Mobil Öğrenme Bağlamında Dikkat ve Odaklanma Ölçeği
Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının bilimsel araştırmalarda kullanılması için sorumlu yazara araştırmanın amacı ile bilgi notu içeren bir e-posta gönderilerek izin alınması zorunludur.
Link: https://universalscholars.org/index.php/ijeei/issue/view/17
Ölçek Çeşidi: Geliştirme
Kategori(ler):
30 Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme » 350 Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
Yıldız, E. P. (2025). Attention and focus in the context of mobile learning: A scale development study. International Journal of Educational Excellence and Innovation, 2(7), 9–22. https://doi.org/0.5281/zenodo.16310884.
Geliştiren/Uyarlayan: Ezgi Pelin Yıldız
Yıl: 2025
Kaynak Adı: Attention and Focus in the Context of Mobile Learning: A Scale Development Study.
Dergi: International Journal of Educational Excellence and Innovation
Cilt: 2
Sayı: 7
Sayfa Aralığı: 9-22
DOI: https://doi.org/0.5281/zenodo.16310884.
Sorumlu Yazar: Doç. Dr. Ezgi Pelin YILDIZ
İletişim: yildizezgipelin@gmail.com
Ölçülen Özellikler: Dikkat, eğitim ortamı, Mobil Öğrenme, Odaklanma
Alt Boyutlar: Dışsal ve içsel dikkat dağılmaları, Görev yönetimi, Motivasyonel odaklanma, Odaklanma süresi, Öz düzenleme
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: When someone speaks in the environment during mobile learning, I immediately lose my attention.
The physical environment (light, temperature, etc.) negatively affects my mobile learning efficiency.
During mobile learning, the movements of people next to me disrupt my focus.
MADDE SAYISI: 20
Kimlere Uygulanabilir: 18-25 yaş aralığındaki üniversite öğrencileri
Derecelendirme: 5 Lİ LİKERT KESİNLİKLE KATILMIYORUM: 1, KATILMIYORUM: 2 KARARSIZIM: 3 KATILIYORUM: 4 KESİNLİKLE KATILIYORUM: 5
Ölçek Puanlaması: Ölçekten alınabilecek puan 5 ile 100 puan arasında değişmektedir. Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi: Geliştirilen Dikkat ve Odaklanma Ölçeği’nin değerlendirilmesinde, öncelikle geçerlilik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Geçerlilik kapsamında kapsam, yapı ve görünüş geçerliği incelenmiş; yapı geçerliğini belirlemek amacıyla açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri uygulanmıştır. Güvenirlik çalışmaları kapsamında ise Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmış, madde-toplam korelasyonları incelenmiş ve test-tekrar test yöntemiyle zamana karşı tutarlılığı değerlendirilmiştir. Ölçek, Likert tipi derecelendirme ile puanlanmakta olup, yüksek puanlar mobil öğrenme sürecinde bireylerin dikkat ve odaklanma düzeylerinin yüksek olduğunu göstermektedir. Bu analizler sonucunda, ölçeğin mobil öğrenme bağlamında dikkat ve odaklanma düzeylerini ölçmede geçerli ve güvenilir bir araç olduğu ortaya konmuştur.
Geçerlik: Mobil Öğrenme Bağlamında Dikkat ve Odaklanma Ölçeği’nin geçerlilik çalışması kapsamında, kapsam ve yapı geçerliği değerlendirilmiştir. Yapı geçerliğini incelemek amacıyla Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmıştır. AFA sonucunda, özdeğeri 1’in üzerinde olan 20 maddeden oluşan beş faktörlü bir yapı belirlenmiş ve bu yapı toplam varyansın %66,91’ini açıklamıştır. Sosyal Bilimler alanında, açıklanan varyans oranının %30’un üzerinde olması genellikle yeterli kabul edildiğinden (Büyüköztürk ve ark., 2018; Balcı, 2022), elde edilen bu oran tatmin edici düzeydedir. Ayrıca Hair ve ark. (2019), çok boyutlu ölçeklerde açıklanan toplam varyansın %60’ın üzerinde olmasının yapı geçerliğine ilişkin güçlü bir kanıt olduğunu belirtmektedir. Faktör yapısını daha net biçimde ortaya koymak ve madde yüklemeleri arasındaki çapraz yüklemeleri en aza indirmek amacıyla Varimax gibi bir döndürme yöntemi uygulanmıştır. Bu döndürme işlemi, ölçeğin kuramsal çerçevesini desteklemekte ve ölçme aracının psikometrik açıdan sağlamlığına katkı sağlamaktadır (Costello & Osborne, 2005).
Güvenirlik: Geçerlilik analizleri, bir ölçeğin ölçmeyi amaçladığı kavramı ne kadar doğru ve anlamlı bir şekilde ölçtüğünü belirlemede temel bir adımdır. Yapı geçerliliği, özellikle çok boyutlu psikolojik veya davranışsal yapıları ölçen ölçekler için kritiktir. Bu bağlamda uygulanan Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), ölçeğin altında yatan faktörlerin ortaya çıkarılmasına, hangi maddelerin bu faktörlere anlamlı şekilde yüklendiğinin belirlenmesine ve ölçeğin teorik yapıyla ne ölçüde uyumlu olduğunun test edilmesine olanak tanır (Büyüköztürk, 2018). Elde edilen faktör sayısı, açıklanan varyans oranı ve faktör yüklerinin tutarlılığı, yapı geçerliliğinin temel göstergeleri arasındadır. AFA sonucunda ortaya çıkan faktör yapısı, ölçeğin ölçmeyi amaçladığı yapıyı temsil ettiğine dair güçlü kanıtlar sunar. Bu nedenle, yapı geçerliliğinin sağlanması, geliştirilen ölçüm aracının bilimsel güvenirliği ve geçerliliği için vazgeçilmez bir adımdır (Hair vd., 2019).
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr