Fen Bilimleri Öğretimine Yönelik Öz-yeterlik Ölçeği
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
Ölçek Çeşidi
Geliştirme
Kategori(ler)
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Kaya, V. H., Polat, D. ve Karamüftüoğlu, İ.O. (2014). Fen Bilimleri Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik Ölçeği geliştirme çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 28(2), 581-591.
Geliştiren/Uyarlayan
Dilber POLAT, İlban Orkun Karamüftüoğl, Volkan Hasan Kaya
Yıl
2014
Kaynak Adı
Fen Bilimleri Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik Ölçeği geliştirme çalışması
Dergi
The Journal of Academic Social Science Studies
Cilt
Autumn II
Sayı
28
Sayfa Aralığı
581-591
Link:
http://www.jasstudies.com/Makaleler/628264028_34-Volkan%20Hasan%20KAYA.pdf
Dosyalar
Makale
PDF
DOI
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2490
Sorumlu Yazar
Volkan Hasan Kaya
İletişim
volk.has.an@gmail.com
Ölçülen Özellikler
Fen Bilimleri Öğetimine Yönelik Öz-Yeterlik, Öz-yeterlik
Alt Boyutlar
Alan bilgisi yönelik inanç, Laboratuvar bilgisine yönelik güven, Sınıf içi etkinliklere yönelik inanç
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları
3. Öğrencilerin günlük hayatta merak ettiklerini bilimsel
olarak açıklayabilirim.
5. Fen Bilimleri Ders Kitabında yanlış bilgi verildiğinde bunu fark edebilirim. ,76
6. Eğitim alanına özgün sonuçlara ulaşabilirim.
7. Fen öğretiminde kullanılmak üzere modeller ve materyaller geliştirebilirim
Kimlere Uygulanabilir
Fen Bilimleri Öğretmeleri, Öğretmen adayaları, Okulöncesi Öğretmenleri, Sınıf Öğretmenleri
Derecelendirme
Ölçme aracı 5'li Likert tipinde olup maddeler 1=hiçbir zaman”, “2=nadiren”, “3=bazen”, “4=çoğu zaman”, “5=her zaman” şeklinde derecelendirilirler.
Ölçek Puanlaması
Ölçekten alınabilecek en düşük puan 14- en düşük puan ise 70 puan olup, Ölçekte ters madde bulunmamaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi
14-32 puan= Düşük
33-51 puan =Orta düzeyde
52-70 puan =Yüksek düzeyde öz-yeterlik olarak hesaplanmaktadır.
Geçerlik
Veri toplama aracının geliştirilmesi çalışması madde havuzunun oluşturulması,
uzman görüşlerinin alınması, uygulama, geçerlik ve güvenirlik çalışması olmak üzere
dört aşamada gerçekleştirilmiştir. Madde havuzunun oluşturulması aşamasında ilk
olarak öz-yeterlik konusunda yapılmış yazın alan incelenmiştir. Gönüllülük esasına
dayalı olarak 25 öğrenciden fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik konusunda birer
kompozisyon yazmaları istenmiştir. Kompozisyonlar ve yazın alandaki öz-yeterlik
çalışmaları incelenerek toplam 20 maddelik bir madde havuzu geliştirilmiştir.
Maddelerin dil yeterliği ve kapsam geçerliği için biri Türkolog, ikisi Fen
eğitimcisi olmak üzere 3 uzman görüşü alınmıştır. Uzman Türkolog’un düzeltmeleri
sonucunda son şekli verilen 20 madde iki Fen eğitimcisinin görüşüne sunulmuştur.
Uzmanların her maddeye 0–10 arasında verdiği puanların Korelasyonu (Cohen Kappaİnterrate) hesaplanmış (r20= 0,80; r16=0,92) ve madde havuzunda işlenmeyen 4 madde
düşmüş, 16 maddenin işlendiği görülmüştür.
Güvenirlik
Ölçeğin KMO değeri 0,81 iken; Barlett Testi değeri yaklaşık olarak 654, 45 olarak bulunmuştur. KMO‟nun 0.60‟dan yüksek ve Barlett Boyutsallık testinin anlamlı çıkması, verilerden faktör çıkabileceğini göstermektedir (Büyüköztürk, 2009; Şencan, 2005). Bir başka değişle bu değerler (KMO >0.60 ve Barlet p< .01) verilerin faktör analizi için uygun olduğu anlamına gelir.
Ölçekte yer alan maddeler için madde-toplam korelasyonlarının ,08 ile ,60 arasında değiştiği ve t değerlerinin anlamlı olduğu gözlenmiştir.
Çalışmada “Scree pilot” grafiğine göre 3 boyutlu yapı tercih edilmiştir çünkü Büyüköztürk’e (2009) göre öz değer (eigen value) faktör sayısına karar vermede dikkate alınan bir katsayıdır. Faktör analizinde, genel olarak öz değer 1 ya da 1’den daha büyük olan faktörler önemli faktör olarak alınır. Faktör analizi sonucunda maddelerin yer aldıkları faktördeki sınır yük değerinin 0.30 altında olmamalıdır (Büyüköztürk, 2009: 124) ifadesine dayanarak, pilot uygulama ölçeğinde 16 madde içeren ölçekten 12. ve 14. maddeler güvenirliği düşürdüğü için çıkarılmıştır. Ölçekte faktör yükleri, 0,90- 0,49 arasında değişen toplam 14 madde kalmıştır. Bu çalışmada faktörler adlandırılırken faktör yükü en fazla olan değişken göz önünde bulundurularak adlandırma yapılmıştır. Tüm faktör yapıları incelenmiş ve bulgular yapı geçerliliği olarak değerlendirilmiştir. Birinci faktörde değişkenler göz önüne alındığında “Alan bilgisine yönelik güven” adı altında ele alınmıştır. İkinci faktörde değişkenler göz önüne alındığında “Sınıf içi etkinlikleri gerçekleştirme (performansa) konusunda güven” adı altında ele alınmıştır. Üçüncü faktörde değişkenler göz önüne alındığında “Laboratuvar bilgisine yönelik güven” adı altında ele alınmıştır.
Faktör 1’in varyansı % 23,3, Faktör 2’nin varyansı % 15,1ve Faktör 3’ün varyansı % 14,1 olarak bulunmuştur. Tüm ölçek toplam varyansın % 52,5’ü açıklamaktadır. Gorsuch’a (1974) göre Faktör analizi sonunda elde edilen varyans oranları ne kadar yüksek olursa, ölçeğin faktör yapısı da o kadar güçlü olmakta ayrıca Scherer, Wiebe, Luther ve Adams’a (1988) göre ise sosyal alanlarda % 40 ile % 60 arasında değişen varyans oranları yeterli kabul edilmektedir (Akt. Tavşanlı ve Keser, 2001). Faktör analizi yapılarak son halini alan anketin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Ayrıca, Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, ölçeğin 3 alt boyutlu bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir . Yapılan analiz sonucunda, df=74, Ki-kare= 116.99 (p = 0.00107), χ2 /df= 1.58, RMSEA=0.061, NFI= 0.90, CFI= 0.96 olarak bulunmuştur. Hooper, Coughlan ve Mullen (2008), χ2 /df değeri için 5‟in altını; NFI için 0.80 üstünü ve RMSEA için 0.080‟in altını önermişlerdir (Akt: Timur ve Taşar, 2011). Bu görüş baz alındığında ölçeğin yapısının kabul edilebilir olduğu söylenebilir.
Path analizi sonuçları incelendiğinde Khi-Kare testi74 = 116, 69 p>0,05 ve RMSEA =0,061 olarak bulunmuştur. Model oluşturmada gözlenen ve tahmin edilen kovaryans yapılarına dayalı fakat parametre sınırlandırmamayı denegeleyici uyum iyiliği testlerinden biri de RMSEA (Root Mean Square Error of Aproximation) ‘dır. Oluşturulan modelin uygun olabilmesi için RMSEA’nın 0,05 ve ya aha düşük bir değer alması gereklidir. RMSEA değeri 0,05 ile 0,08 arası bir değer alan modelin uyumu yeterlidir. 0,10 ve daha üstünde ise modelin uygunluğu zayıftır ( Ayyıldız ve Cengiz, 2006; 81). Buna göre RMSA değeri 0,061 olup bu değer 0,05 ile 0,08 arasında olduğu için geliştirilen faktör analizi modelinin uyumu yeterlidir.
Faktör 1’in analizi sonucunda Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı 0,80, Faktör 2’nin 0,59 ve Faktör 3’ün de Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı 0,87 olarak bulunmuştur. Toplam faktörlerin analizi sonucunda Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı 0,83 olarak bulunmuştur. Çepni (2007), hesaplanan güvenilirlik katsayısının sayısal olarak 0-1 arasında bir değer aldığı ve bu değerin tesadüfî hatalardan ne kadar arınık ise o kadar üst sınıra yaklaşacağını ifade etmektedir.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr