Vanderbilt Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Aile Değerlendirme Ölçeği
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
Ölçek Çeşidi
Uyarlama
Kategori(ler)
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Küçük-Doğaroğlu, T. (2013). Vanderbilt Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Aile Değerlendirme Ölçeği Türkçe uyarlama çalışması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 385-401.
Geliştiren/Uyarlayan
Tüba Küçük Doğaroğlu
Yıl
2013
Kaynak Adı
Vanderbilt Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Aile Değerlendirme Ölçeği Türkçe uyarlama çalışması
Dergi
Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Cilt
12
Sayı
3
Sayfa Aralığı
385-401
Link:
http://jss.gantep.edu.tr/index.php/jss/article/view/58
Dosyalar
Makale
PDF
Sorumlu Yazar
Tüba Küçük Doğaroğlu
İletişim
tu_kucuk@hotmail.com
Ölçülen Özellikler
Dikkat Eksikliği, Hiperaktivite Bozukluğu
Alt Boyutlar
Depresyon-Anksiyete, Dikkatsizlik, Hiperaktivite, Karşıt Gelme ve Davranım Bozukluğu
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları
Toplam 45 Madde 4 Alt Boyut
Dikkatsizlik (20 m):
Hiperaktivite (9 m):
Karşıt Gelme ve Davranım Bozukluğu (9 m):
Depresyon – Anksiyete (7 m):
Kimlere Uygulanabilir
DEHB Tanılı Çocukların Anneleri
Derecelendirme
4’lü Likert (0= asla - 3= çok sık)
Ölçek Puanlaması
Ölçekte her madde için toplam 4 puan türü yer almaktadır. Davranışın ortaya çıkma sıklığına göre her madde; asla(0), ara sıra(1), sık sık(2) ve çok sık(3) şeklinde puanlandırılmaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi
-
Çeviri Süreci
İlk aşamada ölçeğin orijinal dilinden hedef kitlenin diline çevrilmesi çalışması yapılmıştır. Araştırmada Türkçe uyarlaması ve geçerlik – güvenirlik çalışması hedeflenen Vanderbilt DEHB ADÖ alandan her iki dile hakim olan 5 kişi tarafından Türkçe’ ye çevrilmiştir. Ölçekte yer alan açıklamalar ve maddeler tartışılarak her bir madde için karar verilen Türkçe çevirisi oluşturulmuştur. İkinci olarak çevrilen ölçeğin tekrar orijinal dile çevrilmesi yapılmıştır. Ölçek her iki dili iyi derecede bilen konu ile ilgili uzmanlığı olmayan bir kişi tarafından ölçeğin orijinal dili olan İngilizce’ ye çevrilmiştir. Son olarak iki çeviri arasındaki eşitliğin her iki dili de konuşan örneklemler üzerinde denenmesi ve sınanması aşaması amaçlanmış ancak bu aşama için yeterli örneklem sayısına ulaşılamadığından uzman görüşünden yararlanılmıştır. Tüm maddeler anlaşılabilirlik, anlam kaybı olup olmadığı ve anlam farklılaşması olup olmadığı yönünden incelenmiştir. Bu işlemler sonucunda ölçeğin son haline karar verilerek Türkçe formu oluşturulmuştur.
Geçerlik
Birinci faktörün; 9,37 özdeğere sahip olduğu ve bu faktörün toplam varyansın % 20,84’ünü açıkladığını, ikinci faktörün; 7,34 özdeğere sahip olduğu ve toplam varyansın % 16.32’sini açıkladığı, üçüncü faktörün; 3,88 özdeğere sahip olduğu ve toplam varyansın % 8,63’ünü açıkladığı, dördüncü ve son faktörün ise; 3,67 özdeğere sahip olduğu ve toplam varyansın % 8,15’ini açıkladığı bulunmuştur.
Güvenirlik
Bu çalışmada ölçeğin 1 – 9. maddelerini kapsayan dikkat eksikliği boyutunun .79, 10 –18. maddelerini kapsayan hiperaktivite ve dürtüsellik boyutunun .95, 19 – 38. maddeleri kapsayan karşıt gelme / olma ve davranım bozukluğu boyutunun .93 ve son olarak 39 – 45. maddeleri kapsayan depresyon ve anksiyete bozukluğu boyutunun .81 alfa iç tutarlık katsayısına sahip olduğu görülmüştür.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı
The Vanderbilt ADHD Diagnostic Parent Rating Scale
Orijinal Ölçek Kaynak Türü
Makale
Orijinal Kaynak / Referans
Wolraich M., Lambert W. ve Doffing M. (2003). Psychometric proporties of the Vanderbilt ADHD Diagnostic Parent Rating Scale In A Referred Population. Journal of Pediatr Psychology, 28, 559 - 567. https://doi.org/10.1093/jpepsy/jsg046
Orijinal Ölçek Yazarlar
Kim Worley, Leonard Bickman, Mark L. Wolraich, Melissa A. Doffing, Tonya Simmons, Warren Lambert
Orijinal Ölçek Yıl
2003
Orijinal Ölçek Link:
https://academic.oup.com/jpepsy/article/28/8/559/1020465
Orijinal Ölçek DOI
https://doi.org/10.1093/jpepsy/jsg046
Orijinal Ölçek Dergi
Journal of Pediatr Psychology
Orijinal Ölçek Cilt
28
Orijinal Ölçek Sayı
8
Orijinal Ölçek Sayfa Aralığı
559 - 567