 87 öğrenciye 15 gün ara ile ölçme aracı uygulanmıştır. Bu uygulamalardan elde edilen veriler üzerinden yapılan analizler sonucunda iki uygulama arasındaki korelasyon katsayısı “.85” olarak hesaplanmıştır. Bu korelasyon katsayısına göre ölçeğin zamana karşı tutarlı olduğu ifade edilebilir.
Geçerlik
Ölçek geliştirme aşamasında taslak madde havuzuna 50 madde yerleştirilmiş ve taslak maddeler üzerinde yapılan düzenlemeler sonucunda araştırmanın amaçlarına uygun olacak biçimde 45 madde uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda 40 madde belirlenerek ölçek ön uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Daha sonra geçerlik çalışmaları kapsamında yapılan AFA sonucunda 17 maddenin tek bir faktör altında toplandığı görülmüştür. Ölçekte yer alan maddelerin faktör yüklerinin “.476” ile “.752” arasında değiştiği, faktör ortak varyanslarının ise “.468” ile “.645” arasında değiştiği ve ölçekte yer alan 17 maddenin toplam varyansının %49. 640’ını açıkladığı belirlenmiştir. Ölçeğin madde geçerliğine ve homojenliğine ilişkin olarak ayrıca düzeltilmiş madde-test korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Düzeltilmiş Madde-Test Korelasyonlarının “.471” ile “.676” arasında değiştiği; ölçeğin Cronbach’s Alpha iç tutarlılık katsayının ise .88 olduğu bulgulanmıştır.
Güvenirlik
Ölçeğin güvenirlik çalışmaları kapsamında yapılan analizler sonucunda, Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayıları, birinci çalışma grubu için “.88” ikinci çalışma grubu için “.89” olarak hesaplanmıştır. Kline (2011) genel olarak güvenirlik katsayısının “.90” civarında mükemmel, “.80” civarında çok iyi, “.70” civarında yeterli, “.50”nin altında ise yetersiz olduğunu belirtmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında, bu araştırma için hesaplanan iç tutarlılık katsayılarının çok iyi düzeyde olduğu söylenebilir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr