Sağlık Bakımı İletişim Anketi (SBİA)
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
İNDİR
Link: https://dergipark.org.tr/tr/pub/thdd/issue/62531/920013
Ölçek Çeşidi: Uyarlama
Kaynak Türü: Makale
Kaynak/Referans:
Kalkan, E. C., ve Atlı-Özbaş, A. (2021). Sağlık Bakımı İletişim Anketi’nin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. THDD, 2(1), 42-53.
Geliştiren/Uyarlayan: Azize Atlı Özbaş, EREN CAN KALKAN
Yıl: 2021
Kaynak Adı: Sağlık Bakımı İletişim Anketi’nin Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması.
Dergi: Türk Hemşireler Derneği Dergisi
Cilt: 2
Sayı: 1
Sayfa Aralığı: 42-53
Sorumlu Yazar: Azize ATLI ÖZBAŞ
İletişim: azeozbas@gmail.com
Ölçülen Özellikler: HASTA GÖZÜNDEN SAĞLIK ÇALIŞANI İLETİŞİMİ
Alt Boyutlar: DÜŞMANLIĞIN OLMAMASI, PROBLEMİNİ ÇÖZME, Saygı, Sözsüz İletişim
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları:
1. Sağlık çalışanı, gözlerimin içine bakarak konuştu.
2. İhtiyaçlarıma saygı duyulduğunu hissettim.
3. Ne yapmam gerektiği açık ve anlaşılır bir biçimde söylendi.
4. Ne yapmam gerektiği saldırgan bir biçimde söylendi.
5. Bilgiler bana açık bir şekilde verildi.
6. Sorularım sert bir ses tonu ile cevaplandı.
7. Bana nazik davranıldı.
8. Bana aceleye getirilerek davranıldı.
9. Sağlık çalışanı, beni içtenlikle/gülümseyerek karşıladı.
10. Sağlık çalışanı, sorunumu çözebildi.
11.Sağlık çalışanı, zor koşullarda bile durumu yönetebildi.
12. Sağlık çalışanı, sakin kalma becerisi gösterdi.
13. Sağlık çalışanı, mahremiyetime saygı gösterdi
Derecelendirme: 1. HİÇ BİR ŞEKİLDE, 2 KISMEN, 3 YETERİNCE, 4 OLDUKÇA, 5 EN ÜST DÜZEYDE
Ölçek Puanlaması:
Her bir madde, birden beşe kadar puanlanmakta, “1” maddede tariflenen davranışın hiç, “5” ise oldukça çok deneyimlendiğini göstermektedir. Ölçek, 1. ve 9. maddeler sözsüz yakınlık, 10., 11., 12. ve 13. maddeler problem çözme, 2., 3., 5. ve 7. maddeler saygı, 4., 6. ve 8. maddeler düşmanlığın olmaması şeklinde dört alt boyuttan oluşmaktadır. Düşmanlığın olmaması alt boyutundaki maddeler ters puanlanmaktadır. Düşmanlığın olmaması alt boyutundan alınan puan azaldıkça, sözsüz yakınlık, problem çözme ve saygı alt boyutlarından alınan puan arttıkça, hastaların sağlık çalışanının iletişimini olumlu değerlendirdiği şeklinde yorumlanmaktadır.
Ölçek Değerlendirmesi:
Düşmanlığın olmaması alt boyutundan alınan puan azaldıkça, sözsüz yakınlık, problem çözme ve saygı alt boyutlarından alınan puan arttıkça, hastaların sağlık çalışanının iletişimini olumlu değerlendirdiği şeklinde yorumlanmaktadır.
Çeviri Süreci:
Dil Geçerliği
Sağlık Bakımı İletişim Anketi İngilizce formunun Türkçe’ ye uyarlanması için çeviri-geri çeviri tekniği kullanılmıştır. Bunun için ölçeğin İngilizce formu alanında uzman, İngilizce dil hakimiyeti olan üç uzman tarafından İngilizce’ den Türkçe’ ye çevrilmiştir. Türkçe’ ye çevrilen ölçek, bir Türkçe dil uzmanı tarafından, anlam ve dil bilgisi bakımından kontrol edilmiştir. İleri derece İngilizce bilen üç uzman tarafından İngilizce ’ye tekrar çevrilen ölçek, bir İngilizce dil uzmanı tarafından anlam ve dil bilgisi bakımından kontrol edilmiştir. Son aşamada, kontrol edilen ve tekrar İngilizce’ ye çevirisi yapılan ölçek, ölçek yazarına gönderilerek maddelerin uygunluğu hususunda görüş alınmıştır.
Geçerlik:
Kapsam Geçerliği
Dil geçerliği yapılan ölçek, maddelerinin ölçmenin amacına uyup uymadığını, ölçmek istenilen konuyu doğru ölçüp ölçmediğini belirlemek için uzman görüşüne sunulmuştur. Ölçeğin özgün hali olan İngilizce formu ve dil uyarlaması yapılmış olan Türkçe formunun kapsam geçerliğinin belirlenmesi amacıyla psikiyatri hemşireliği alanında 13 uzmandan görüş alınmıştır. Uzman görüşünün değerlendirilmesinde, kapsam geçerliği sonuçları için sıklıkla başvurulan Davis tekniği kullanılmıştır. Ölçek maddeleri, maddelerinin her biri için “uygun değil” (1), “uygun şekle getirilmesi gerekir” (2), “uygun ama ufak değişiklik gerekiyor” (3), “çok uygun” (4) şeklinde hazırlanmış dörtlü derecelemeye göre değerlendirilmiştir.
Yapı Geçerliği
SBİA’nın yapı geçerliğinin değerlendirilmesinde Doğrulayıcı Faktör analizi (DFA) kullanılmıştır. Faktör analizleri yapılmadan önce, verilerin örneklem büyüklüğünün analize uygunluğunun ve yeterliliğinin değerlendirilmesi amacıyla Kaiser-Mayer- Olkin (KMO) (>0.80) ve Bartlett küresellik testi (p<0.05) kullanılmıştır. DFA’da ağırlıklandırılmamış en küçük kareler tahmin yöntemi ve χ²/SD, RMSEA, GFI, CFI, NFI, AGFI ve GFI uyum indeksleri kullanılmıştır.
Güvenirlik:
Güvenirlik
SBİA’nın güvenirliğinin değerlendirilmesinde iç tutarlılık analizi (Cronbach alfa katsayısı), eş değer yarılar (split half) yöntemi ve madde analizi kullanılmıştır. İç tutarlılık analizinde alfa katsayısı 0.60 yeterli olarak kabul edilmiştir. Split half yönteminde ölçekteki maddeler tek ve çift şeklinde yarıya bölünmüş ve Spearman-Brown Korelasyon Katsayısı (>0.70) ve Guttman Eş Değer Yarılar Korelasyon Katsayısı (>0.70) ile değerlendirilmiştir. Madde analizi
kapsamında korelasyonlara dayalı madde analizi (madde-bütün korelasyon katsayıları) kullanılmıştır. Madde-bütün korelasyon katsayıları pozitif yönde ve >+0.25 olması dikkate alınmıştır.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı: Health Care Communication Questionnaire
Orijinal Ölçek Kaynak Türü: Makale