Evtad-ı Erbaa (Anadolu’nun Dört Manevi Direği) Konusunda Farkındalık Düzeyi Ölçeği

Kullanım İzni
Geliştirdiğim(iz) / uyarladığım(ız) ölçme aracının bilimsel araştırmalarda kullanılması için sorumlu yazara araştırmanın amacı ile bilgi notu içeren bir e-posta gönderilerek izin alınması zorunludur.

Makale

İNDİR

Ölçek Formu

İNDİR

Link: https://dergipark.org.tr/tr/pub/saktad/issue/89268/1479476#article_cite

Ölçek Çeşidi: Geliştirme

Kaynak Türü: Makale

Kaynak/Referans:

Çelebican, Ü., & Avcı, M. (2024). Evtad-ı Erbaa (Anadolu’nun dört manevi direği) konusunda yerel halkın farkındalık düzeyinin ölçülmesine dair ölçek geliştirme. Safran Kültür Ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(3), 549-570.

Geliştiren/Uyarlayan: Ümit Çelebican, Muharrem Avcı

Yıl: 2024

Kaynak Adı: Evtad-ı Erbaa (Anadolu’nun Dört Manevi Direği) Konusunda Yerel Halkın Farkındalık Düzeyinin Ölçülmesine Dair Ölçek Geliştirme

Dergi: Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi

Cilt: 7

Sayı: 3

Sayfa Aralığı: 549-570

Sorumlu Yazar: Ümit Çelebican

İletişim: nahit-37@hotmail.com

Ölçülen Özellikler: İnanç Turizmi

Alt Boyutlar: Evtad-ı Erbaa

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları: 1. İnanç turizmi farklı kültürlere karşı hoşgörüyü artırır.
2. İnanç turizmi ahlaki değerlerin gelişmesine katkı verir.
3. İnanç turizmi toplumdaki zararlı alışkanlıkların azalmasına katkı verir.
26. Nevşehir, inanç turizmi merkezleri bakımından yüksek potansiyele sahiptir.
27. Ankara, inanç turizmi merkezleri bakımından yüksek potansiyele sahiptir.
28. Kastamonu, inanç turizmi merkezleri bakımından yüksek potansiyele sahiptir.

Kimlere Uygulanabilir: 13 yaş Üzeri Bireyler

Derecelendirme: 5'li Likert (Kesinlikle Katılmıyorum: 1 Katılmıyorum: 2 Orta Düzeyde Katılıyorum: 3 Katılıyorum: 4 Kesinlikle Katılıyorum: 5)

Ölçek Puanlaması: Ölçekte 2'si ters olmak üzere 54 madde bulunmaktadır.

Ölçek Değerlendirmesi: Elde edilen nicel verilerin analizi, SPSS 26 Windows Paket İstatistik Programı kullanılarak yapılır. Betimleyici istatistiklerin yanı sıra Ki-Kare analizi ve veriler normal dağılım gösterdiğinde t-Testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanır. Varyans analizi sonucunda farkın hangi ortalamalar arasındaki farklardan kaynaklandığını belirlemek amacıyla Post Hoc testlerinden Tukey HSD testi yapılır. İki değişken arasında ilişkilerin incelenmesinde Pearson korelasyon testi kullanılır.

Geçerlik: Ölçeğin ilk bölümü olan İnanç Turizmi Ölçeğinin Faktör Analizinin uygunluğunu incelemek için yapılan Keiser-Meyer-Olkin (KMO) katsayısı ve Barlett Sphericity testi sonuçları anlamlı çıkmış, KMO katsayısı 0,892 ve Barlett testi için anlamlılık p<0,05 olarak tespit edilmiş, İnanç Turizmi Ölçeğinin 6 faktörden oluştuğu görülmüştür. İnanç Turizminin Kültürel ve Evrensel Etkileri, İnanç Turizminde Günübirlikçiliğin Önlenmesi, İnanç Turizmi Merkezleri ve Bu Merkezlere Ziyaretlerin Artırılması, İnanç Turizmi Merkezlerinin Yörede Yaşayanlara Etkisi ve Ziyaret Edilememe Nedenleri, İnanç Turizminin Geliştirilmesinde Yararlanılabilecek Yöntemler ve Evtad-ı Erbaa Şehirleri olarak adlandırılan bu faktörlerin AFA sonucunda toplam madde sayısı 10 madde çıkarılarak 33’e indirilmiştir. İkinci bölüm olan Evtad-ı Erbaa Kavramı Ölçeğinin yapılan faktör analizinin uygunluğunu incelemek için yapılan Keiser-Meyer-Olkin (KMO) katsayısı ve Barlett Sphericity testi sonuçları anlamlı çıkmıştır. KMO katsayısı 0,925 ve Barlett testi için anlamlılık p<0,05 olarak tespit edilmiştir. Ölçeğin faktör analizi için uygun olduğu ortaya çıkmış ve yapılan faktör analizi sonucu Evtad-ı Erbaa Kavramı Ölçeğinin 1 faktörden oluştuğu görülmüştür. Bu faktöre Evtad-ı Erbaa ve Önemi adı verilmiş AFA sonucunda 1 madde eksiltilerek bölümün madde sayısı 10’a düşürülmüştür. Ölçeğin son bölümü olan Evtad-ı Erbaa Farkındalık Durumu Ölçeğinin yapılan faktör analizinin uygunluğunu incelemek için yapılan Keiser-Meyer-Olkin (KMO) katsayısı ve Barlett Sphericity testi sonuçları anlamlı çıkmış, KMO katsayısı 0,916 ve Barlett testi için anlamlılık p<0,05 olarak tespit edilmiş, ölçeğin faktör analizi için uygun olduğu ortaya çıkmış, Evtad-ı Erbaa Farkındalık Durumu Ölçeğinin 3 faktörden oluştuğu görülmüştür. Faktörlere sırasıyla Hacı Bektaş Veli ve Hacı Bayram-ı Veli’nin Felsefe ve Etkileri, Şeyh Şaban-ı Veli’nin Felsefe ve Etkileri ve Mevlana Celaleddin Rumi’nin Felsefe ve Etkileri olarak adlandırılan faktörlerin toplam madde sayısı AFA sonucunda toplam madde sayısı 9 madde çıkarılarak 19 maddeye indirilmiştir. Son olarak Evtad-ı Erbaa şehirlerinde 296 gönüllü katılımcıya doğrulayıcı anket uygulaması yapılmış, elde edilen veriler Doğrulayıcı Faktör Analizine (DFA) tabi tutulmuştur. Her bölümün uyum iyiliğine bakılmış ve DFA sonucunda ilk bölümden 5, son bölümden 3 madde çıkarılmıştır. Sonuç olarak “Evtad-ı Erbaa (Anadolu’nun Dört Manevi Direği) Konusunda Farkındalık Düzeyi Ölçeği”nde ilk bölüm 28, ikinci bölüm 10, son bölüm 16 madde olarak belirlenmiş ve ölçeğe son şekli verilmiş; yerel ve ulusal düzeyde farkındalığı belirlemek için uygun, geçerli ve güvenilir olduğu görülmüştür.

Güvenirlik: Cronbach’s Alpha ölçüm güvenilirliği katsayısı “İnanç Turizmi Ölçeği”nde (birinci bölüm) 0,917, “Evtad-ı Erbaa Kavramı Ölçeği”nde (ikinci bölüm) 0,879, “Evtad-ı Erbaa Farkındalık Durumu Ölçeği”nde ise (üçüncü bölüm) 0,918 bulunmuştur. Dolayısıyla ölçümlerin güvenilir olduğu görülmüştür.

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr