Sosyal Bilgiler ile İnsan Hakları Yurttaşlık ve Demokrasi Derslerindeki Değerlere İlişkin Ortak Tutum Ölçeği
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
İNDİR
Ölçek Çeşidi: Geliştirme
Kaynak Türü: Tez
Kaynak/Referans:
Kaya, F. (2021). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler ile insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi derslerindeki değerlere ilişkin tutumları. (Yayınlanmamış doktora tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Geliştiren/Uyarlayan: Fatih Kaya
Yıl: 2021
Kaynak Adı: Kaya, F. (2021). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler ile İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Derslerindeki Değerlere İlişkin Tutumları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
Tez Türü: Doktora
Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
Şehir: Erzincan
Ülke: Türkiye
Sorumlu Yazar: Fatih KAYA
İletişim: fatih.kaya@inonu.edu.tr
Ölçülen Özellikler: Değerlere ilişkin tutumlar, İnsan Hakları ve Yurttaşlık Değerleri, Kök Değerleri, Sosyal Bilgiler Değerleri
Alt Boyutlar: Aile Birliğine Önem Verme, Duyarlılık, Eşitlik, Özgürlük, Saygı, Sevgi, Sorumluluk
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları:
Adalet
1 Grup çalışmalarında görevlerimizin eşit dağıtılmasını isterim.
2. Arkadaşlarımla oyun oynarken hile yapmadan oynarım.
3. Öğretmenlerimin sınıfta söz hakkı verirken çalışkan tembel ayrımı yapmasını istemem.
4. Öğretmenlerimin yazılılarda (sınavlarda), herkese hak ettiği notu vermesini isterim.
Eşitlik
5. Arkadaşlarım arasında zengin fakir, çalışkan tembel gibi ayrımlar yapmam.
6 Oyun oynarken kız-erkek arkadaş ayrımı yapmadan oynarım.
7. Oyun oynarken arkadaşlarımı dışlamam.
8 Anne ve babaların bütün çocuklarına eşit davranmasını isterim.
Sevgi
9 Küçüklerimi her zaman sever ve korurum.
10. Ülkemi ve bayrağımı severim.
11. Çevremdeki insanlara her zaman sevgi ile yaklaşırım.
12. Doğayı (Ağaçları, hayvanları) her zaman severim.
Aile birliğine önem verme
13. Aile üyelerinin birbirine her zaman destek olması gerekir.
14. Aileme verdiğim her sözü tutarım.
15. Evden çıkarken büyüklerimden izin alırım.
Duyarlılık
16. Otobüse binerken zorlanan engelli ya da yaşlılara yardım ederim.
17. Doğaya (çöp atmak, kirletmek, kırıp dökmek vb), zarar verenleri gördüğümde uyarırım.
18. Açık lamba veya açık musluk görürsem kapatırım.
19. Afetlerde (Sel, deprem, yangın vb), zor durumda kalan insanlara yardım etmek isterim.
Sorumluluk
20. Evde, okulda üstüme düşen görevleri (işleri) yaparım.
21. Günlük hayattaki kurallara (trafik, temizlik, sıra beklemek gibi) uyarım.
22. Okuldaki etkinliklerde üzerime düşen sorumluluğu yerine getiririm.
Saygı
23. Otobüste büyüklerime yer veririm.
24. Arkadaşlarımla oyun oynarken, onlara saygılı davranırım.
25. Aileme (anne, baba, kardeş) karşı her zaman saygılı davranırım.
26. Öğretmenim ders anlatırken sözünü kesmeden ve arkadaşlarımı rahatsız etmeden dersi dinlerim
