Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.

---

Link: https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3739

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

40 Sosyal ve Beşeri Bilimler » 420 Spor Bilimleri, Eğlence ve Boş Zaman

---

Kaynak Türü: Makale

---

Kaynak/Referans:

Akgül, B.M., Özdemir, A.S., Öğüt Erturan E.E., ve Karaküçük, S.(2016). Ciddi Boş Zaman Envanteri ve Ölçümü: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, 13(2), 2820-2830.doi:10.14687/jhs.v13i2.3739

---

Geliştiren/Uyarlayan: Suat Karaküçük, Ali Selman Özdemir, Beyza Merve Akgül, Esin Esra Erturan Öğüt

---

Yıl: 2016

---

Kaynak Adı: Ciddi Boş Zaman Envanterive Ölçümü: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

---

Dergi: Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi

---

Cilt: 13

---

Sayı: 2

---

Sayfa Aralığı: 2820-2838

---

DOI: doi:10.14687/jhs.v13i2.3739

---

Sorumlu Yazar: beyza merve akgül

---

İletişim: beyzakgulgazi@gmail.com

---

Ölçülen Özellikler: Ciddi Boş Zaman

---

Alt Boyutlar: Anlamlı Çaba, Azim, Bireyselliğini İfade Etme, Boş Zaman Kariyer Olasılığı, Boş Zaman Kariyerinde İlerleme, Finanasal Geri Dönüş, Grup Başarıları, Grup Çekiciliği, Grup İdamesi, Kendince Eğlenmek, Kendinden Tatmin Olma, Kendini Gerçekleştirme, Kendini İfade Etme Yeteneği, Kişisel Zenginleşme, Öz-İmaj, Özgün Ahlaki Değerler, Rekreasyon, Uğraşla Özdeşim

---

Kimlere Uygulanabilir: Yetişkinler

---

Derecelendirme: 9'lu Likert

---

Çeviri Süreci:

Her bir test maddesinin Türkçe ifadesinde bir hata olup olmadığı ve bu maddelerin taşıdıkları anlamları ne ölçüde yansıttığını tespit etmek amacıyla dilsel eşdeğerlilik çalışması yapılmıştır. Ölçeğin uyarlanmış formu, kültüre uygun ve anlaşılabilir olmadığı takdirde geçerlik ve güvenirlik bundan etkilenmekte ve bu tür ölçme araçlarının kullanılması olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Dilsel eşdeğerlik düzeyinin belirlenmesine yönelik ilk olarak orijinal ölçek formunun hedef dile çevirisi yapılmıştır. Ölçek uyarlama çalışmalarının en önemli adımını oluşturan çeviri aşamasında en çok tercih edilen “Geri Çevirme Yöntemi” (back translation) kullanılmıştır (Aksayan ve Gözüm, 2002). Bu yöntemde en az iki bağımsız çevirmen olmalıdır. Birinci çevirmen, orijinal ölçeği hedef dile, ikinci çevirmen hedeflenen dile çevrilen ölçeği orijinal dile çevirir (Carlson, 2000). Ölçeğin özgün formu İngilizce dil yeterliğine sahip bir alanında uzman ve bir İngilizce dil uzmanı tarafından birbirlerinden bağımsız olarak Türkçeye çevrilmiştir. Çeviriler incelenerek oluşturulan Türkçe taslak form, iki eğitim alan uzmanı tarafından İngilizceye geri çevirisi yapılmıştır. Savaşır (1994)’a göre çeviriyi yapanın her iki dili ve ölçeğin ilgili olduğu konuyu bilmesi gerekmektedir. Ölçek maddelerinin aslı ile karşılaştırılması ardından gerekli düzenlemeler yapılmış ve nihai Türkçe forma ulaşılmıştır. Bir sonraki aşama olarak oluşturulan Türkçe form ile İngilizce formun aynı anlamını taşıyıp taşımadığının uygulamada belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu aşamada her iki form Gazi Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği hazırlık sınıflarında öğrenim gören 34 öğrenciye üçer hafta ara ile önce ölçeğin orijinal formu sonra da Türkçeye çevrilmiş hali uygulanmıştır. İki test arasındaki uygulama süresi için ortalama 2-4 haftanın uygun olduğu söylenebilir (Özgüven, 1994; Büyüköztürk, 2007). Her iki ölçekten alınan puanlar arasındaki tutarlılığı test etmek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısına bakılmıştır. Ölçeğin özgün ve Türkçe biçimlerinin yüksek düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki gösterdiği görülmektedir [r= .82; p< .01]. Bu sonuca göre ölçeğin, özgün ve Türkçe biçimlerin eşdeğer olduğu söylenebilir.

---

Geçerlik:

DFA uyum indeksi sınırları incelendiğinde ölçeğin özgün faktör yapısıyla Türkçe halinin faktör yapısının uyuştuğu görülmektedir. Ciddi Boş Zaman Envanteri ve Ölçümü’nün 18 faktörlü yapısına ilişkin model DFA ile sınandığında hesaplanan RMSEA, SRMR, RMR ,X2 /df, IFI, CFI, NFI ve NNFI değerleri yapının kabul edilebilir uyuma sahip olduğunu göstermektedir. Bununla beraber özgün ölçekteki yapıyla benzer aralıklarda yer almaktadır. Buna göre modelin uyumunun yeterli olduğu ifade edilebilir. DFA sonuçlarına göre tüm maddelerin ve alt boyutların t değerleri anlamlı bulunmuştur. Bir başka deyişle, ölçekten herhangi bir madde çıkarılmasına gerek yoktur. Bu sonuçlar, ölçekteki maddelerin geçerliklerinin yüksek olduğunu, CBZ’ye ilişkin ayırt edici olduğu ve CBZ perspektifini ölçmeye yönelik maddeler ve alt ölçekler olduğunu göstermektedir.

---

Güvenirlik:

CBZEÖ’nün güvenirliğini belirlemeye yönelik olarak iç tutarlılık (Cronbach Alpha) ve test-tekrar test yöntemleri kullanılmıştır. İç tutarlılık (Cronbach alpha) güvenirlik kat sayısı ölçeğin tümü için .97 olarak hesaplanmıştır. 18 faktörden oluşan Ciddi Boş Zaman Envanteri ve Ölçümü’nün Cronbach alfa değerleri faktörler için .85 ile .97 arasında değişmektedir. CBZEÖ’nün test-tekrar test yöntemiyle yapılan güvenirlik çalışmasında ölçeğin tamamı için .93 güvenirlik katsayısı bulunmuştur Güvenirlik katsayısı .70 ve üzerinde olan ölçeklerin güvenilir olduğu (Büyüköztürk, 2010; Leech, Barlett & Morgan, 2005; Tezbaşaran, 1996) dikkate alındığında, ölçeğin tümüne ve alt ölçeklere ait güvenirlik katsayılarının kabul edilebilir sınırlar içerisinde yer aldığı görülmektedir.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr