Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.

---

Ölçek Çeşidi
Uyarlama

---

Kategori(ler)

• 20 Psikiyatri /Klinik Psikoloji
• 260 Travma, Stres ve Baş Etme

---

Kaynak Türü
Makale

---

Kaynak/Referans

Yıldırım, G., KIDAK, L. B. ve Yurdabakan, İ. (2018). İkincil Travmatik Stres Ölçeği: Bir uyarlama çalışması. Anatolian Journal of Psychiatry, 19(1), 45-51.

---

Geliştiren/Uyarlayan
Günseli YILDIRIM, Levent B. KIDAK

---

Yıl
2018

---

Kaynak Adı
İkincil Travmatik Stres Ölçeği: Bir uyarlama çalışması.

---

Dergi
Anadolu Psikiyatri Dergisi

---

Cilt
19

---

Sayı
1

---

Sayfa Aralığı
45-51

---

Link:
https://www.ejmanager.com/fulltextpdf.php?mno=247563

---

Dosyalar

Makale
PDF

---

DOI
10.5455/apd.247563

---

Sorumlu Yazar
Günseli YILDIRIM

---

İletişim
gunseli.yildirim@gmail.com

---

Alt Boyutlar
Duygusal İhlal, Kaçınma, Uyarılmışlık

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları

Kaçınma:1) Hastalarımı düşündüğümde kendimi duygusuzlaşmış hissediyorum.
Duygusal İhlal 2) Hastalarımın yaşadıklarını hatırlayınca nabzım hızla atmaya başlıyor.
Uyarılma 4.)Bu işe başladığımdan beri uyku problemlerim oluştu.

---

Kimlere Uygulanabilir
Birden fazla grup

---

Derecelendirme
5'li Likert

---

Ölçek Puanlaması

Ölçekten alınabilecek puan 17-85 arasındadır

---

Ölçek Değerlendirmesi

Yüksek puan yüksek etkilenme düzeyine işaret etmektedir

---

Çeviri Süreci

Ölçeğin dil geçerliliği çalışmasında, önce her maddenin İngilizce-Türkçe uyumu, çeviri geçerliliği olarak araştırılmıştır. Bu çalışmada Dokuz Eylül Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği Bölümü’nde halen çalışan beş öğretim elemanı ve lisansüstü eğitimini ABD’de tamamlamış dört akademik personel çeviri çalışmasına gönüllü olarak katılmıştır. Türkçe formun dil ve anlam geçerliliği çalışmasına halen Dokuz Eylül Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği Bölümü’nde çalışan beş akademik personel destek vermiştir. Bu amaçla özgün ölçek önce Türkçeye, Türkçe formu yeniden İngilizceye çevrilip üç form uzmanlarla birlikte karşılaştırmalı olarak incelenerek Türkçe formuna son şekli verilmiştir. Ölçeğin kapsam geçerliliği çalışmasına psikoloji, rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanında yüksek lisans veya doktora mezunu olmak koşullarından birini karşılayan beşi rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğretim üyesi, rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanında doktora yapmış ve farklı kurumlarda çalışan beş kişi ve doktorasını psikiyatride tamamlayan beş uzman olmak üzere toplam 15 gönüllü katılmıştır

---

Geçerlik

Üç boyutlu modele ilişkin standart yük değerleri incelendiğinde, faktör yüklerinin 0.29-0.79 arasında değiştiği görülebilir. Sadece 1. maddenin faktör yükü hariç, diğer tüm maddelerin faktör yükleri 0.30’un üzerinde bulunmuştur. Faktör yüklerinin anlamlığını test etmek amacıyla hesaplanan t değerleri 5,16 (p<0.01) le 16.14 (p<0.01) arasında değişmektedir. Tüm yüklerin istatistiksel olarak anlamlı olduğu, dolayısıyla maddelerin üç boyutlu yapı içerisinde kullanılabileceği görülmektedir. Maddelerle ilgili R2 değerleri 0.10-0.63 arasında değişmektedir. Bu katsayılar, ölçek maddelerinin örtük yapının %10 ile %63’ünü açıklayabilen maddeler olduğunu göstermektedir. Üç boyutlu İTSÖ’nün doğrulatıcı faktör analizine ilişkin uyum indeksleri özgün ölçekte olduğu gibi,2 ki-kare, RMSEA, SRMR, NFI, NNFI, CFI, GFI ve AGFI değerleri dikkate alınarak ele alınmıştır. Sonuçlar incelendiğinde İTSÖ’nün üç boyutlu yapısına ilişkin ki-kare değerinin anlamlı (χ2(375,56;114)=3.28; p<0.01), ve NFI (0.95) ve CFI (0.96) indekslerinin iyi uyum, NNFI (0.96), SRMR (0.06) ve RMSEA (0.08) değerlerinin ise kabul edilebilir uyum sınırları içerisinde olduğu görülmektedir.13 Bunun yanında, GFI uyum indeksinin (0.89<0.90) çok küçük de olsa uyum sınırlarının bir miktar dışında olduğu belirlenmiştir.