Özgürlük
27. Sınıfımda kiminle arkadaşlık edeceğime ben karar veririm.
28. Alışveriş sırasında istediğim kıyafeti seçebilirim.
29. Okul içinde istediğim sosyal etkinliğe (oyun, gezi vb) katılabilirim.
30. Düşündüklerimi kimsenin baskısı altında kalmadan rahatça söylerim.
Kimlere Uygulanabilir: 5-8. sınıf Ortaokul öğrencileri, İlk ve Ortaokul Öğretmenleri, İlköğretim, İlköğretim 1. kademe, İlköğretim 2. Kademe Öğrencileri, İlkokul 2.-4. sınıf Öğrencileri
Derecelendirme: 1-Hiç katılmıyorum, 2-Katılmıyorum, 3-Kısmen katılıyorum, 4-Katılıyorum, 5- Tamamen katılıyorum
Ölçek Puanlaması:
Ölçekten alınabilecek minimum puan 32, maksimum puan 160'tır. Ölçekte ters madde bulunmamakta olup toplam puan üzerinden hesaplamalar yapılabilir.
Ölçek Değerlendirmesi:
Her boyut kendi içerisinde değerlendirilebilmekte ve toplam olarak da alınan puan arttıkça öğrencinin değerlere yönelik tutumu artmaktadır.
Geçerlik:
Yapı geçerliği kapsamında yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda 8 boyutlu bir yapı ortaya çıkmış olup maddelerin boyutlara dağılımı aşağıdaki gibidir.
1. Adalet faktöründe yer alan maddeler: 1, 4, 5 ve 6. maddeler
2. Eşitlik faktöründe yer alan maddeler: 9, 10, 11 ve 12. maddeler
3. Sevgi faktöründe yer alan maddeler: 13, 14, 17 ve 18. maddeler
4. Aile Birliğine Önem faktöründe yer alan maddeler: 20, 21 ve 22. maddeler
5. Duyarlılık faktöründe yer alan maddeler: 24, 26, 28 ve 29. maddeler
6. Sorumluluk faktöründe yer alan maddeler: 30, 33 ve 34. maddeler
7. Saygı faktöründe yer alan maddeler: 36, 38, 39 ve 40. maddeler
8. Özgürlük faktöründe yer alan maddeler: 42, 44, 45 ve 46. maddeler
Sonrasında yapının doğrulamak için yapılan doğrulayıcı faktör analiz sonuçları ise aşağıdadır.
Tablo 3.14. DFA Model Uyum İyiliği Değerleri
İyi Uyum
Kabul Edilebilir Uyum
İyi Uyum Araştırmada Elde Edilen Uyum İyiliği Değerleri
χ2 /sd 2 ≤ χ2/sd ≤ 5 0 ≤ χ2/sd< 2 2.06 (Kabul Edilebilir Uyum)
GFI 0.90 ≤ GFI < 0.95 0.95 ≤ GFI ≤ 1.00 .91 (Kabul Edilebilir Uyum)
AGFI 0.85 ≤ AGFI < 0.90 0.90 ≤AGFI ≤ 1.00 .88 (Kabul Edilebilir Uyum)
NFI 0.90 ≤ NFI < 0.95 0.95 ≤ NFI ≤ 1.00 .97 (İyi Uyum)
NNFI/TLI 0.95 ≤ NNFI < 0.97 0.97 ≤ NNFI ≤ 1.00 .97 (İyi Uyum)
IFI 0.90 ≤ IFI < 0.95 0.95 ≤ IFI ≤ 1.00 .93 (Kabul Edilebilir Uyum)
CFI 0.95 ≤ CFI < 0.97 0.97 ≤ CFI ≤ 1.00 .93 (Kabul Edilebilir Uyum)
RMSEA 0.05 ≤ RMSEA ≤ 0.08 0 ≤ RMSEA < 0.05 .04 (İyi Uyum)
RMR 0.05 ≤ RMR ≤ 0.08 0 ≤ RMR <0.05 .03 (İyi Uyum)
SRMR 0.05 ≤ SRMR ≤ 0.08 0 ≤ SRMR < 0.05 .06 (Kabul Edilebilir Uyum)
Güvenirlik:
Ölçeğin güvenirlik analizi sonuçları aşağıdaki gibidir.
Boyutlar Güvenirlik Katsayısı
Adalet .70
Eşitlik .69
Sevgi .75
Aile Birliğine Önem .70
Duyarlılık .76
Sorumluluk .71
Saygı .82
Özgürlük .65
GENEL .93
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr