Kompülsif Çevrimiçi Satın Alma Ölçeği (KÇSA)
Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.
Ölçek Çeşidi
Uyarlama
Kategori(ler)
Kaynak Türü
Makale
Kaynak/Referans
Bozdağ, Y. ve Yalçınkaya Alkar, Ö. (2018). Bergen Alışveriş Bağımlılığı Ölçeği’nin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışına uyarlanması. Bağımlılık Dergisi, 19 (2), 23-34.
Geliştiren/Uyarlayan
Özden Yalçınkaya Alkar, Yasemin Bozdağ
Yıl
2018
Kaynak Adı
Bergen Alışveriş Bağımlılığı Ölçeği’nin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışına uyarlanması
Dergi
Bağımlılık Dergisi
Cilt
19
Sayı
2
Sayfa Aralığı
23-34
Dosyalar
Makale
PDF
Sorumlu Yazar
Yasemin Bozdağ
İletişim
yaseminbozdag18@hotmail.com
Alt Boyutlar
Düşünceyle meşgul olma, Duygu Düzenleme, Geri çekilme, Problem-çatışma-nüks, Tolerans
Örnek Maddeler ve Madde Sayıları
5 alt boyut ve 28 madde
Problem-çatışma-nüks (11 m): İnternetten o kadar çok alışveriş yaparım ki, psikolojik sağlığımı bozar.
Düşünceyle meşgul olma (3 m): Her zaman internetten alışveriş yapmakla ilgili düşünürüm.
Duygu düzenleme (4 m): Bazen daha iyi hissetmek için çevrimiçi alışveriş yaparım.
Geri çekilme (4 m): İnternetten alışveriş yapmam engellenirse, strese girerim.
Tolerans (5 m): İnternetten alışveriş yapmak için gittikçe daha fazla zaman harcıyorum.
Kimlere Uygulanabilir
18 üstü ve internetten alışveriş yapan bireyler
Derecelendirme
5'li Likert (0= Kesinlikle Katılmıyorum, 4= Kesinlikle Katılıyorum)
Ölçek Puanlaması
Ölçekten en az 0, en çok 112 puan alınabilmektedir.
Ölçek Değerlendirmesi
Ölçekten alınan puanların yüksekliği, kişilerin çevrimiçi kompulsif alışveriş bozukluğu düzeyinin arttığını işaret etmektedir.
Çeviri Süreci
Orijinal ölçeği İngilizce geliştiren ekipten gerekli izin ve onaylar alındıktan sonra ölçeğin uyarlama süreci başlamıştır. Ölçek ilk önce İngilizceye hakim üç kişi tarafından Türkçeye çevrilmiş ve makalenin yazarı da olan öğretim üyesi ile birlikte yüksek lisans öğrencilerinden oluşan yedi kişiyle birlikte ölçeğin her bir maddesi için bu üç çeviriden en uygun olan çeviri belirlenmiştir. Bu süreçte uyarlanan ölçeğin kültür açısından da Türkçe’ye uygun bir şekle getirilmesi amaçlanmıştır (44). Ardından ölçek pilot çalışma olarak 20 kişiden oluşan bir gruba uygulanmıştır. Bu gruptan alınan geribildirim doğrultusunda anlam ve gramer açısından net olmayan, yanlış anlamalara müsait ifadeler yeniden gözden geçirilmiştir. Son olarak, yargıcıdan gelen bildirim ve düzeltmeler doğrultusunda ölçme aracına son hali verilmiştir.
Geçerlik
Öncelikle verilerin faktör analizine uygunluğunun test edilmesi amacıyla Kaiser-MeyerOlkin (KMO) Katsayısı ve Barlett Küresellik Testi ile değerlendirilmiştir. Elde edilen KMO değeri (.92) ve Barlett’s Testi sonucu ( X² =7207.63, df = 378, p < .001) verilerin temel bileşenler analizi için uygun olduğunu göstermiştir. Analizde en uygun faktör yapısını belirleyebilmek adına farklı faktör sayıları denenmiştir. Nitekim bu sürecin uygun bir çözüme ulaşılıncaya kadar devam etmesi gerektiğini savunulmuştur (47). Bu amaç doğrultusunda, Direct Oblimin döndürme tekniği kullanılarak maddelerin faktör dağılımları incelenmiştir. Yeterli faktör sayısını değerlendirmek için en yaygın kullanılan teknikler özdeğer kuralı ve çizgi grafiği (scree plot) dir. (48,49). Analizlerde verilerin en uygun dağılımı faktör sayısı serbest bırakıldığında görülmüştür. Bu sonuçlara göre ölçek 5 faktörde toplanmıştır. Bazı maddeler yüklendikleri faktör açısından farklılık gösterse de ulaşılan yapının büyük oranda ölçeğin orijinal haliyle tutarlılık gösterdiği görülmüştür. Ayrıca faktörlerin çizgi grafiği incelendiğinde kırılma noktasının 5. faktörde oluştuğu izlenmiştir.
Güvenirlik
Ölçeğin güvenirlik çalışması, iç tutarlık katsayılarının hesaplanması şeklinde yapılmıştır. 272 kişi üzerinden elde edilen Kompulsif Çevrimiçi Satın Alma Ölçeği’nin Cronbach alfa iç tutarlık katsayısının .95 olduğu görülmüştür. Ayrıca Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı problem-çatışma- nüks alt ölçeği için .95, düşünceyle meşgul olma alt ölçeği için .78, duygu düzenleme alt ölçeği için .93, geri çekilme alt ölçeği için .87 ve tolerans alt ölçeği için .90 olarak bulunmuştur. Bu bağlamda alt ölçeklerin de yeterli seviyede güvenilir olduğu ortaya koyulmuştur.
Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr
Orijinal Form
Orijinal Ölçek Adı
The Bergen shopping addiction scale
Orijinal Kaynak / Referans
Andreassen CS, Griffiths MD, Pallesen S, ve ark. The Bergen shopping addiction scale: Reliability and validity of a brief screening test. Frontiers in Psychology 2015; 6: 1-11.