İTSÖ’nün ölçüt geçerliğini sınamak amacıyla, ÖSÖ ve MTÖ kullanılmıştır. ÖSÖ’de bilişsel (BİL), duyuşsal (DUY) ve davranışsal (DAV) olmak üzere üç alt boyut, benzer biçimde MTÖ’de de duygusal tükenme (DT), duyarsızlaşma (D) ve kişisel başarı (KB) olmak üzere üç alt boyut yer almaktadır. İTSÖ’nün ölçüt geçerliliği için toplam ve alt ölçek puanları ile ÖSÖ ve MTÖ’nün toplam ve alt ölçek puanları arasındaki korelasyonlar hesaplanmıştır. Sonuçlar incelendiğinde TSÖ ile ÖSÖ toplam puanları arasındaki korelasyonun 0,63 (p<0.01), MTÖ’nün toplam puanlarıyla olan korelasyonun ise 0.59 (p<0.01) olduğu görülmektedir. Ölçeklerin alt boyutları arasındaki ilişkiler incelendiğinde en yüksek ilişki İTSÖ’nün kaçınma alt boyutu ile MTÖ’nün alt boyutu arasında görülmektedir (0.70, p<0.01). Diğer yandan, İTSÖ toplam ve alt ölçek puanlarıyla anlamlı korelasyon göstermeyen boyut MTÖ’nün kişisel başarı alt boyutudur Diğer yandan, İTSÖ puanlarının ÖSÖ puanlarını yordama gücü incelendiğinde ikincil travmatik stresin örgütsel sinizmin pozitif yordayıcısı olduğu (t=5.18, p<0.01, β=0.625, R2=0.39) görülmektedir. R2 değeri travmatik stresle örgütsel sinizmin arasında %39 düzeyinde ortak değişim olduğunu göstermektedir. Benzer biçimde İTSÖ puanları ile MTÖ puanları arasında yapılan regresyon analizi ikincil travmatik stresin tükenmişliğin pozitif bir yordayıcısı olduğunu (t=16.93, p<0.01, β=0.593, R2=0.35) göstermiştir. İkincil travmatik stres ile tükenmişlik arasında %35’lik ortak değişim söz konusudur

Yapılan korelasyon ve buna dayalı olarak gerçekleştirilen regresyon analizleri sonuçları göstermektedir ki, İTSÖ benzer yapıları geçerli biçimde ölçebilmektedir. Bu sonuçlar, Bride ve arkadaşları tarafından geliştirilen ve eldeki çalışmayla Türkçeye uyarlama çalışması yapılan İTSÖ’nün sağlık çalışanları için kullanılabileceğini göstermektedir

---

Güvenirlik

İTSÖ’nün güvenilirliği Cronbach alfa (α) iç tutarlılık katsayısı yardımıyla incelenmiştir. Örneklemden elde edilen alfa katsayıları 17 maddelik toplam ölçek için α=0.91 ve madde-test korelasyonları ise 0.28-0.69 arasında bulunmuştur. Ayrıca alt ölçeklerden kaçınma için α=0.78 (madde-test korelasyonları 0.28-0.64 arasında), uyarılma için α=0.82 (madde-test korelasyonları 0.52-0.67 arasında) ve duygusal ihlal için 0.84 (madde-test korelasyonları 0.50-0.73 arasında) olarak hesaplanmıştır. Bulunan bu değerlerin iç tutarlılık açısından yeterli değerler olduğu söylenebilir.

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr