Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının atıf gösterilmesi ve bilimsel araştırmalarla sınırlı olmak kaydıyla kullanılmasına izin veriyorum/z/. Araştırmanının başlangıcında araştırmanın amacı ile bir bilginin sorumlu yazara e-posta gönderilmesi yeterlidir.

---

---

Link: https://uhsk.org/2023/dosya/uhsk2023-kongre-kitabi.pdf

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kategori(ler):

60 Sağlık Bilimleri » 606 Halk Sağlığı

---

Kaynak Türü: Bildiri Kitabı

---

Kaynak/Referans:

Budak, S. N., Yapar, D., Budak, B., Tüzün, H., & Özkan, S. (2023, December 14-17). Turkish adaptation of Environmental Health Literacy Survey Instrument: Validity-Reliability Study [Conference presentation]. 7th International & 25th National Public Health Congress, Antalya, Turkey.

---

Geliştiren/Uyarlayan: Sümeyye Nur Budak, Dilek Yapar, Burkay Budak, Hakan Tüzün, Seçil Özkan

---

Yıl: 2023

---

Kaynak Adı: Turkish adaptation of Environmental Health Literacy Survey Instrument: Validity-Reliability Study

---

Sayfa Aralığı: 317

---

Kitap Adı: 7th International & 25th National Public Health Congress

---

Yayınevi: 7th International & 25th National Public Health Congress

---

Editör: HASUDER

---

Sorumlu Yazar: Sümeyye Nur Budak

---

İletişim: sumeyyenur.budak@gmail.com

---

Ölçülen Özellikler: çevre sağlığı okuryazarlığı

---

Alt Boyutlar: Besin Ölçeği, Genel Çevre Sağlığı Ölçeği, Hava Ölçeği, Su Ölçeği

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: Bu çalışma, Dr. Sümeyye Nur Budak'ın 'Çevre sağlık okuryazarlığı ölçüm aracının (Environmental health literacy survey instrument) Türkçe uyarlaması: Geçerlilik-güvenilirlik çalışması / Turkish adaptation of environmental health literacy survey instrument: Validity-reliability study' isimli 2023 yılında Ulusal Tezde uzmanlık tezi olarak yayımlanmıştır. Çalışmanın orjinaline ve detaylı haline 'https://tez.yok.gov.tr/ ' adresinden ulaşabilirsiniz
Özet
Giriş: Çevre sağlık okuryazarlığı ise çevresel maruziyetlerin sağlıkla
ilişkisinin anlaşılması ile başlayan ve sağlık okuryazarlığı, çevre sağlığı bilimleri,
risk iletişimi gibi unsurları birleştiren bir disiplindir. Çevre sağlık okuryazarlığı,
çevresel faktörlerden kaynaklanan sağlık riskleri konusunda farkındalık oluşturarak
bireylere ve toplumlara bu maruziyetleri önlemek veya azaltmak için faydalı
kazanımlar sağlamaktadır ve böylece sağlığın olumsuz etkilenmesini önlemeye
odaklanmaktadır. Geçerli ve güvenilir psikometrik özelliklere sahip değerlendirme
araçları ile çevre sağlık okuryazarlığı düzeylerini belirlemek, şüphesiz ki
eksiklikleri ortaya koyabilmek ve uygun müdahale stratejileri geliştirebilmek için
önemli bir ihtiyaçtır. Bu çalışmada ‘Environmental Health Literacy Survey
Instrument’ ölçüm aracının Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirliğinin
değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Gereç ve Yöntem: Ölçeklerin Türkçe’ye çevirisi çeviri-geri çeviri yöntemi
ile yapıldıktan sonra kültürel ve dil uyarlamasının son basamağı olarak 6 uzman
tarafından kapsam geçerliliğini değerlendirilmiş ve uzman komite tarafından
ölçeklere son hali verilmiştir. Takibinde Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve
Uygulama Merkezi Gazi Hastanesi polikliniklerine başvuran 833 kişiye
uygulanmıştır. Ölçeklerin yapı geçerliliği Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve
gruplar arasında ayrım geçerliliği ile test edilmiştir. Ölçeklerin güvenirliliğini
belirlemek için Cronbach alfa değeri ile iç tutarlılık analizleri yapılmıştır. Test
tekrar test güvenirliliği için sınıf içi korelasyon katsayısı hesaplanmıştır.
96
Bulgular: Çalışmaya dâhil edilen 833 katılımcının yaş ortalaması
36,7±14,4 yıl’dır. AFA analizleri, Genel Çevre Sağlığı Ölçeğinin (GÇSÖ) 3
faktörlü yapısı için faktör yüklerinin 0,766-0,900 arasında; Hava Öleğinin (HÖ) 2
faktörlü yapısı için faktör yüklerinin 0,657-0,821 arasında; Besin Ölçeğinin (BÖ) 3
faktörlü yapısı için faktör yüklerinin 0,624-0,818 arasında; Su Ölçeğinin (SÖ) 3
faktörlü yapısı için faktör yüklerinin 0,514-0,903 arasında olduğunu göstermiştir.
Ölçeklerin test-tekrar test güvenilirliği için sınıf içi korelasyon katsayısı (intraclass
correlation coefficent: ICC) >0,8 ve tatmin edici düzeydedir. Cronbach alfa
duymaktadır.
değerleri GÇSÖ için 0,736; HÖ için 0,605; BÖ için 0,760 ve SÖ için 0,752’dir.
Ölçeklerin iç tutarlılığı tatmin edici düzeydedir. Sadece HÖ geliştirilmeye ihtiyaç
Sonuç: 7 maddeden oluşan Genel Çevre Sağlığı Ölçeği, 7 maddeden oluşan
Hava Ölçeği, 8 maddeden oluşan Besin Ölçeği, 13 maddeden oluşan Su Ölçeği
Türkçe versiyonları geçerli ve güvenilir bulunmuştur. Türkçe Hava Ölçeği 2
boyutlu, diğer ölçekler 3 boyutlu değerlendirilmiş ve her ölçek için alt boyut
puanları ve toplam puanlar hesaplanmıştır.

---

Kimlere Uygulanabilir: 18 yaş üstü bireyler

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr