Kullanım İzni
Dizinde yer alan e-posta adresi TOAD ekibi tarafından açık kaynaklardan eklenmiştir. Dizinde sorumlu yazar e-postası yer almıyorsa veya dizinde yer alan e-postadan geri dönüş alamıyorsanız başka kaynaklardan diğer e-postalarına ulaşarak izin almanızı öneririz.

---

---

Link: https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/cocuklarda-uyku-bozuklugu-olcegi-toad.pdf

---

Ölçek Çeşidi: Uyarlama

---

Kaynak Türü: Makale

---

Kaynak/Referans:

Akçay, D., Akçay, D. B., Bozkurt, H. Ö., (2020). Çocuklarda Uyku Bozukluğu Ölçeğinin
Türkçe güvenilirliği ve geçerliliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 21(1), 70-77. doi: 10.5455/apd.65084

---

Geliştiren/Uyarlayan: Bülent Devrim AKÇAY, Duygu AKÇAY, Özlem HEKİM BOZKURT

---

Yıl: 2020

---

Kaynak Adı: Çocuklarda Uyku Bozukluğu Ölçeğinin Türkçe güvenilirliği ve geçerliliği

---

Dergi: Anadolu Psikiyatri Dergisi

---

Cilt: 21

---

Sayı: 1

---

Sayfa Aralığı: 70-77

---

DOI: 10.5455/apd.65084

---

Sorumlu Yazar: Duygu AKÇAY

---

İletişim: dakcay2010@hotmail.com

---

Alt Boyutlar: Aşırı uyku eğilimi bozuklukları, Uyanma bozuklukları, Uyku-uyanma geçiş bozuklukları, Uykuda aşırı terleme, Uykuda solunum bozuklukları, Uykuya dalma ve uykuyu sürdürme sorunları

---

Örnek Maddeler ve Madde Sayıları:

6 alt boyut ve 24 madde
Uykuya dalma ve uykuyu sürdürme sorunları (7 m)
Uyku solunum bozuklukları (3 m)
Uyanma bozuklukları (3 m)
Uyku-uyanma geçiş bozuklukları (4 m)
Aşırı uyku eğilimi bozuklukları (5 m)
Uykuda aşırı terleme (2 m)

---

Kimlere Uygulanabilir: 6-15 yaşları arasında çocuğu olan anne-babalar

---

Derecelendirme: 5'li Likert (1= hiçbir zaman - 5= her zaman)

---

Ölçek Değerlendirmesi:

Yüksek puanlar, akut uyku bozukluklarının daha fazla olduğunu gösterir.

---

Çeviri Süreci:

Özgün dili İngilizce olan ölçeğin Türkçeye çevrilmesi araştırmacılar ve dil konusunda uzman iki kişi tarafından ayrı olarak yapılmıştır. Sonrasında araştırmacılar, her maddenin en uygun çevirisini analiz ederek ortak bir Türkçe metin hazırlamıştır. Gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra ölçek, tekrar Türkçeden İngilizceye çevrilmiştir. Geri çeviriden sonra özgün metin ile geri çevirisi yapılan metindeki cümleler araştırmacılar tarafından karşılaştırılmış ve anlaşılır olmayan anlatımlar düzenlenerek form uzman görüşüne hazır duruma getirilmiştir.

---

Geçerlik:

ÇUBÖ’nün yapı geçerliliğini incelemek amacıyla açımlayıcı faktör analizi, madde-toplam puan korelasyonları yöntemleri kullanılmıştır. Bu çalışmada Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0.72, Bartlett testi sonucu χ2=3409.8 (p<0.001) olarak hesaplanmıştır. Faktör yükü 0.30’dan büyük olan maddeler değerlendirilmeye alınmıştır. Ayrıca, özdeğeri 1’den büyük olan faktörler üzerinde işlem yapılmıştır.19 Verilerin faktör analizine uygun olduğu belirlendikten sonra 26 maddeye boyut tanımlamadan temel bileşenler analizi yapılmış ve varimax döndürme tekniği
kullanılmıştır. Analiz sonucunda özdeğeri 1’in üzerinde altı boyut olduğu gözlenmiştir. Bu aşamada madde çıkarma işlemine başlanmış ve madde çıkarılırken faktör yüklerinin birbirine yakın olması, madde-toplam puan korelasyonunun düşük veya eksi olması, silindikten sonra açıklanan varyansın büyümesi, bir faktörde en az iki madde kalması gibi özellikler dikkate alınmıştır.

---

Güvenirlik:

ÇUBÖ’nün güvenilirliğini test etmek için iç tutarlılık ve test-tekrar test güvenilirliğini
değerlendirilmiştir. Testtekrar test güvenilirliği için ölçek 68 katılımcıya iki haftalık arayla iki kez uygulanmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığına ait Cronbach alfa katsayısı toplam puan için 0.81 olarak bulunmuştur. Ölçeğin 15 gün içindeki test-tekrar test ortalamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olmadığı bulunmuştur (p>0.05). İlk ve son test arasında korelasyon katsayısı 0.87 olarak saptanmıştır (p<0.01).

---

Kullanılan Araştırmalar
scholar.google.com.tr