Yaratıcılık Hakkında Ne Düşünüyorsunuz Ölçeği
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
İNDİR
Link: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/nwsaedu/article/view/5000063300
Ölçek Çeşidi: Uyarlama
Kategori(ler):
10 Psikoloji » 101 Bilişsel Süreçler, Bellek ve Karar Verme
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
Dikici, A. (2011). Yaratıcılığın örtük kuramları: Yaratıcılık Hakkında Ne Düşünüyorsunuz Ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1) 588-604.
Yıl: 2011
Kaynak Adı: Yaratıcılığın Örtük Kuramları: Yaratıcılık Hakkında Ne Düşünüyorsunuz Ölçeğinin türk Kültürüne Uyarlanması
Dergi: e-Journal of New World Sciences Academy
Cilt: 6
Sayı: 1
Sayfa Aralığı: 588-604
Sorumlu Yazar: Ayhan Dikici
İletişim: ayhandikici@yahoo.com
Ölçülen Özellikler: Yaratıcılığa İlişkin Örtük Düşünceler, Yaratıcılık
Alt Boyutlar: Cinsiyet, doğum sırası, gençlik, ırk, Kalıtım, Sağlık, zeka
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları:
14 madde ve 7 alt boyuttan oluşmuştur.
örnek maddeler:
1) İlk doğan çocuklar kendisinden sonra doğan
kardeşlerinden daha yaratıcıdır.
2) İlk doğan çocuk yaratıcılıkta bir avantaja sahiptir.
Derecelendirme: 6 Tamamen katılıyorum 5 Oldukça katılıyorum 4 Katılıyorum 3 Katılmıyorum 2 Oldukça katılmıyorum 1 Kesinlikle katılmıyorum
Ölçek Değerlendirmesi:
Elde edilen verilere keşifsel
faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır.
Çeviri Süreci:
Ölçeğin Türkçeye uyarlanabilmesi için ölçeği geliştiren yazarlardan
Prof. Quek Khiok Seng ile 31 Mayıs 2010 tarihinde e-posta yoluyla yazışma
yapılmış ve gerekli izin alınmıştır. Ölçek daha sonra Türkçeye
çevrilmiştir. Türkçe dil uyumu açısından Türkçe dil bilimcisi bir uzmana
inceletilmiştir. Ahyoung ve Eun-Young (1999) ve Brislin, (1970) ölçek
uyarlama çalışmalarında ölçeğin tekrar orjinal diline çevrilmesini ve dil
uyumluluğunun kontrol edilmesini önerirler. Bu nedenle İngilizce dil
bilimcisi bir uzman tarafından ölçek Türkçeden tekrar İngilizceye
çevirilmiş (back translation) ve dil uyumluluğuna bakılmıştır. Uzman
önerileri doğrultusunda Türkçeye uyarlamalar yapılmıştır.
Geçerlik:
DFA’da son olarak, birinci ve ikinci modeli oluşturan yapıların
yakınsama (convergent) ve ayrışma (divergent) geçerliklerinin hesaplanması
gerekmektedir. Yakınsama geçerliğinin sağlanması için bir yapıyı oluşturan
değişkenlerin veya alt boyutların kendi aralarındaki korelasyonlarının
yüksek düzeyde yakınlaşması ya da paylaşması gerekir. Yakınsama geçerliğini
hesaplamanın birkaç yolu vardır (Byrne, 2010: 288; Hair, vd., 2010: 709).
Bunlardan biri faktör yüklerine bakmaktır. Burada temel koşul
standartlaştırılmış yüklerin .50’den daha büyük ve ideal olanı .70’den daha
büyük olmasıdır. Diğer yöntem ise açıklanan ortalama varyans
hesaplamasıdır. Yani burada da önemli olan VE>.50 olmasıdır (Hair, vd.,
2010: 709). Tablo 5’de birinci modelin tüm alt boyutlarında VE>.50’dir.
İkinci modelin alt boyutlarında ise sadece kültür boyutunda VE>.50’dir. Bu durumda fizyoloji boyutunu oluşturan maddelerin yakınsama geçerliğine sahip
olmadığı söylenebilir. Ayrışma geçerliği ise bu boyutların kendi
aralarındaki korelasyonlarının yüksek olmasıdır. Başka bir ifadeyle, bir
yapıyı ölçen alt boyutların bu yapının birer parçası olabilmesi için kendi
aralarında belirli düzeyde korelasyonlarının olması diğer taraftan her bir
boyutun tek başına var olabilmesi için de birbirlerine benzememesi yani
ayrışması gerekmektedir (Bülbül ve Demirer, 2008). Tablo 6’da birinci ve
ikinci modele ait ayrışma geçerliliklerinin hesaplanması için yapılar arası
korelasyonlar ayrı ayrı verilmiştir. Tablo 6’daki korelasyon değerleri
küçük gibi görünse de Cohen and Lea (2002) sosyal bilimler için .30
düzeyinin orta düzey olduğunu belirtir. Gay ve Airasian, (2003: 317)
korelasyonun .10 ya da .15 düzeyinde bulunmasının büyük problem olmadığını
belirtir. Ayrışma geçerliliğinin sağlanmasında bir yapıya ait açıklanan
varyansın o yapının diğer yapılarla arasındaki en yüksek korelasyon
katsayısının karesinden büyük olması (VE>En Yük. Kor.²) gerekmektedir
(Bülbül ve Demirer, 2008; Byrne, 2010: 291).
Güvenirlik:
her madde için madde
puanlarının üst ve alt gruptaki ortalamaları arasındaki fark bağımsız
gruplar t-testi ile test edilmiştir (Turgut ve Baykul, 1992: 163). Ölçeği
oluşturan 14 maddeye ilişkin t değerleri 15.033 ve 2.000 arasında 686 serbestlik derecesi ile .05 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Bu durumda;
ölçeğin puanlanmasının, yaratıcılığa ilişkin örtük düşünceleri yüksek
olanlarla olmayanları birbirinden ayırt edebileceği söylenebilir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı: YHND
Orijinal Ölçek Yazarlar: Cheng, Keung, Seng
Orijinal Ölçek Yıl: 2008
Orijinal Ölçek Geçerlik:
Hair, Black, Babin ve
Anderson (2010: 102) 50'den daha az örneklem için faktör analizi
olmayacağını ve örneklem büyüklüğünün 100'den daha fazla olması gerektiğini
belirtirler. Ayrıca, faktör analizi için madde başına düşen denek sayısının
en az 5 olduğunu ancak 10 olmasının daha kabul edilebilir olduğunu
belirtirler. Bazı araştırmacıların ise her madde başına minimum 20 denek
önerdiklerini vurgularlar. Araştırmada ulaşılan denek sayısı 1274/madde
sayısı 30 olduğuna göre madde başına yaklaşık 42 öğrenci düşmektedir. Bu
durumda örneklemin oldukça iyi olduğu söylenebilir.