Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A Formu
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
Ölçek Çeşidi
Uyarlama
Kategori(ler)
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Karakelle, S. ve Saraç, S. (2007). Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 87-103.
Geliştiren/Uyarlayan
Seda Saraç, Sema Karakelle
Yıl
2007
Kaynak Adı
Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B Formları: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Cilt
10
Sayı
20
Sayfa Aralığı
87-103
Link:
http://www.turkpsikolojiyazilari.com/PDF/TPY/20/87-103.pdf
Dosyalar
Makale
PDF
Sorumlu Yazar
Sema Karakelle
İletişim
semakarakelle@gmail.com
Ölçülen Özellikler
Üstbilişsel Farkındalık
Alt Boyutlar
Biliş Bilgisi - Görev, Biliş Bilgisi - Kişisel Farkındalık, Bilişin Düzenlenmesi - Denetleme, Bilişin Düzenlenmesi - İzleme
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları
4 boyut ve 12 madde
Bilişin Düzenlenmesi - Denetleme (4 m): Önemli bilgileri çok dikkatli dinlerim.
Biliş Bilgisi - Görev (3 madde): İhtiyacım olduğunda kendi kendime öğrenebilirim.
Bilişin Düzenlenmesi - İzleme (3 m): Çalışmaya başlamadan önce ne öğrenmem gerektiğini düşünürüm.
Biliş Bilgisi - Kişisel Farkındalık (2 m): Bir şeyi anlayıp anlamadığımı bilirim.
Kimlere Uygulanabilir
3-5. Sınıf Öğrencileri
Derecelendirme
3'lü Likert (1= her zaman - 3= hiçbir zaman)
Ölçek Puanlaması
A formu için ölçekten alınabilecek en yüksek puan 36, en düşük puan 12; B formu için en yüksek puan 90, en düşük puan 18’dir.
Ölçek Değerlendirmesi
Toplam puanın yüksekliği üst bilişsel becerinin yüksekliğine işaret etmektedir.
Çeviri Süreci
Orijinal ölçeğin yazarlarından izin alındıktan sonra, formlar İngilizce diline hakim üç kişi (2 İngilizce öğretmeni, 1 İngiliz Dili Eğitimi uzmanı) tarafından birbirinden bağımsız olarak Türkçe’ye çevrilmiş, çeviriler karşılaştırılıp uyumlulaştırılarak tek bir metin oluşturulmuştur. Daha sonra, ilk çeviriler, uyumlulaştırılmış metin ve İngilizce metin, 5 kişilik bir jüri (1 psikolog, 1 İngilizce öğretmeni, 1 dil bilim uzmanı, 1 İngiliz dili ve edebiyatı uzmanı, 1 eğitim bilim uzmanı) tarafından incelenmiş ve bu değerlendirmelere göre çevirilere son şekli verilmiştir.
Çeviri işlemleri tamamlandıktan sonra, maddelerin ve yönergenin anlaşılıp anlaşılmadığını denemek amacıyla, kapsadığı yaş gruplarından toplam 14 öğrenci ile pilot uygulama yapılmıştır. Pilot uygulamalar bireysel olarak yapılmıştır. Her bir uygulama yaklaşık 20-30 dakika sürmüştür. Öğrenciden önce, testi cevaplaması istenmiş ve bitirdikten sonra yeterince anlamadığını düşündüğünü ya da cevaplarken zorluk çektiği madde olup olmadığı sorulmuştur. Daha sonra her bir maddeden ve ilgili yaş grubunda gündelik kullanımı olmadığı düşünülen bazı kelimelerden (öğrenme stratejisi gibi) ne anlaşıldığı, nasıl sorulsaydı daha iyi anlaşılabileceği hakkında görüşülmüştür. Farklı anlaşıldığı görülen veya yeterince anlaşılmadığı fark edilen bazı kelimeler çocukların kullanımına uygun olarak değiştirilmiştir. Böylece formlara son şekli verilmiştir.
Geçerlik
6.-9. sınıfl ar arası üst bilişsel becerileri değerlendirmek için kullanılabilecek başka bir ölçme aracı bulunmamaktadır. Bu yüzden ölçeğin geçerliliğini incelemek için alt-üst grup yöntemi kullanılmıştır. Ölçek toplam puanlarının alt ve üst % 27’lik diliminde yer alan katılımcıların toplam puanları arasında fark olup olmadığı t test yoluyla incelenmiş ve alt ve üst dilim arasında anlamlı fark olduğu görülmüştür (t393 = 46.11 , p < .001). Grupların ortalama ve standart sapma değerleri Tablo 8’de gösterilmiştir.
Güvenirlik
Ölçeğin güvenirliğini belirlemek amacıyla, yaklaşık üç hafta arayla test- tekrar test yapılmıştır. B formu için test- tekrar test korelasyon değeri .72 (N = 373, p < .01) olarak bulunmuştur. İlk test için Cronbach alpha değeri hesaplanmış ve .80 olarak bulunmuştur. Bu değerlere göre ölçeğin güvenilir olduğu kabul edilebilir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı
Measures of Children’s Knowledge and Regulation of Cognition (Jr. MAI)
Orijinal Ölçek Kaynak Türü
Makale
Orijinal Kaynak / Referans
Sperling, R. A., Howard, B. C. Miller, L. A., & Murphy, C. (2002). Measures of Children’s Knowledge and Regulation of Cognition. Contemporary Educational Psychology, 27, 51-79.
Orijinal Ölçek Geçerlik
Orijinal çalışmada geçerlik için Jr. MAI’nin hem aynı yaş grupları için geliştirilmiş diğer bazı üst bilişsel beceri ölçekleri ile hem de öğretmen görüşleri ve akademik başarı ile korelasyonları incelenmiştir. Buna göre, Jr. MAI. A formunun Stratejik Problem Çözme Envanteri (SPSI) (Fortunato ve ark., 1991) ile .72 (p < .001); Üst Kavrama İndeksi (MCI) (Schmitt, 1990) ile .30 (p < .05) ve öğretmen görüşleri ile .21 (p < .05) düzeyinde korelasyon değerleri elde edilmiş ancak Okuma Farkındalığı İndeksi (IRA) (Jacobs ve Paris, 1987) ile .22 düzeyinde anlamsız bir ilişki bulunmuştur. Ölçeğin B formu için korelasyon değerleri SPSI (Fortunato ve ark., 1991) için .68 (p < .001); MCI (Schmitt, 1990) için .23 (p < .01); IRA (Jacobs ve Paris, 1987) için .28’dir (p < .01). A formundan farklı olarak büyük yaş grubunda, öğretmen görüşleri ile korelasyon .09 düzeyinde olup anlamlı bir ilişkinin bulunamadığına işaret etmektedir.
Orijinal Ölçek Güvenirlik
Orijinal çalışmada güvenirlik için iç tutarlılık güvenirliği hesaplanmış ve A formu için .76; B formu için .82 olarak bulunmuştur.