Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.

---

Ölçek Çeşidi
Uyarlama

---

Kaynak Türü
Makale

---

Kaynak/Referans

Gürcan, M., & Turan, S. A. (2020). Testing the psychometric properties of the Turkish culture version of The Self-Efficacy Scale for pediatric chronic illness. Current Psychology, 1-11. https://doi.org/10.1007/s12144-020-01134-z

---

Geliştiren/Uyarlayan
Meltem Gürcan, Sevcan Atay Turan

---

Yıl
2020

---

Kaynak Adı
Testing the psychometric properties of the Turkish culture version of the self-efficacy scale for pediatric chronic illness

---

Dergi
Current Psychology

---

Sayfa Aralığı
1-11

---

Link:
https://link.springer.com/article/10.1007/s12144-020-01134-z

---

Dosyalar

Makale
PDF

---

DOI
https://doi.org/10.1007/s12144-020-01134-z

---

Sorumlu Yazar
Meltem Gürcan

---

İletişim
meltemgurcan@akdeniz.edu.tr

---

Ölçülen Özellikler
Öz-yeterlik

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları

Ölçek 15 maddelik bir ölçektir.

---

Kimlere Uygulanabilir
10-17 yaş arası ergenler

---

Derecelendirme
0= Hiç emin değilim- 10=Çok eminim

---

Ölçek Puanlaması

Ölçekteki her bir maddenin alacağı puan 0-10 arasında değişmektedir. Ölçekten alınabilecek toplam puan 0 ile 150 arasında değişmektedir. Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.

---

Ölçek Değerlendirmesi

Ölçme aracı her maddeden alınan puanın toplanmasıyla değerlendirilir.

---

Çeviri Süreci

Bu çalışmanın dil geçerlik aşamasında çeviri-geri çeviri yöntemi kullanılmıştır. Ölçeğin İngilizce’den Türkçe’ye çeviri süreci dört uzman tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu veriler dikkate alınarak, ölçek maddeleri araştırmacılar tarafından tek bir çeviride birleştirilmiştir. Elde edilen maddeler açık ve anlaşılabilir olması açısından değerlendirilmiştir ve uygun olan düzeltmeler titizlikle yapılmıştır. Başka bir uzman tarafından ölçek tekrar İngilizce’ye çevrilmiştir.

---

Geçerlik

Kapsam geçerliği için lawshe tekniği kullanılarak ölçek maddelerinin ölçülecek niteliği temsil etmesi (amaca uygunluk), hedef kitle tarafından açık ve kolay anlaşılabilmesi konusunda 10 kişiden uzman görüşü alınmıştır. Lawshe tarafından geliştirilen ve kapsam geçerliğinde yaygın olarak kullanılan bu yöntemde uzmandan her madde için 3 üzerinden puan vermesi istenmiştir. Uzmanlar tarafından her maddeye bağımsız olarak 1=gereksiz, 2=faydalı/yetersiz, 3=gerekli anlamına gelen puanlama yapılır. Bu sayede her madde için kapsam geçerlik indeksi (KGI) hesaplanır. Literatürde KGI puanının ortalama 0.80 ve üzerinin geçerlik için kabul edilebilir olduğu belirtilmektedir. Tüm bu aşamalardan sonra ölçek maddeleri psikometrik değerlendirmeye hazır duruma getirilmiştir.
Ölçeğin yapı geçerliğini test etmek ve değerlendirmek amacıyla açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Faktör analizi öncesinde örneklem büyüklüğünü ve ölçeğin faktör analizine uygunluğunu değerlendirmek amacıyla Kaiser‐Meyer‐Olkin (KMO) ve korelasyon matrisinin faktör analizine uygunluğunu belirlemek için Bartlett’s testi yapılmıştır. Örneklem büyüklüğünün uygun görülebilmesi için KMO değerinin 0.50’den büyük olması önerilmektedir (Polit & Beck, 2013). Açımlayıcı faktör analizinde principal component analysis ve direct oblimin yöntemleri kullanılmıştır. Eigenvalue değeri ≥ 1 olan maddeler seçilerek faktör yapısı belirlenmiştir. Faktör yük değerleri ≥ .32 olan maddeler değerlendirmeye dahil edilmiştir (Büyüköztürk, 2018). Açımlayıcı faktör analizinde elde edilen bulguları desteklemek amacıyla DFA yapılmıştır.

---

Güvenirlik

Bu çalışmada, literatürde likert tipi bir ölçeğin iç tutarlığını belirlemek için önerilen cronbach alfa katsayısı kontrol edilmiştir. Cronbach alfa katsayısı 1’e yaklaştıkça ölçüm aracının güvenirliği artar. Cronbach alfa katsayısı .40’dan düşük ise güvenilir değil, .40-.59 zayıf güvenilirlik düzeyinde, .60-.79 arasında yüksek güvenirlik düzeyinde, .80-1.00 arasında olması ise çok yüksek düzeyde güvenilir olduğunu göstermektedir (Bland & Altman, 1997).
Test güvenirliğini ve zaman değişmezliğini göstermek için PRCISE-Tr 23 kişiden oluşan aynı gruba en az 2 hafta arayla 2 kez uygulanmıştır. Daha sonra bireylerin birinci uygulamadan aldıkları puanlarla ikinci uygulamadan aldıkları puanlar arasında sperman korelasyon analizi ve paired-samples t testi kullanılarak ölçeğin test tekrar test güvenirlik katsayısı belirlenmiştir (Tekindal, 2017). Ayrıca, iç tutarlık göstergelerinden biri olan madde corrected item‐total correlation coefficients hesaplanmıştır. Literatürde her maddenin kabul edilebilir değerinin .20’nin üzerinde olması önerilmektedir (Bland & Altman, 1997) .
Ölçekteki sayısal değişkenlerin normallik testlerinin değerlendirilmesi için Kolmogorov Smirnov testi kullanılmıştır. Örneklemin tanımlayıcı özellikleri ile öz-yeterlik düzeyleri arasındaki farkları karşılaştırmak için Independent Samples T-test ve One-way Anova testi yapılmıştır.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr